Institut Ramon Llull

Institut Ramon Llull
Enghraifft o'r canlynol	sefydliad diwylliannol
Dechrau/Sefydlu	5 Ebrill 2002
Pennaeth y sefydliad	Institut Ramon Llull's director
Sylfaenydd	Generalitat Catalwnia, Govern Balear
Gweithwyr	72
Isgwmni/au	Biblioteca Bernat Lesfargues
Rhiant sefydliad	Generalitat Catalwnia
Ffurf gyfreithiol	consortiwm
Pencadlys	Palau del Baró de Quadras
Enw brodorol	Institut Ramon Llull
Rhanbarth	Barcelona
Gwefan	http://www.llull.cat
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae Institut Ramon Llull hefyd ILL (Cymraeg: Sefydliad Ramon Llull) yn gonsortiwm sy'n cynnwys y Generalitat de Catalunya (Llywodraeth Catalwnia), y Govern de les Illes Balears (Llywodraeth yr Ynysoedd Balearig) a'r Ajuntament de Barcelona (Cyngor Dinas Barcelona). Ei ddiben yw hyrwyddo a lledaenu iaith a diwylliant Catalaneg dramor yn ei holl ffurfiau mynegiant.^[1] I wneud hyn, mae'r Institut Ramon Llull yn cefnogi cysylltiadau allanol o fewn cwmpas diwylliannol ei aelod sefydliadau.^[2] Sefydlwyd yn 2002. Enwyd y Sefydliad er anrhydedd i Ramon Llull, athronydd ac awdur o Ynys Mallorca yn y Gatalaneg o'r 13g-14g.

Palau del Baró de Quadras, Barcelona, pencadlys Institut Ramon Llull

Hanes

Creodd y Generalitat de Catalunya a Cymuned Ymreolaethol y Balearig Institut Ramon Llull (IRL) trwy gytundeb a lofnodwyd ar 5 Ebrill 2002, a gyhoeddwyd ym Mhenderfyniad PRE/1128/2002, dyddiedig 30 Ebrill. Yr amcan oedd creu mecanwaith ar gyfer hyrwyddo’r iaith Gatalaneg, y diwylliant y mae’n ei fynegi a phob cynhyrchiad diwylliannol arall (nid yn unig yn ieithyddol) o Gatalwnia a’r Ynysoedd Balearaidd. Mae hefyd yn fecanwaith ar gyfer atgyfnerthu a chryfhau cysylltiadau rhwng y gwahanol diriogaethau sy'n rhannu'r iaith Gatalaneg. Mae gan yr IRL statws cyfreithiol consortiwm sy'n cynnwys y ddwy weinyddiaeth gyhoeddus a grybwyllwyd uchod. Cyhoeddodd llywodraeth y Wladwriaeth y byddai'n darparu cefnogaeth trwy'r Instituto Cervantes. Crëwyd bwrdd yr IRL ar 3 Mehefin 2002^[3] ac roedd yn cynnwys y 21 deallusol a ganlyn yn cynrychioli iaith, celfyddydau a diwylliant Catalwnia.^[4]

Heriau

Ar ôl buddugoliaeth Partido Popular ceidwadol asgell dde yn yr etholiadau seneddol rhanbarthol yn yr Ynysoedd Balearig ym mis Mawrth 2003, tynnodd llywodraeth ranbarthol yr Ynysoedd yn ôl o ymwneud â'r athrofa yn 2004. Ar ôl etholiadau 2015 a disodli'r pro-Llywodraeth Sbaen, ymunodd yr Ynysoedd Balearig yn ôl â'r IRL eto yn.^[5] Yn 2008, sefydlwyd Institut Fundació Ramon Llull fel noddwr newydd. Y rhanddeiliaid yw; Lywodraeth Catalwnia, Cyngor Dinas Barcelona, Llywodraeth Andorra, Cyngor Dinas L'Alguer/Alghero (tref Gatalaneg ar ynys Sardinia) a Chyngor y Département Pyrénées-Orientales (ardal Gatalaneg o fewn gwladwriaeth Ffrainc a chlymblaid o fwrdeistrefi o gymuned ymreolaethol València (sydd yn diriogaeth Gatalaneg ei hiaith, er y gelwid yr iaith Gatalaneg yno yn 'Valencian' gan gefnogwyr Sbaenaidd). Mae pencadlys Fundació Ramon Llull yn Andorra (nid gwladwriaeth Sbaen na Ffrainc).^[6]

Swyddfeydd

Mae gan yr IRL swyddfeydd yn ninansoedd Berlin, Llundain, Paris ac Efrog Newydd.^[7]

Sefydliadau hyrwyddo iaith a diwylliant ryngwladol eraill

Mae Institut Ramon Llull yn debyg i sawl sefydliad gan genedl wladwriaethau eraill er mwyn hyrwyddo diwylliant, iaith a buddion eu gwledydd. Y Basgwyr (gydag Etxepare Euskal Institutua ) a'r Catalaniaid (gyda Institut Ramon Llull) yw'r unig ddau genedl ddi-wladwriaeth sydd â sefydliad mor soffistigedig a strategol. Hyd yma, nid yw Cymru wedi gweld yn dda i sefydlu asiantaeth debyg.

Asiantaethau golygu Goethe-Institut, Yr Almaen Österreich Institut, Awstria Instituto Guimarães Rosa (cynt Centro Cultural Brasileiro), Brasil Sefydliad Confucius, Gweriniaeth Pobl Tsiena Instituto Caro y Cuervo, Colombia Česká centra, Gweriniaeth Tsiec Dansk Kulturinstitut, Denmarc British Council, Deyrnas Unedig European Union National Institutes for Culture, Undeb Ewropeaidd Alliance française, Ffrainc Institut français, Ffrainc Suomen kulttuuri- ja tiedeinstituutit, Ffindir Canolfan yr iaith Roeg, Gwlad Groeg Sefydliad Diwylliant Groeg, Gwlad Groeg Balassi Intézet, Hwngari (1927– ) Indian Council for Cultural Relations, India Culture Ireland, Iwerddon Istituto Italiano di Cultura, Yr Eidal Società Dante Alighieri, Yr Eidal EMMA for Peace, Yr Eidal	Eesti Instituut, Estonia Jewish Agency for Israel, Israel Sefydliad Japan, Japan Korean Friendship Association, Gogledd Corea Lietuvos kultūros institutas, Lithwania Sentro Rizal, Y Philipinau Instytut Adama Mickiewicza, Gwlad Pwyl Instytut Polski, Gwlad Pwyl Instituto Camões, Portiwgal Institutul Cultural Român, Rwmania Sefydliad Russkiy Mir, Rwsia Canolfan Diwylliannol Corea, De Corea Sefydliad Corea, De Corea Instituto Cervantes, Sbaen Svenska Institutet, Sweden Sefydliad Yunus Emre, Twrci Sefydliad Wcráin, Wcráin Bureau of Educational and Cultural Affairs, Unol Daleithiau Institut Ramon Llull - Tiroedd Catalaneg Etxepare Euskal Institutua - Gwlad y Basg