Yr Eryr (afiechyd)

math o glefyd

Afiechyd heintus ydy'r eryr (Lladin: Herpes zoster; Saesneg: Shingles) sef ymosodiad feirws ar y corff ble ceir rash coch gyda swigod, ar un ochr i'r corff, mewn llinell. Mae'r heintio cyntaf gan y feirws varicella zoster (VZV) yn achosi brech ieir, yn enwedig mewn plant a phobl ifanc. Ar ôl hyn, nid yw'r feirws yn diflannu o'r corff a gall droi'n eryr, gyda symptomau hollol wahanol i'r frech ieir gwreiddiol, weithiau flynyddoedd ar ôl yr heintiad cyntaf.

Yr Eryr
Enghraifft o'r canlynolclefyd heintus, dosbarth o glefyd, symptom neu arwydd Edit this on Wikidata
Mathclefyd heintus firol, haint ar y croen, varicella zoster infection, post-viral disorder, viral skin disease, neurological disorder, clefyd Edit this on Wikidata
SymptomauChronic neuropathic pain, postherpetic neuralgia, y dwymyn, cur pen, oerni, pothell, paresthesia edit this on wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Erthygl am yr afiechyd yw hon. Am ystyron eraill gweler Eryr (gwahaniaethu).
Rhestr Afiechydon
Pigiad
Pwyswch ar dangos i weld y rhestr.
Y blwch hwn: gweld  sgwrs  golygu

O fewn y nerfau mae'r varicella zoster yn byw neu weithiau o fewn celloedd eraill yn y dorsal root, y nerfau cranial neu ganglion, heb i'r un symtom ddod i'r amlwg. Flynyddoedd yn ddiweddarach, gall y feirws deithio i lawr acson i heintio'r croen yn ardal y nerf honno. Mi wellith y rash, fel arfer, o fewn pythefnos i bedair wythnos, ond gall y poenau yn y nerfau barhau am fisoedd neu hyd yn oed flynyddoedd. Ni wyddir beth sy'n sbarduno hyn i gyd.

Yn fyd-eang, mae'r achosion o'r eryr rhwng 1.2 a 3.4 achos ym mhwob 1,000 unigolyn iach. Mae hyn yn cynyddu yn y boblogaeth hŷn gyda rhwng 3.9 a 11.8 pob blwyddyn ym mhob 1,000 person iach dros 65 oed yn ei ddioddef. Gellir defnyddio cyffur gwrth-feirws leddfu'r symtomau a lleihau'r cyfnod o boen os gweir hyn o fewn 72 awr i'r rash ymddangos. Fel arfer cymerir y cyffur am gyfnod o saith i ddeg diwrnod.

Meddygaeth amgen

golygu

Honir fod rhai llysiau yn gwella'r eryr, mae rhain yn cynnwys: bergamot, camri a lafant.

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  Eginyn erthygl sydd uchod am iechyd. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato