Rhestr Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd
Mae Rhestr Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd yn rhestr sy'n cynnwys y meddyginiaethau a ystyrir yn fwyaf effeithiol a diogel i ddiwallu'r anghenion pwysicaf mewn system iechyd. Defnyddir y rhestr yn aml gan wledydd i helpu i ddatblygu eu rhestrau lleol o feddyginiaeth hanfodol. Erbyn 2016, roedd mwy na 155 o wledydd wedi creu rhestrau cenedlaethol o feddyginiaethau hanfodol yn seiliedig ar restr enghreifftiau Sefydliad Iechyd y Byd. Mae hyn yn cynnwys gwledydd yn y byd datblygedig a'r byd sy'n datblygu.
Rhennir y rhestr yn eitemau craidd ac eitemau cyflenwol. Ystyrir mai'r eitemau craidd yw'r opsiynau mwyaf cost-effeithiol ar gyfer problemau iechyd allweddol ac y gellir eu defnyddio gydag ychydig o adnoddau gofal iechyd ychwanegol. Mae'r eitemau cyflenwol naill ai'n gofyn am seilwaith ychwanegol fel darparwyr gofal iechyd neu offer diagnostig sydd wedi'u hyfforddi'n arbennig neu sydd â chymhareb cost-fudd is. Mae tua 25% o'r eitemau yn y rhestr ategol. Rhestrir rhai meddyginiaethau fel rhai craidd a chyflenwol. Er bod y rhan fwyaf o feddyginiaethau ar y rhestr ar gael fel cynhyrchion generig, nid yw bod o dan batent yn eithrio eitem o'r rhestr.
Cyhoeddwyd y rhestr gyntaf ym 1977 ac roedd yn cynnwys 212 o feddyginiaethau. Mae'r Sefydliad yn diweddaru'r rhestr bob dwy flynedd. Cyhoeddwyd y 14eg rhestr yn 2005 a chynhwysodd 306 o feddyginiaethau. Cyhoeddwyd yr 20fed argraffiad yn 2017, mae'n cynnwys 384 o feddyginiaethau[1].
Crëwyd rhestr ar wahân ar gyfer plant hyd at 12 oed, a elwir yn Rhestr Enghreifftiol sefydliad Iechyd y Byd o Feddyginiaethau Hanfodol i Blant yn 2007 ac mae yn ei 5ed rhifyn. Fe'i crëwyd i sicrhau bod anghenion plant yn cael eu hystyried yn systematig fel argaeledd ffurflenni priodol. Mae popeth yn y rhestr plant hefyd wedi'i gynnwys yn y brif restr.
Mae'r rhestr isod a'r nodiadau wedi seilio ar rifyn 19 a 20 y brif restr. Mae Δ yn nodi bod meddyginiaeth ar y rhestr gyflenwol yn unig.
Anesthetig
golyguMeddyginiaethau a anadlir
golyguMeddyginiaethau a chwistrellir
golyguAnesthetig lleol
golyguMeddyginiaeth cyn llawdriniaeth a thawelyddion ar gyfer gweithdrefnau tymor byr
golyguMeddyginiaethau ar gyfer poen a gofal lliniarol
golyguCyffuriau gwrthlid ansteroidol (NSAIDs)
golyguPoenleddfwyr opioid
golyguMeddyginiaethau ar gyfer symptomau cyffredin eraill mewn gofal lliniarol
golyguMeddygyniaethau gwrth alergedd a meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anaffylacsis
golyguGwrthwenwynau a sylweddau eraill a ddefnyddir mewn achosion o wenwyno
golyguAnsbesiffig
golyguSbesiffig
golyguCyffuriau atal epilepsi
golyguMeddyginiaethau gwrth-heintus
golyguMeddyginiaethau gwrth llyngyr
golyguGwrth llyngyr coluddol
golyguGwrth ffilariâu
golyguMeddyginiaethau gwrth sgistosomaidd a gwrth nematodau eraill
golyguGwrthfiotigau
golyguMeddyginiaethau Beta Lactam
golygu- Amoxicillin
- Amoxicillin/asid clafulanig (amoxicillin + asid clafulanig)
- Ampicilin
- Bensathin bensylpenisilin
- Bensylpenisilin
- Ceffalecsin
- Ceffasolin (nodyn: Ar gyfer proffylacsis llawfeddygol)
