Institut Ramon Llull

Sefydliad er hyrwyddo'r iaith a diwylliant Gatalaneg yn ei holl amrywiaeth ar draws y gwledydd Catalaneg a thu hwnt.

Mae Institut Ramon Llull hefyd ILL (Cymraeg: Sefydliad Ramon Llull) yn gonsortiwm sy'n cynnwys y Generalitat de Catalunya (Llywodraeth Catalwnia), y Govern de les Illes Balears (Llywodraeth yr Ynysoedd Balearig) a'r Ajuntament de Barcelona (Cyngor Dinas Barcelona). Ei ddiben yw hyrwyddo a lledaenu iaith a diwylliant Catalaneg dramor yn ei holl ffurfiau mynegiant.[1] I wneud hyn, mae'r Institut Ramon Llull yn cefnogi cysylltiadau allanol o fewn cwmpas diwylliannol ei aelod sefydliadau.[2] Sefydlwyd yn 2002. Enwyd y Sefydliad er anrhydedd i Ramon Llull, athronydd ac awdur o Ynys Mallorca yn y Gatalaneg o'r 13g-14g.

Institut Ramon Llull
Enghraifft o'r canlynolsefydliad diwylliannol Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu5 Ebrill 2002 Edit this on Wikidata
Yn cynnwysBiblioteca Bernat Lesfargues Edit this on Wikidata
Pennaeth y sefydliadInstitut Ramon Llull's director Edit this on Wikidata
Map
SylfaenyddGeneralitat Catalwnia, Govern Balear Edit this on Wikidata
Gweithwyr72 Edit this on Wikidata
Rhiant sefydliadGeneralitat Catalwnia Edit this on Wikidata
Ffurf gyfreithiolconsortium Edit this on Wikidata
PencadlysPalau del Baró de Quadras Edit this on Wikidata
Enw brodorolInstitut Ramon Llull Edit this on Wikidata
RhanbarthBarcelona Edit this on Wikidata
Gwefanhttp://www.llull.cat Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Palau del Baró de Quadras, Barcelona, pencadlys Institut Ramon Llull
Stondin Institut Ramon Llull yng Ngŵyl Lyfrau Frankfurt, 2012

Hanes golygu

Creodd y Generalitat de Catalunya a Cymuned Ymreolaethol y Balearig Institut Ramon Llull (IRL) trwy gytundeb a lofnodwyd ar 5 Ebrill 2002, a gyhoeddwyd ym Mhenderfyniad PRE/1128/2002, dyddiedig 30 Ebrill. Yr amcan oedd creu mecanwaith ar gyfer hyrwyddo’r iaith Gatalaneg, y diwylliant y mae’n ei fynegi a phob cynhyrchiad diwylliannol arall (nid yn unig yn ieithyddol) o Gatalwnia a’r Ynysoedd Balearaidd. Mae hefyd yn fecanwaith ar gyfer atgyfnerthu a chryfhau cysylltiadau rhwng y gwahanol diriogaethau sy'n rhannu'r iaith Gatalaneg. Mae gan yr IRL statws cyfreithiol consortiwm sy'n cynnwys y ddwy weinyddiaeth gyhoeddus a grybwyllwyd uchod. Cyhoeddodd llywodraeth y Wladwriaeth y byddai'n darparu cefnogaeth trwy'r Instituto Cervantes. Crëwyd bwrdd yr IRL ar 3 Mehefin 2002[3] ac roedd yn cynnwys y 21 deallusol a ganlyn yn cynrychioli iaith, celfyddydau a diwylliant Catalwnia.[4]

Heriau golygu

Ar ôl buddugoliaeth Partido Popular ceidwadol asgell dde yn yr etholiadau seneddol rhanbarthol yn yr Ynysoedd Balearig ym mis Mawrth 2003, tynnodd llywodraeth ranbarthol yr Ynysoedd yn ôl o ymwneud â'r athrofa yn 2004. Ar ôl etholiadau 2015 a disodli'r pro-Llywodraeth Sbaen, ymunodd yr Ynysoedd Balearig yn ôl â'r IRL eto yn.[5] Yn 2008, sefydlwyd Institut Fundació Ramon Llull fel noddwr newydd. Y rhanddeiliaid yw; Lywodraeth Catalwnia, Cyngor Dinas Barcelona, ​​Llywodraeth Andorra, Cyngor Dinas L'Alguer/Alghero (tref Gatalaneg ar ynys Sardinia) a Chyngor y Département Pyrénées-Orientales (ardal Gatalaneg o fewn gwladwriaeth Ffrainc a chlymblaid o fwrdeistrefi o gymuned ymreolaethol València (sydd yn diriogaeth Gatalaneg ei hiaith, er y gelwid yr iaith Gatalaneg yno yn 'Valencian' gan gefnogwyr Sbaenaidd). Mae pencadlys Fundació Ramon Llull yn Andorra (nid gwladwriaeth Sbaen na Ffrainc).[6]

Swyddfeydd golygu

Mae gan yr IRL swyddfeydd yn ninansoedd Berlin, Llundain, Paris ac Efrog Newydd.[7]

Sefydliadau hyrwyddo iaith a diwylliant ryngwladol eraill golygu

Mae Institut Ramon Llull yn debyg i sawl sefydliad gan genedl wladwriaethau eraill er mwyn hyrwyddo diwylliant, iaith a buddion eu gwledydd. Y Basgwyr (gydag Etxepare Euskal Institutua ) a'r Catalaniaid (gyda Institut Ramon Llull) yw'r unig ddau genedl ddi-wladwriaeth sydd â sefydliad mor soffistigedig a strategol. Hyd yma, nid yw Cymru wedi gweld yn dda i sefydlu asiantaeth debyg.

Asiantaethau golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. . Gran Enciclopédia Catalana https://www.enciclopedia.cat/gran-enciclopedia-catalana/institut-ramon-llull. Unknown parameter |cyrchwyd= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  2. "Estatuts de l'IRL" (PDF). Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 23 October 2018. Cyrchwyd 23 October 2018.
  3. "Es constitueix oficialment el patronat de l'Institut Ramon Llull". Vilaweb. Cyrchwyd 29 December 2015.
  4. "Joan Maria Pujals, nomenat director de l'Institut Ramon Llull". Vilaweb. Cyrchwyd 9 November 2015.
  5. [1]
  6. [2]
  7. Institut Ramon Llull. "Foreign offices - Institut Ramon Llull – Catalan Language and culture abroad". Cyrchwyd 2018-05-25.

Dolenni allanol golygu