Banc Datblygu Affrica

Banc Datblygu Affrica
Enghraifft o'r canlynol	multilateral development bank
Dechrau/Sefydlu	1963, 1964
Aelod o'r canlynol	Committee for the Coordination of Statistical Activities
Pencadlys	Abidjan
Gwefan	http://www.afdb.org/
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae Banc Datblygu Affrica (enwau swyddogol: African Development Bank neu AfDB yn Saesneg, a Banque africaine de développement neu BAD yn Ffrangeg) yn gorff ariannol ar gyfer datblygu gwledydd Affrica a gefnogir gan yr Undeb Affricanaidd. Fe'i sefydlwyd yn 1964, ac mae'n canolbwyntio ar roi benthyciadau a chymorth technegol i gyflawni prosiectau datblygu,^[2] yn cyfeirio yn y bôn at seilwaith.^[3] Mae gan wladwriaethau nad ydynt yn Affrica le yn y cyngor llywodraethu fel rhoddwyr, cyngor lle mae Nigeria yn dominyddu oherwydd ei faint a'i bwysau demograffig. Mae pencadlys y banc wedi'i leoli yn Nhiwnisia. Mae'n rheoli tua 6% o gronfeydd datblygu'r cyfandir.

Hanes

Pencadlys Cronfa Datblygu Affrica ym mhrifddinas Twnisia, Tunis

Ar ôl diwedd y cyfnod trefedigaethol yn Affrica, arweiniodd yr awydd cynyddol am fwy o undod ar y cyfandir at ymhelaethu ar ddau brosiect a oedd yn cynnwys creu Sefydliad Undod Affricanaidd (a grëwyd yn 1963, a ddisodlwyd yn ddiweddarach gan yr Undeb Affricanaidd), ac un arall ar gyfer banc datblygu rhanbarthol.

Cyflwynwyd cytundeb drafft gydag uwch swyddogion gwledydd Affrica ac yna Cynhadledd y Gweinidogion Cyllid ar greu Banc Datblygu Affrica. Cynullwyd y gynhadledd hon gan Gomisiwn Economaidd y Cenhedloedd Unedig ar gyfer Affrica (UNECA) yn Khartoum (Swdan) rhwng 31 Gorffennaf a 4 Awst. Ynddi, llofnododd tair ar hugain o lywodraethau Affrica ar 4 Awst, 1963 y cytundeb a greodd Banc Datblygu Affrica,^[4] a ddaeth i rym ar 10 Medi, 1964.^[5]

Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf Bwrdd Llywodraethwyr y Banc rhwng 4 a 7 Tachwedd 1964 yn Lagos (Nigeria). Agorwyd pencadlys y Banc yn Abidjan (Côte d'Ivoire) ym mis Mawrth 1965 a dechreuodd gweithrediadau'r Banc ar 1 Gorffennaf 1966.

Rhwng mis Chwefror 2003 a mis Medi 2014, gweithredodd y Banc o'i Asiantaeth Adleoli Dros Dro yn Tunis (Tiwnisia), oherwydd y gwrthdaro gwleidyddol a oedd yn bodoli yn Côte d'Ivoire yn ystod rhyfel cartref y wlad ar y pryd. Llwyddodd y Banc i ddychwelyd i'w bencadlys gwreiddiol yn Abidjan ar ddiwedd 2013, ar ôl i'r argyfwng gwleidyddol gael ei oresgyn.^[6]^[7]

Erbyn mis Mehefin 2015, roedd mwy na 1,500 o staff wedi dychwelyd i bencadlys y Banc yn Abidjan, allan o gyfanswm o fwy na 1,900 o weithwyr Banc.^[8]

Er, ar y dechrau, dim ond gwledydd Affrica allai ymuno â'r banc, ers 1982 mae gwledydd nad ydynt yn Affrica hefyd wedi cael ymuno.

Ers ei sefydlu, mae'r Banc wedi ariannu 2,885 o weithrediadau, gyda chyfanswm o 47.5 biliwn o ddoleri. Yn 2003, derbyniodd sgôr AAA gan y prif asiantaethau statws credyd ac roedd ganddo gyfalaf o $32.043 biliwn. Ym mis Tachwedd 2019, dywedwyd mai cyfalaf y banc oedd $208 biliwn.^[9]

Endidau Grŵp

Mae gan Grŵp Banc Datblygu Affrica ddau endid arall:

Cronfa Datblygu Affrica (African Development Fund, ADF)
Cronfa Ymddiriedolaeth Nigeria (Nigeria Trust Fund, NTF).