- Cefficsim (nodyn: Rhestrir yn unig fel triniaeth un dos ar gyfer gonorea syml yn yr anws neu'r organau cenhedlu)
- Ceffotacsim
- Cefftriacson
- Clocsacilin
- Penisilin v
- Piperasilin
- Bensylpenisilin procain
- CefftasidimΔ
- MeropenemΔ
- AstreonamΔ
- ImipenemΔ
Meddyginiaethau gwrth bacteria eraill
golygu- Amicacin
- Asithromycin
- Cloramffenicol
- Ciprofflocsacin
- Clarithromycin
- Clindamycin
- Docsycyclin
- Erythromycin
- Gentamicin
- Metronidasol
- Nitroffwrantoin
- Spectinomycin
- Trimethoprim gyda Sylffamethocsasol
- Trimethoprim
- Fancomycin
Meddyginiaethau i drin y gwahanglwyf
golyguMeddyginiaethau i drin y diciâu
golygu- Ethambwtol
- Isoniasid gyda Isoniasid
- Isoniasid gyda Pyrasinamid a Riffampisin
- Ethambwtol gyda Isoniasid a Riffampisin
- Isoniasid
- Isoniasid gyda Pyrasinamid a Riffampisin
- Isoniasid gyda Riffampisin
- Pyrasinamid
- Riffabwtin
- Riffampisin
- Riffapentin
- AmicacinΔ
- BedacwilinΔ
- CapreomycinΔ
- CloffasiminΔ
- CycloserinΔ
- DelamanidΔ
- EthionamidΔ
- CanamisinΔ
- LefofflocsasinΔ
- LinesolidΔ
- Mocsifflocsacin
- Asid para-aminosalisiligΔ
- StreptomycinΔ
Meddyginiaethau gwrth ffwngaidd
golygu- Amffotericin B
- Clotrimasol
- Fflwconasol
- Fflwcytosin
- Griseoffwlfin
- Itraconasol
- Nystatin
- Foriconasol
- Potasiwm iodidΔ
Meddyginiaethau gwrthfeirysol
golyguMeddyginiaethau gwrth herpes
golyguMeddyginiaethau gwrth retrofirws
golygu- Abacavir (ABC)
- Lamifwdin (3TC)
- Tenoffofir disoprocsil (TDF)
- Sidofwdin (ZDV neu AZT)
- Effafirens (EGV neu EFZ)
- Nefirapin (NVP)
- Atasanafir
- Atazanavir/ritonavir
- Darunafir
- Lopinavir/ritonavir (LPV/r)
- Ritonafir
- Dolutegrafir
- Raltegrafir
- Abacafir/lamifudin
- Efavirenz/emtricitabine/tenofovir
- Efavirenz/lamivudine/tenofovir
- Emtricitabine/tenofovir
- Lamivudine/nevirapine/zidovudine
- Lamivudine/zidovudine
Meddyginiaethau ar gyfer atal heintiau opertiwnistig sy'n gysylltiedig â HIV
golyguGwrthfeirysau eraill
golyguMeddyginiaethau gwrth hepatitis
golyguMeddyginiaethau gwrth hepatitis B
golyguNucleoside/Nucleotide reverse transcriptase inhibitors
Meddyginiaethau gwrth hepatitis C
golyguGwrthfeirysau eraill
Cyfuniadau dos sefydlog
Meddyginiaethau gwrth protosoal
golyguMeddiginiaethau gwrth amebâu a gwrth giardiasis
golyguMeddiginiaethau gwrth leishmaniasis
golyguMeddyginiaethau gwrth malaria
golyguAm driniaeth iachau
golygu- Amodiaquine
- Artemether
- Artemether/lumefantrine
- Artesunate
- Artesunate/amodiaquine
- Artesunate/mefloquine
- Artesunate/pyronaridine
- Clorocwin
- Dihydroartemisinin/piperaquine
- Docsycyclin
- Mefflocwin
- Primacwin
- Cwinin
- Sulfadoxine/pyrimethamine
Ar gyfer atal
golyguMeddyginiaethau i drin niwmosistosis a drinosgoplasmosis
golyguTrypanosoma Affricanaidd
golyguCam 1af
golygu2il gam
golyguTrypanosoma Americanaidd
golyguMeddyginiaethau i drin y feigryn
golyguYmosodiad llym
golyguAtal
golyguMeddyginiaethau atal lledaenu tiwmorau neu gelloedd difrïol a chyffuriau atal imiwnedd
golyguMeddyginiaethau atal imiwnedd
golyguMeddyginiaethau cytotocsig a chynorthwyol
golygu- Tretinoin Δ
- AlopwrinolΔ
- AsparaginasΔ
- BendamustinΔ
- BleomycinΔ
- Calsiwm ffolinadΔ
- CapesitabinΔ
- CarboplatinΔ
- ChlorambusilΔ
- CisplatinΔ
