Penrhos, Gwynedd
Plwyf eglwysig a phentref bychan yng Ngwynedd yw Penrhos ( ynganiad ). Fe'i lleolir ar benrhyn Llŷn ychydig i'r gorllewin o dref Pwllheli ar bwys y briffordd A499. Mae'n rhan o gymuned Llannor.
![]() | |
Math | pentref ![]() |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Sir | Gwynedd ![]() |
Gwlad | ![]() |
Cyfesurynnau | 52.875°N 4.467°W ![]() |
Cod OS | SH345342 ![]() |
Gwleidyddiaeth | |
AC/au | Dafydd Elis-Thomas (Annibynnol) |
AS/au | Liz Saville Roberts (Plaid Cymru) |
![]() | |
- Am lleoedd eraill o'r un enw gweler Penrhos.
Mae pentref Penrhos yn fychan iawn - dim ond yr eglwys ac ychydig o dai a geir yno. Mae'r pentref yn rhan o gymuned Llannor.
Llifa afon Penrhos trwy'r plwyf a heibio i'r pentref i aberu yn nharbwr Pwllheli.
Cynrychiolir yr ardal hon yn y Cynulliad Cenedlaethol gan Dafydd Elis-Thomas (Annibynnol) a'r Aelod Seneddol yw Liz Saville Roberts (Plaid Cymru).[1][2]
HanesGolygu
Yn yr Oesoedd Canol roedd Penrhos yn rhan o gwmwd Cafflogion yng nghantref Llŷn. Un o ganolfannau'r cwmwd oedd plasdy Penyberth a ddaeth yn enwog mewn canlyniad i losgi'r ysgol bomio, a adeiladwyd yno gan lywodraeth Prydain ganol y 1930au, gan Saunders Lewis, Lewis Valentine a D. J. Williams yn 1936 (gweler Tân yn Llŷn).
Bu Penrhos yn blwyf sifil yn ogystal ond cafodd ei uno gyda Llannor pan ddiwygwyd llywodraeth leol yn Sir Gaernarfon yn 1934.
Pobl o BenrhosGolygu
Roedd y gwleidydd Llafur blaenllaw Goronwy Roberts (1913-1981) yn enedigol o Benrhos.
CyfeiriadauGolygu
- ↑ Gwefan y Cynulliad;[dolen marw] adalwyd 24 Chwefror 2014
- ↑ Gwefan parliament.uk; adalwyd 24 Chwefror 2014
Aberangell · Aberdaron · Aberdesach · Aberdyfi · Abererch · Abergwyngregyn · Abergynolwyn · Aberllefenni · Abermaw · Abersoch · Afon Wen · Arthog · Y Bala · Bangor · Beddgelert · Bethania · Bethel · Bethesda · Betws Garmon · Blaenau Ffestiniog · Boduan · Bontddu · Bontnewydd (Arfon) · Bontnewydd (Meirionnydd) · Botwnnog · Brithdir · Bronaber · Bryncir · Bryncroes · Bryn-crug · Brynrefail · Bwlchtocyn · Caeathro · Caernarfon · Carmel · Carneddi · Cefnddwysarn · Clynnog Fawr · Corris · Cricieth · Croesor · Crogen · Cwm-y-glo · Chwilog · Deiniolen · Dinas, Llanwnda · Dinas, Llŷn · Dinas Dinlle · Dinas Mawddwy · Dolgellau · Dolbenmaen · Dolydd · Dyffryn Ardudwy · Edern · Efailnewydd · Fairbourne · Y Felinheli · Y Ffôr · Y Fron · Fron-goch · Ffestiniog · Ganllwyd · Garndolbenmaen · Garreg · Gellilydan · Glan-y-wern · Glasinfryn · Golan · Groeslon · Harlech · Llanaber · Llanaelhaearn · Llanarmon · Llanbedr · Llanbedrog · Llanberis · Llandanwg · Llandecwyn · Llandegwning · Llandwrog · Llandygái · Llanddeiniolen · Llandderfel · Llanddwywe · Llanegryn · Llanenddwyn · Llanengan · Llanelltyd · Llanfachreth · Llanfaelrhys · Llanfaglan · Llanfair · Llanfihangel-y-pennant (Abergynolwyn) · Llanfihangel-y-pennant (Cwm Pennant) · Llanfihangel-y-traethau · Llanfor · Llanfrothen · Llangelynnin · Llangïan · Llangwnadl · Llwyngwril · Llangybi · Llangywer · Llaniestyn · Llanllechid · Llanllyfni · Llannor · Llanrug · Llanuwchllyn · Llanwnda · Llanymawddwy · Llanystumdwy · Llanycil · Llithfaen · Maentwrog · Mallwyd · Minffordd · Minllyn · Morfa Bychan · Morfa Nefyn · Mynydd Llandygái · Mynytho · Nantlle · Nantmor · Nant Peris · Nasareth · Nebo · Nefyn · Pant Glas · Penmorfa · Pennal · Penrhos · Penrhosgarnedd · Penrhyndeudraeth · Pen-sarn · Pentir · Pentrefelin · Pentre Gwynfryn · Pentreuchaf · Penygroes · Pistyll · Pontllyfni · Porthmadog · Portmeirion · Prenteg · Pwllheli · Rachub · Y Rhiw · Rhiwlas · Rhos-fawr · Rhosgadfan · Rhoshirwaun · Rhoslan · Rhoslefain · Rhostryfan · Rhos-y-gwaliau · Rhyd · Rhyd-Ddu · Rhydyclafdy · Rhydymain · Sarnau · Sarn Mellteyrn · Saron · Sling · Soar · Talsarnau · Tal-y-bont, Abermaw · Tal-y-bont, Bangor · Tal-y-llyn · Talysarn · Tanygrisiau · Trawsfynydd · Treborth · Trefor · Tregarth · Tremadog · Tudweiliog · Tywyn · Waunfawr