Llandre (Llanfihangel Genau'r Glyn)
Pentref yng nghymuned Geneu'r Glyn, Ceredigion, Cymru, ydy Llandre[1] neu Llanfihangel Genau'r Glyn. Mae'n gorwedd tua 5 milltir i'r gogledd o Aberystwyth, yng ngogledd-orllewin y sir, ar y lôn i'r Borth. Mae'r pentref ar Rheilffordd Arfordir Cymru, ond does dim gorsaf yno. I'r gogledd ceir pentref Dôl-y-bont.
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Geneu'r Glyn |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.4629°N 4.0246°W |
| Cod OS | SN625869 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Elin Jones (Plaid Cymru) |
| AS/au y DU | Ben Lake (Plaid Cymru) |
 | |
| Statws treftadaeth | Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Manylion | |
Yr enw traddodiadol ar y pentref a'r gymuned yw Llanfihangel Genau'r Glyn, sy'n tarddu o'i leoliad yn hen gwmwd Genau'r Glyn, a fu'n rhan o gantref Penweddig. Cyn hynny Llanfihangel Castell Gwallter oedd yr enw. Newidiwyd yr enw i Lanfihangel Genau'r Glyn ddiwedd yr 16g. Yna, yn y 19g, rhoddwyd yr enw cwbwl ddiystyr Llandre ar y pentre; ond parhaodd yr hen enw mewn bri a 'Llanfihangel Genau'r Glyn' a geir gan amlaf mewn llyfrau ar hanes Cymru.[2]
Ymhlith hynafiaethau'r ardal ceir Castell Gwallter, castell mwnt a beili a godwyd gan y Normaniaid tua'r flwyddyn 1110. Saif hanner milltir i'r gorllewin o'r pentref. Ceir yn ogystal fryngaer o Oes yr Haearn ar y bryn i'r dwyrain o'r pentref.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)[3] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).[4]
Enwogion
golygu- Tom Macdonald, (1900-1980) newyddiadurwr a nofelydd.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ British Place Names; adalwyd 11 Hydref 2022
- ↑ Afan ab Alun, Cestyll Ceredigion (Gwasg Carreg Gwalch, 1991).
- ↑ Gwefan Senedd Cymru
- ↑ Gwefan Senedd y DU
Dolenni allanol
golyguTrefi
Aberaeron · Aberteifi · Aberystwyth · Ceinewydd · Llanbedr Pont Steffan · Llandysul · Tregaron
Pentrefi
Aberarth · Aber-banc · Aber-ffrwd · Abermagwr · Abermeurig · Aber-porth · Adpar · Alltyblaca · Betws Bledrws · Betws Ifan · Betws Leucu · Bethania · Beulah · Blaenannerch · Blaenpennal · Blaenplwyf · Blaen-porth · Y Borth · Bow Street · Bronant · Bwlch-llan · Capel Bangor · Capel Cynon · Capel Dewi · Capel Seion · Caerwedros · Castellhywel · Cellan · Cilcennin · Ciliau Aeron · Clarach · Cnwch Coch · Comins Coch · Cribyn · Cross Inn (1) · Cross Inn (2) · Cwm-cou · Cwmystwyth · Cwrtnewydd · Dihewyd · Dôl-y-bont · Eglwys Fach · Felinfach · Y Ferwig · Ffair-rhos · Ffostrasol · Ffos-y-ffin · Ffwrnais · Gartheli · Goginan · Y Gors · Gwbert · Henfynyw · Henllan · Horeb · Llanafan · Llanarth · Llanbadarn Fawr · Llandre · Llandyfrïog · Llanddeiniol · Llanddewi Brefi · Llanfair Clydogau · Llanfarian · Llanfihangel y Creuddyn · Llangeitho · Llangoedmor · Llangrannog · Llangwyryfon · Llangybi · Llangynfelyn · Llangynllo · Llanilar · Llanio · Llan-non · Llanrhystud · Llansantffraid · Llanwenog · Llanwnnen · Llechryd · Lledrod · Llundain-fach · Llwyncelyn · Llwyndafydd · Llwyn-y-groes · Morfa · Mwnt · Nanternis · Penbryn · Penparc · Penrhiw-llan · Penrhyn-coch · Penuwch · Pen-y-garn · Plwmp · Pontarfynach · Ponterwyd · Pontgarreg · Pontrhydfendigaid · Pont-rhyd-y-groes · Pontsiân · Post-mawr · Rhydlewis · Rhydowen · Rhydyfelin · Rhydypennau · Salem · Sarnau · Southgate · Swyddffynnon · Talgarreg · Tal-y-bont · Temple Bar · Trefenter · Trefilan · Tremain · Tre-saith · Tre Taliesin · Troed-yr-aur · Ysbyty Ystwyth · Ystradaeron · Ystrad Meurig · Ystumtuen