- CyclophosffamidΔ
- CytarabinΔ
- DacarbasinΔ
- DactinomeisinΔ
- DasatinibΔ
- DaunorubisinΔ
- DocetacselΔ
- DocsorubicinΔ
- EtoposidΔ
- FfilgrastimΔ
- FfludarabinΔ
- FfluorourasilΔ
- GemcitabinΔ
- HydrocsicarbamidΔ
- IffosffamidΔ
- ImatinibΔ
- IrinotecanΔ
- MercaptopurineΔ
- MesnaΔ
- MethotrecsadΔ
- OcsaliplatinΔ
- PaclitacselΔ
- ProcarbasinΔ
- RitucsimabΔ
- ThioguaninΔ
- TrastwswmabΔ
- FinblastinΔ
- FincristinΔ
- FinorelbinΔ
- Asid soledronigΔ
Hormonau a gwrthhormonau
golyguMeddyginiaethau i drin clefyd Parkinson
golyguMeddyginiaethau sy'n effeithio'r gwaed
golyguMeddyginiaethau gwrth anaemia
golyguMeddyginiaethau sy'n effeithio ar geulo
golyguMeddyginiaethau eraill ar gyfer diffygion hemoglobin
golyguCynhyrchion gwaed a plasma o darddiad dynol
golyguGwaed a chydrannau gwaed
golyguMeddyginiaethau sy'n deillio o blasma
golyguImiwnoglobwnau dynol
golygu- Imiwnoglobwlin Rho(D)
- Imiwnoglobwlin gwrth gynddaredd
- Imiwnoglobwlin gwrth tetanws
- Imiwnoglobwlin cyffredin dynolΔ
Ffactorau ceulo gwaed
golyguAmnewidion plasma
golyguMeddyginiaethau cardiofasgwlaidd
golyguMeddyginiaethau gwrth angina
golyguMeddyginiaethau gwrth arhythmig
golygu- Bisoprolol
- Digocsin
- Epineffrin (adrenalin)
- Lidocain
- Ferapamil
- AmiodaronΔ
Meddyginiaethau gwrth orbwysedd
golyguMeddyginiaethau a ddefnyddir ar gyfer methiant y galon
golyguMeddyginiaethau gwrth thrombosis
golyguMeddyginiaethau gwrth blaten
golyguMeddyginiaethau thrombolytig
golyguAsiantau lleihau lipidau
golyguDermatolegol (argroenol)
golyguMeddyginiaethau gwrthffyngol
golyguMeddyginiaethau gwrth-heintus
golyguMeddyginiaethau gwrthlidiol a gwrth gosi
golyguMeddyginiaethau sy'n effeithio ar wahaniaethiad ac amlder croen
golyguMeddyginiaethau trin llau a'r clefyd crafu
golyguAsiantau diagnostig
golyguMeddyginiaethau offthalmia
golyguCyfryngau cyferbyneddau radio
golyguDiheintyddion ac antiseptig
golyguAntiseptig
golyguDiheintyddion
golyguDiwretigion
golyguMeddyginiaethau gastroberfeddol
golygu17.5.1
Meddyginiaethau trin wlser
golyguMeddyginiaethau gwrth emetig
golyguMeddyginiaethau gwrthlidiol
golyguCarthyddion
golyguMeddyginiaethau a ddefnyddir i drin y dolur rhydd
golyguAilhydradu trwy'r genau
golyguMeddyginiaethau'r dolur rhydd ar gyfer plant
golyguHormonau, meddyginiaethau endocrin eraill a dulliau atal genhedlu
golyguHormonau adrenalin a sylweddau synthetig
golyguAndrogenau
golyguDulliau atal genhedlu
golyguMeddyginiaethau atal genhedlu hormon trwy'r genau
golyguMeddyginiaethau atal genhedlu hormon trwy chwistrelliad
golyguDyfeisiau mewngroth
golyguDulliau rhwystr
golyguDyfeisiau mewnblaniad
golyguDyfeisiau i'w gosod yn y wain
golyguInswlinau a meddyginiaethau eraill a ddefnyddir ar gyfer diabetes
golyguCymhellion ofyliad
golyguProgestogen
golyguHormonau thyroid a meddyginiaethau gwrth thyroid
golyguImiwnoleg
golyguAsiantau diagnostig
golyguSera ac imiwnoglobwlinau
golyguBrechlynnau
golygu- Brechlyn colera
- Brechlyn ddifftheria
- Brechlyn haemoffilws ffliw math b
- Brechlyn Hepatitis A
- Brechlyn Hepatitis B
- Brechlyn HPV
- Brechlyn Ffliw
- Brechlyn enseffalitis Japaneaidd
- Brechlyn y frech goch
- Brechlyn llid yr ymennydd meningococcal
