Clwy'r pennau

	Rhestr Afiechydon
Rhestr
	AIDS; Afiechyd meddwl; Alcoholiaeth; Annwyd; Anorecsia nerfosa; Asma; Syndrom Asperger; Awtistiaeth; Blinder meddwl; Brech goch; Brech ieir; Brech Wen; Briwiau'r geg; BSE; Cansar; Cen gwallt; Clefyd Alzheimer; Clefyd y galon; Clefyd y gwair; Clefyd y siwgr; Clunwst; Clwy'r marchogion; Clwy'r pennau; Clwyf y traed a’r genau; Colera; Creithiau; Croen gyda chraciau; Croen sensitif; Croen sych; Croenlid (Ecsema); Cur pen; Cur pen eithafol; Cylchrediad y gwaed; Cymalau ystyfnig; Dafad (ar y croen); Diffyg traul; Dolur annwyd; Dolur gwddw; Dolur rhydd; Yr Eryr; Ffibrosis systig; Ffliw; Ffliw adar; Gorguro’r galon; Gwahanglwyf; Gwlychu gwely; Gwynegon (Cricmala); Gorguro’r galon; HIV; Iselder ysbryd; Liwcemia; Llau pen; Llais cryglyd; Llid y bledren; Llid y cyfbilen Llosg eira; Llosg haul; Llosgiadau; Malaria; Mislif afreolaidd; Mislif poenus; Mislif ysgafn; Nerfau; Niwmonia; Peswch; Pigyn clust; Plorod; Poliomyelitis; Poeni; Rwbela ; Rhwymedd; Twymyn y gwair; Tyndra’r cyhyrau;
	Y blwch hwn: gweld • sgwrs • golygu

Afiechyd heintus ar bobl a phlant yw Clwy'r pennau (Saesneg: Mumps).

Hen enwau arno yn y Gymraeg yw y dwymyn doben a'r bensach. Gall ddatblygu yn llid y ceilliau (orchitis) a hyd yn oed anffrwythlondeb ac mae'r symptomau'n waeth mewn pobol ifanc. Cyn i'r brechlyn trifflyg MMR gael ei ddatblygu gan wyddonwyr, arferai'r afiechyd heintus yma fod yn gyffredin iawn, ac mae'n dal yn gyffredin mewn rhannau o Affrica.^[1]

Fel y gwelir yn y llun ar y dde, y prif symptom (a tharddiad yr enw) ydy chwydd yn y chwarennau poer, y chwaren barotid fel arfer. Ar ôl ychydig ddyddiau mae'r haint yn cilio; yr unig feddyginiaeth ydy cyffur atal poen ee aspirin.

Symtomau eraill: y dwymyn, cur pen, ceg sych, colli llais a phigyn clust. Tydy 20% o'r boblogaeth sy'n dal clwy'r pennau ddim yn dangos unrhyw symtom ac mae hyn yn helpu'r feirws i ymledu.

Mae'r brechlyn MMR yn cael ei roi i fabanod un oed er mwyn atal yr haint hwn.

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

↑ Harrison's Principles of Internal Medicine 16ed rhifyn; cyhoeddwr = McGraw-Hill Professional; 2004; isbn = 0-07-140235-7

[1] Harrison's Principles of Internal Medicine 16ed rhifyn; cyhoeddwr = McGraw-Hill Professional; 2004; isbn = 0-07-140235-7

[1]