Trefdraeth, Sir Benfro

Trefdraeth
	Trefdraeth o ben Carn Ingli
Math	tref, cymuned
Poblogaeth	1,161, 1,058
Gefeilldref/i	Plougin
Daearyddiaeth
Sir	Sir Benfro
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	1,767.76 ha
Cyfesurynnau	52.0198°N 4.8361°W
Cod SYG	W04000456
Cod OS	SN055395
Cod post	SA42
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Paul Davies (Ceidwadwyr)
AS/au y DU	Ben Lake (Plaid Cymru)
Statws treftadaeth	Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Pentref bychan a chymuned yn Sir Benfro, Cymru, yw Trefdraeth^[1]^[2] (Saesneg: Newport). Saif ar yr afordir yng ngogledd y sir. Mae'n wynebu Bae Ceredigion i'r gogledd-orllewin. Llifa Afon Nyfer i'r môr yn agos i'r pentref gan ffurfio aber llydan. Mae arwynebedd y gymuned hon yn 1,768 hectar. Mae'n rhan o Barc Cenedlaethol Arfordir Penfro ac mae'n boblogaidd gyda ssyrffwyr, fel mannau eraill ar arfordir Penfro.

Am y pentref o'r un enw yn Ynys Môn, gweler Trefdraeth, Ynys Môn.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Paul Davies (Ceidwadwyr)^[3] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).^[4]

Hanes

Trefdraeth yw un o'r bwrdeistrefi hynaf yng Nghymru, gyda'r castell yn sedd i Arglwydd Barwnol Cemais. Codwyd y castell yn 1195. Fe'i atgyweiriwyd yn 1859 a dyna pryd y codwyd yr adran annedd. Yn 1215, wedi derbyn ei Siarter, roedd gan Drefdraeth ei maer ei hun ac mae'r swydd yn dal mewn bodolaeth.

Ger y pentref mae cromlech Neolithig Carreg Coetan Arthur a Cherrig y Gof. Gellir cyrraedd bryngaer Carn Ingli (337m), sef un o nodweddion amlycaf yr ardal o'r pentref ei hun. O gopa'r mynydd hwn ceir golygfeydd arbennig o draeth y Parrog a Bae Trefdraeth a gellir gweld olion yr hen fryngaer sy'n dyddio'n ôl o Oes yr Haearn a bryngaer Carn Ffoi.^[5]

Harbwr Trefdraeth yn 1885. Ffotograff gan John Thomas

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^[6]^[7]^[8]^[9]

Cyfrifiad 2011

Poblogaeth cymuned Trefdraeth, Sir Benfro (pob oed) (1,161)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Trefdraeth, Sir Benfro) (483)			42.8%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Trefdraeth, Sir Benfro) (748)			64.4%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer mewn gwaith rhwng 16 a 74 oed(Trefdraeth, Sir Benfro) (285)			48.9%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Cyfeiriadau

↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
↑ British Place Names; adalwyd 14 Tachwedd 2021
↑ "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-11-10.
↑ Gwefan Senedd y DU
↑ [Gwyddoniadur Cymru; Gwasg Prifysgol Cymru; cyhoeddwyd 2008; tud 910
↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013^{[dolen farw]}

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Sir Benfro

Dinas
Tyddewi
Trefi
Aberdaugleddau · Arberth · Abergwaun · Cilgerran · Dinbych-y-pysgod · Doc Penfro · Hwlffordd · Neyland · Penfro · Wdig
Pentrefi
Aber-bach · Abercastell · Abercuch · Abereiddi · Aberllydan · Amroth · Angle · Begeli · Y Beifil · Blaen-y-ffos · Boncath · Bosherston · Breudeth · Bridell · Brynberian · Burton · Caeriw · Camros · Cas-blaidd · Cas-fuwch · Cas-lai · Cas-mael · Cas-wis · Casmorys · Casnewydd-bach · Castell Gwalchmai · Castell-llan · Castellmartin · Cilgeti · Cil-maen · Clunderwen · Clydau · Cold Inn · Cosheston · Creseli · Croes-goch · Cronwern · Crymych · Crynwedd · Cwm-yr-Eglwys · Dale · Dinas · East Williamston · Eglwyswen · Eglwyswrw · Felindre Farchog · Felinganol · Freshwater East · Freystrop · Y Garn · Gumfreston · Hasguard · Herbrandston · Hermon · Hook · Hundleton · Jeffreyston · Johnston · Llanbedr Felffre · Llandudoch · Llandyfái · Llandysilio · Llanddewi Efelffre · Llanfyrnach · Llangolman · Llangwm · Llanhuadain · Llanisan-yn-Rhos · Llanrhian · Llanstadwel · Llan-teg · Llanwnda · Llanychaer · Maenclochog · Maenorbŷr · Maenordeifi · Maiden Wells · Manorowen · Marloes · Martletwy · Mathri · Y Mot · Mynachlog-ddu · Nanhyfer · Niwgwl · Nolton · Parrog · Penalun · Pentre Galar · Pontfadlen · Pontfaen · Porth-gain · Redberth · Reynalton · Rhos-y-bwlch · Rudbaxton · Rhoscrowdder · Rhosfarced · Sain Fflwrens · Sain Ffrêd · Saundersfoot · Scleddau · Slebets · Solfach · Spittal · Y Stagbwll · Star · Stepaside · Tafarn-sbeit · Tegryn · Thornton · Tiers Cross · Treamlod · Trecŵn · Tredeml · Trefaser · Trefdraeth · Trefelen · Trefgarn · Trefin · Trefwrdan · Treglarbes · Tre-groes · Treletert · Tremarchog · Uzmaston · Waterston · Yerbeston

[1] "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.

[2] British Place Names; adalwyd 14 Tachwedd 2021

[3] "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-11-10.

[4] Gwefan Senedd y DU

[5] [Gwyddoniadur Cymru; Gwasg Prifysgol Cymru; cyhoeddwyd 2008; tud 910

[6] "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.

[7] Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013

[8] Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.

[9] Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013^{[dolen farw]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]