Penrhyn Llŷn
Gorynys yng ngogledd-orllewin Cymru yw Penrhyn Llŷn neu Pen Llŷn. Mae'n rhan o Wynedd. Mae'n ymestyn fel braich allan i'r môr tua gogledd Bae Ceredigion. Yr Eifl yw'r copa uchaf a'r prif drefi yw Aberdaron, Abersoch, Cricieth, Nefyn a Phwllheli. Creadigaeth bur diweddar yw'r term ei hun.
Math | gorynys |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Sir | Gwynedd |
Gwlad | Cymru |
Gerllaw | Môr Iwerddon |
Cyfesurynnau | 52.9092°N 4.4614°W |
Statws treftadaeth | Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol |
Manylion | |
- Gweler hefyd Llŷn (gwahaniaethu) a Penrhyn (gwahaniaethu).
Mae'r penrhyn yn cael ei adnabod fel Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol. Ceir nifer o draethau braf, yn arbennig ar yr arfordir deheuol, baeau creigiog ar hyd arfordir y gogledd, a bryniau gosgeiddig fel Yr Eifl a Carn Fadryn.
Er gwaethaf mewnlifiad o siaradwyr Saesneg i leoedd fel Abersoch, erys Llŷn yn un o gadarnleoedd pwysicaf yr iaith Gymraeg.
Geirdarddiad
golyguDaw'r enw Llŷn o Laigin, brenhinllin Leinster/Laighin a sefydlodd gwladfa Wyddelig yng Ngogledd Cymru yn ystod Oes Gristnogol Gynnar Iwerddon (tua 400–800).[1]
Copaon
golyguEnw | Cyfesurynnau OS | Cyfesurynnau Daearyddol | |
---|---|---|---|
Bwlch Mawr, Penrhyn Llŷn | SH426478 | map | 53.004°N, 4.347°W |
Bwrdd Arthur, Ynys Môn | SH585812 | map | 53.308°N, 4.125°W |
Carn Fadryn, Penrhyn Llŷn | SH278351 | map | 52.885°N, 4.56°W |
Carneddol, Penrhyn Llŷn | SH301331 | map | 52.868°N, 4.525°W |
Garn Boduan, Penrhyn Llŷn | SH312393 | map | 52.924°N, 4.512°W |
Gwylwyr Carreglefain, Penrhyn Llŷn | SH324410 | map | 52.94°N, 4.495°W |
Gyrn Ddu, Penrhyn Llŷn | SH401467 | map | 52.993°N, 4.383°W |
Mynydd Twr, Holy Island (Ynys Môn) | SH218829 | map | 53.312°N, 4.676°W |
Moel-y-gest, Penrhyn Llŷn | SH549388 | map | 52.926°N, 4.159°W |
Mynydd Anelog, Penrhyn Llŷn | SH151272 | map | 52.81°N, 4.744°W |
Mynydd Bodafon, Ynys Môn | SH472854 | map | 53.343°N, 4.296°W |
Mynydd Carnguwch, Penrhyn Llŷn | SH374429 | map | 52.958°N, 4.422°W |
Mynydd Cennin, Penrhyn Llŷn | SH458449 | map | 52.979°N, 4.298°W |
Mynydd Cilan, Penrhyn Llŷn | SH288241 | map | 52.787°N, 4.54°W |
Mynydd Eilian, Ynys Môn | SH472917 | map | 53.399°N, 4.299°W |
Mynydd Enlli, Ynys Enlli | SH122218 | map | 52.761°N, 4.784°W |
Mynydd Rhiw, Penrhyn Llŷn | SH228293 | map | 52.832°N, 4.631°W |
Mynydd y Garn, Ynys Môn | SH314906 | map | 53.385°N, 4.536°W |
Yr Eifl, Penrhyn Llŷn | SH364447 | map | 52.974°N, 4.437°W |
Cymunedau (a chyn-gymunedau)
golyguGweler hefyd
golygu- Llŷn - y cantref hanesyddol; Pen Llŷn
- Eifionydd - cwmwd ac ardal hanesyddol; rhan dde-ddwyreiniol y penrhyn
- Llwybr Arfordir Llŷn
- Rhestr mynyddoedd Cymru
- Rhestr o gopaon Cymru
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Ó Corráin (1989), t. 6.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Aberdaron Civil Parish Archifwyd 2012-06-30 yn archive.today. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Abererch Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Bardsey Island Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Bodferin Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2012.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Botwnnog Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Bryncroes Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Buan Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Carnguwch Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Ceidio Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ Gwall cyfeirio: Tag
<ref>
annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enwcriccieth
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Dolbenmaen Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Edern Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanaelhaearn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanarmon Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanbedrog Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llandegwning Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llandudwen Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanengan Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanfaelrhys Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanfihangel Bachellaeth Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llangian Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llangwnnadl Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llangybi Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llaniestyn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llannor Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanystumdwy Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Mellteryn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Nefyn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Benllech Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Penllyn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Penrhos Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Pistyll Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
- ↑ Gwall cyfeirio: Tag
<ref>
annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enwpwllheli
- ↑ A Vision of Britain Through Time : Tudweiliog Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
Llyfryddiaeth
golygu- Ó Corráin, D. "Prehistoric and Early Christian Ireland" yn The Oxford History of Ireland, golygwyd gan R. F. Foster (Rhydychen, Gwasg Prifysgol Rhydychen, 1989).
- Ioan Mai Evans, Gwlad Llŷn (Llandybie, 1968)