- Brechlyn clwy pennau
- Brechlyn pertwsis
- Brechlyn niwmococol
- Brechlyn polio
- Brechlyn y gynddaredd
- Brechlyn Rotafirws
- Brechlyn Rwbela
- Brechlyn tetanws
- Brechlyn enseffalitis sy'n cael ei gludo ar drogod
- Brechlyn teiffoid
- Brechlyn Farisela
- Brechlyn y dwymyn melyn
Meddyginiaethau i ymlacio cyhyrau (actio ymylol) ac atalyddion colinesteras
golyguParatoadau llygad
golyguAsiantau gwrth haint
golyguAsiantau gwrthlidiol
golyguAnesthetig lleol
golyguMeddyginiaethau mioteg a thrin glawcoma
golyguMydriatig
golygu- Atropin
- Epineffrin (adrenalin)Δ
Ffactor tyfiant endothelaidd gwrth-fasgwlaidd
golyguOcsitosigion a gwrth ocsitosigion
golyguOcsitosigion a chyffuriau erthylbair
golygu- Ergometrin
- Misoprostol
- Ocsitocin
- Miffepriston yn cael ei ddefnyddio gyda misoprostol Δ
Gwrth ocsitosigion
golyguToddiannau dialysis peritoneaidd
golyguMeddyginiaethau ar gyfer anhwylderau meddyliol ac ymddygiadol
golyguMeddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau seicotig
golyguMeddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau tymer
golyguMeddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau iselder
golyguMeddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau deubegwn
golyguMeddyginiaethau ar gyfer anhwylderau pryder
golyguMeddyginiaethau a ddefnyddir ar gyfer anhwylderau gorfodol obsesiynol
golyguMeddyginiaethau ar gyfer anhwylderau oherwydd defnydd sylweddau seicoweithredol
golyguMeddyginiaethau sy'n gweithredu ar y llwybr anadlol
golyguMeddyginiaethau gwrth asthma a meddyginiaethau ar gyfer clefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint
golygu- Beclometasone dipropionate
- Budesonid
- Budesonid/formoterol
- Epineffrin (adrenalin)
- Bromid Ipratropiwm
- Salbutamol (albuterol)
Toddiannau i gywiro aflonyddwch dŵr, electrolyt a sylfaen asid
golyguTrwy'r genau
golyguTrwy wythïen
golyguAmrywiol
golyguFitaminau a mwynau
golygu- Asid ascorbig (Fitamin C)
- Calsiwm
- Cholecalcifferol
- Ergocalcifferol
- Ïodin
- Nicotinamid
- Pyridocsin
- Retinol (Fitamin A)
- Ribofflafin (Fitamin B2
- Fflworid sodiwm
- Thiamin
- Calsiwm gluconadΔ
Meddyginiaethau clust, trwyn a gwddf i blant
golyguMeddyginiaethau penodol ar gyfer gofal newyddenedigol
golyguMeddyginiaethau i'r newyddanedig
golygu- Sitrad caffeine
- Clorhecsidin
- IbwproffenΔ
- Prostaglandin EΔ
- Arwynebydd ysgyfeiniolΔ
Meddyginiaethau i'r mam
golyguMeddyginiaethau ar gyfer clefydau cymalau
golyguMeddyginiaethau a ddefnyddir i drin gowt
golyguAsiantau addasu clefydau a ddefnyddir mewn anhwylderau gwynegol
golyguClefydau cymalau ieuenctid
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd adalwyd 9 Mawrth 2018
Cyngor meddygol |
Sgrifennir tudalennau Wicipedia ar bwnc iechyd er mwyn rhoi gwybodaeth sylfaenol, ond allen nhw ddim rhoi'r manylion sydd gan arbenigwyr i chi. Mae llawer o bobl yn cyfrannu gwybodaeth i Wicipedia. Er bod y mwyafrif ohonynt yn ceisio osgoi gwallau, nid ydynt i gyd yn arbenigwyr ac felly mae'n bosib bod peth o'r wybodaeth a gynhwysir ar y ddalen hon yn anghyflawn neu'n anghywir. Am wybodaeth lawn neu driniaeth ar gyfer afiechyd, cysylltwch â'ch meddyg neu ag arbenigwr cymwys arall! |