Ffwrnais, Ceredigion
Pentref bychan yng nghymuned Ysgubor-y-coed, Ceredigion, Cymru, yw Ffwrnais (
ynganiad ) (Saesneg: Furnace).[1] Saif yng ngogledd y sir, ar lan ddwyreiniol Afon Dyfi, tua milltir a hanner o'r afon ei hun, ar briffordd yr A487 rhwng Machynlleth ac Aberystwyth, ger Eglwys Fach.
.jpg) | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Ceredigion |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.538°N 3.941°W |
| Cod OS | SN684951 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Elin Jones (Plaid Cymru) |
| AS/au y DU | Ben Lake (Plaid Cymru) |
 | |
- Am yr ardal yn Llanelli o'r un enw, gweler Ffwrnais, Llanelli.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)[2] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).[3]
Dal y pentref ei enw o'r ffwrnais a sefydlwyd yno ganol y 18g. Mae Ffwrnais Dyfi yn ffwrnais haearn yn cael ei danio gan olosg. Detholwyd safle ger rhaeadr ar afon Einion, ffrwd fynyddig sy'n un o ledneintiau afon Dyfi, i fanteisio ar y cyflenwad o olosg a oedd ar gael o'r coedwigoedd lleol ar lethrau isaf bryniau Pumlumon. Byddai'r mwyn haearn yn cael chludo yno gan longau arfordirol o Cumbria ac i fyny afon Dyfi. Gwelir yr hen felin ddŵr yno o hyd yn y pentref.
Adeiladwyd y ffwrnais tua'r flwyddyn 1755, ond dim ond am tua hanner canrif y cafodd ei ddefnyddio. Rhoddwyd y gorau i'r gwaith yn 1810. Mae'r ffwrnais yn atyniad twristaidd dan ofal Cadw bellach.[4]
Mae'r olwyn ddŵr yn atyniad twristaidd boblogaidd i bobl sy'n ymweld â'r ardal.
Oriel
golygu-
Olwyn ddŵr Ffwrnais Dyfi -
Eglwys San Mihangel, Ynys-hir ger Machynlleth. Llanfihangel Capel Edwin. -
Porth yr eglwys
Cyfeiriadau
golygu- ↑ British Place Names; adalwyd 27 Rhagfyr 2021
- ↑ "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-12-27.
- ↑ Gwefan Senedd y DU
- ↑ "Ffwrnais Dyfi", Cadw; adalwyd 27 Rhagfyr 2021
Trefi
Aberaeron · Aberteifi · Aberystwyth · Ceinewydd · Llanbedr Pont Steffan · Llandysul · Tregaron
Pentrefi
Aberarth · Aber-banc · Aber-ffrwd · Abermagwr · Abermeurig · Aber-porth · Adpar · Alltyblaca · Betws Bledrws · Betws Ifan · Betws Leucu · Bethania · Beulah · Blaenannerch · Blaenpennal · Blaenplwyf · Blaen-porth · Y Borth · Bow Street · Bronant · Bwlch-llan · Capel Bangor · Capel Cynon · Capel Dewi · Capel Seion · Caerwedros · Castellhywel · Cellan · Cilcennin · Ciliau Aeron · Clarach · Cnwch Coch · Comins Coch · Cribyn · Cross Inn (1) · Cross Inn (2) · Cwm-cou · Cwmystwyth · Cwrtnewydd · Dihewyd · Dôl-y-bont · Eglwys Fach · Felinfach · Y Ferwig · Ffair-rhos · Ffostrasol · Ffos-y-ffin · Ffwrnais · Gartheli · Goginan · Y Gors · Gwbert · Henfynyw · Henllan · Horeb · Llanafan · Llanarth · Llanbadarn Fawr · Llandre · Llandyfrïog · Llanddeiniol · Llanddewi Brefi · Llanfair Clydogau · Llanfarian · Llanfihangel y Creuddyn · Llangeitho · Llangoedmor · Llangrannog · Llangwyryfon · Llangybi · Llangynfelyn · Llangynllo · Llanilar · Llanio · Llan-non · Llanrhystud · Llansantffraid · Llanwenog · Llanwnnen · Llechryd · Lledrod · Llundain-fach · Llwyncelyn · Llwyndafydd · Llwyn-y-groes · Morfa · Mwnt · Nanternis · Penbryn · Penparc · Penrhiw-llan · Penrhyn-coch · Penuwch · Pen-y-garn · Plwmp · Pontarfynach · Ponterwyd · Pontgarreg · Pontrhydfendigaid · Pont-rhyd-y-groes · Pontsiân · Post-mawr · Rhydlewis · Rhydowen · Rhydyfelin · Rhydypennau · Salem · Sarnau · Southgate · Swyddffynnon · Talgarreg · Tal-y-bont · Temple Bar · Trefenter · Trefilan · Tremain · Tre-saith · Tre Taliesin · Troed-yr-aur · Ysbyty Ystwyth · Ystradaeron · Ystrad Meurig · Ystumtuen