Llanilar

pentref yng Ngheredigion

Tref fechan yng Ngheredigion yw Llanilar, sy'n gorwedd ar yr A485 tua 4 milltir i'r de-ddwyrain o Aberystwyth. Roedd ganddi 1085 o drigolion, a 60% ohonynt yn siarad Cymraeg (Cyfrifiad 2001).[1]

Llanilar
Llanilar - geograph.org.uk - 284180.jpg
Mathpentref, cymuned Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirCeredigion Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau52.35°N 4.02°W Edit this on Wikidata
Cod SYGW04000386 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AC/auElin Jones (Plaid Cymru)
AS/auBen Lake (Plaid Cymru)
Map

Mae Afon Ystwyth yn rhedeg heibio i'r pentref. Ar y bryn gerllaw ceir castell mwnt a beili a godwyd gan y Normaniaid.

Saif Ysgol Gynradd Llanilar, swyddfa bost, meddygfa a garej yn y pentref. Sefydlwyd Sioe Llanilar ym 1903, a chynhelir y sioe amaethyddol hon yn flynyddol yn gynnar ym mis Awst.

Mae'r cyflwynydd teledu adnabyddus Dai Jones yn byw ac yn ffermio yn Llanilar.

Cynrychiolir y pentref yn y Cynulliad Cenedlaethol gan Elin Jones (Plaid Cymru) a'r Aelod Seneddol yw Ben Lake (Plaid Cymru).[2][3]

Eglwys Sant IlarGolygu

  Prif erthygl: Eglwys Sant Ilar
 
Maen Harri.

Yng nghanol y pentref saif Eglwys Sant Ilar, unig eglwys Sant Ilar.[4] Fe'i cofrestrwyd gan Cadw yn Ionawr 1964 ar Radd II* oherwydd ei bod yn dyddio o'r Oesoedd Canol a bod ei tho pren, cerfiedig, yn nodedig iawn. Ceir maen y tu allan i'r eglwys, bellach yn rhan o'r wal, lle dywedir i Harri Tudur farchogaeth ei geffyl, ar ei daith drwy ogledd a chanolbarth Cymru i fyny at Machynlleth, cyn troi i'r dwyrain tuag at Maes Bosworth.

Cyfrifiad 2011Golygu

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[5][6][7][8]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Llanilar (pob oed) (1,085)
  
100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Llanilar) (625)
  
59.4%
:Y ganran drwy Gymru
  
19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Llanilar) (714)
  
65.8%
:Y ganran drwy Gymru
  
73%
Y nifer rhwng 16 – 64 oed sydd mewn gwaith (Llanilar) (122)
  
28.5%
:Y ganran drwy Gymru
  
67.1%

CyfeiriadauGolygu

  1. "Community population 2011". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-08. Cyrchwyd 13 Mai 2015.
  2. Gwefan y Cynulliad;[dolen marw] adalwyd 24 Chwefror 2014
  3. Gwefan parliament.uk; adalwyd 24 Chwefror 2014
  4. britishlistedbuildings.co.uk; adalwyd 9 Mai 2016.
  5. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  6. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  7. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
  8. Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen marw]

Dolenni allanolGolygu