Cronfa Datblygu Affrica

Wedi'i sefydlu yn 1972, dechreuodd y Gronfa weithredu yn 1974. Mae confensiwn "Cronfa Datblygu Affrica" y Cenhedloedd Unedig i frwydro yn erbyn diffeithdiro (UNCCD) 2004, bellach ar gael ers 2006. Mae'n darparu cyllid datblygu ar delerau consesiynol i wledydd yn Affrica ("Aelodau Rhanbarthol") ag incwm isel na all gael benthyciadau ar delerau di-gonsesiwn gan y Banc. Yn unol â'i strategaeth fenthyca, lleihau tlodi yw prif amcan gweithgareddau'r Gronfa. Mae pedwar ar hugain o wledydd nad ydynt yn Affrica ynghyd â'r Banc yn cynnwys ei aelodaeth bresennol. Cyfranddaliwr mwyaf y Gronfa yw'r Deyrnas Unedig gyda thua 14% o gyfanswm y cyfrannau sy'n weddill, ac yna'r Unol Daleithiau gyda thua 6.5% o gyfanswm y cyfrannau pleidleisio, ac yna Japan, gydag oddeutu 5.4 y cant. Dynodwyd Banc Cronfa Ffederal Efrog Newydd yn fanc adneuo'r gronfa yn ôl telegramau a anfonwyd gan Lysgenhadaeth yr Unol Daleithiau yn Abidjan yn 1976.^[10]

Penderfynir ar weithrediadau cyffredinol y Gronfa gan Fwrdd Cyfarwyddwyr, y mae chwech ohonynt yn cael eu penodi gan yr aelod-wladwriaethau nad ydynt yn Affrica a chwech yn cael eu penodi gan y Gronfa o blith cyfarwyddwyr gweithredol rhanbarthol y banc.

Cyfraniadau ac amnewidiadau cyfnodol o aelod-wladwriaethau nad ydynt yn Affrica yw prif ffynonellau'r Gronfa. Yn gyffredinol, caiff y gronfa ei hailgyflenwi bob tair blynedd, oni bai bod aelod-wladwriaethau yn penderfynu fel arall. Cyfanswm y rhoddion ar ddiwedd 1996 oedd $12.58 biliwn. Mae'r Gronfa yn rhoi benthyciadau heb unrhyw gyfradd llog, gyda thâl gwasanaeth blynyddol o 0.75%, ffi ymrwymo o 0.5% a chyfnod ad-dalu o 50 mlynedd, gan gynnwys cyfnod gras o 10 mlynedd. Cyflenwyd y Gronfa am y degfed tro yn y Deyrnas Unedig yn 2006.^[11]

Cronfa Ymddiriedolaeth Nigeria

Sefydlwyd y Nigeria Trust Fund (NTF), yn 1976 gan lywodraeth Nigeria gyda chyfalaf cychwynnol o $80 miliwn. Nod Cronfa Ymddiriedolaeth Nigeria yw cynorthwyo ymdrechion datblygu aelodau tlotaf y Banc.

Mae Cronfa Ymddiriedolaeth Nigeria yn defnyddio ei hadnoddau i ddarparu cyllid i brosiectau o bwysigrwydd cenedlaethol neu ranbarthol sy'n hyrwyddo datblygiad economaidd a chymdeithasol Aelodau Rhanbarthol incwm isel y mae eu hamodau economaidd a chymdeithasol angen eu hariannu mewn termau anghonfensiynol. Yn 1996, roedd gan Gronfa Ymddiriedolaeth Nigeria sylfaen adnoddau o $432 miliwn. Mae'n rhoi benthyg ar gyfradd llog o 4% gyda chyfnod ad-dalu o 25 mlynedd, gan gynnwys cyfnod gras o bum mlynedd.^[12] Gellir defnyddio benthyciadau ar gyfer gweithrediadau benthyca o dan amodau rhatach gydag aeddfedrwydd tymor byr a hirdymor.^[13]

Aelodaeth

Noder: Mae pob gwlad yn yr Undeb Affricanaidd, gan gynnwys Mauritania ond heb gynnwys SADR (y Sarahawi), yn gymwys i elwa o Gronfa Ymddiriedolaeth Nigeria (NTF).