Bethlehem, Sir Gaerfyrddin
Pentref bychan yng nghymuned Llangadog, Sir Gaerfyrddin, Cymru, yw Bethlehem.[1][2] Saif rhwng tref Llandeilo a phentref Llangadog, nepell o bentref Gwynfe.
Math | pentrefan |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Sir | Llangadog |
Gwlad | Cymru |
Cyfesurynnau | 51.9125°N 3.9132°W |
Cod OS | SN686253 |
Gwleidyddiaeth | |
AS/au Cymru | Adam Price (Plaid Cymru) |
AS/au y DU | Ann Davies (Plaid Cymru) |
- Am leoedd eraill o'r un enw, gweler Bethlehem (gwahaniaethu).
Enwir y pentref ar ôl y capel sydd yno. Yr enw gwreiddiol ar y pentref oedd "Dyffryn Ceidrych", ar ôl yr afon leol. Byddai'r trigolion lleol yn cyfeirio ati fel "Bethlem, dyffryn Ceidrych", ond fe'i hadwaenir orau fel "Bethlehem, dyffryn Tywi" yn genedlaethol - Tywi yw'r afon fwyaf sydd nepell o'r pentref a'r afon fwyaf yn Sir Gaerfyrddin. Tai, ffermydd, neuadd bentref a chapel sydd yn y pentref. Gwnaeth y swyddfa bost gau ac yna'r ysgol gynradd sydd bellach yn neuadd gymunedol. Mae dal modd i brynu stamp arbennig ar gyfer y Nadolig o'r neuadd, mae hyn yn boblogaidd yn ystod y cyfnod hwn er mwyn cael derbyn y nôd "Bethlehem" ar yr amlen adeg y Nadolig.[3]
Yn gysgod uwchlaw'r pentref mae Heneb y Garn Goch - bryn ac arni gaer o'r Oes Efydd ar ei phen. Ceir golygfeydd godidog o ddyffryn Tywi o'r fan honno. Gellir gyrru car a'i barcio wrth droed y bryn. Yno ceir carreg goffa Gwynfor Evans a saernïwyd mewn caligraffeg Geltaidd gan yr artist Ieuan Rhys. Bu Gwynfor (fel y'i adnabuwyd) yn byw rhwng Bethlehem a Llangadog gan fagu teulu yn y Dalar Wen.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 24 Chwefror 2022
- ↑ Erthygl BBC - Pryder am bost Bethlehem
Trefi
Caerfyrddin · Castellnewydd Emlyn · Cydweli · Hendy-gwyn · Llandeilo · Llanelli · Llanybydder · Llanymddyfri · Porth Tywyn · Rhydaman · Sanclêr · Talacharn
Pentrefi
Aberarad · Aberbowlan · Abercrychan · Abergorlech · Abergwili · Aber-nant · Alltwalis · Babel · Bace · Bancycapel · Bancyfelin · Y Betws · Bethlehem · Blaengweche · Blaenos · Blaen-waun · Blaen-y-coed · Brechfa · Broadway · Bronwydd · Bron-y-gaer · Bryn · Brynaman · Bryn Iwan · Bwlch-clawdd · Bwlchnewydd · Bynea · Caeo · Capel Dewi · Capel Gwyn · Capel Hendre · Capel Isaac · Capel Iwan · Capel Seion · Carmel · Carwe · Cefn-bryn-brain · Cefneithin · Cefn-y-pant · Cenarth · Cilgwyn · Cilsan · Cil-y-cwm · Croesyceiliog · Cross Hands · Crug-y-bar · Crwbin · Cwm-ann · Cwm-bach (1) · Cwm-bach (2) · Cwm-du · Cwmduad · Cwmfelin-boeth · Cwmfelinmynach · Cwmgwili · Cwmhiraeth · Cwmifor · Cwmisfael · Cwmllyfri · Cwm-miles · Cwm-morgan · Cwm-pen-graig · Cwrt-henri · Cwrt-y-cadno · Cynghordy · Cynheidre · Cynwyl Elfed · Derwen-fawr · Derwydd · Dinas · Dolgran · Dre-fach · Dre-fach Felindre · Dryslwyn · Dyffryn Ceidrych · Efail-wen · Esgair · Felin-foel · Felin-gwm · Felin-wen · Foelgastell · Ffair-fach · Ffaldybrenin · Ffarmers · Fforest · Ffynnon · Garnant · Garthynty · Gelli-aur · Gelli-wen · Glanaman · Glan Duar · Glan-y-fferi · Gorllwyn · Gors-las · Gwernogle · Gwyddgrug · Gwynfe · Hebron · Yr Hendy · Henllan · Henllan Amgoed · Hermon · Horeb · Login · Llanarthne · Llanboidy · Llan-dawg · Llandeilo Abercywyn · Llandre (1) · Llandre (2) · Llandybïe · Llandyfaelog · Llandyry · Llanddarog · Llanddeusant · Llanddowror · Llanedi · Llanegwad · Llanfair-ar-y-bryn · Llanfallteg · Llanfihangel Aberbythych · Llanfihangel Abercywyn · Llanfihangel-ar-Arth · Llanfihangel-uwch-Gwili · Llanfynydd · Llangadog · Llan-gain · Llangathen · Llangeler · Llangennech · Llanglydwen · Llangyndeyrn · Llangynin · Llangynnwr · Llangynog · Llanishmel · Llanllawddog · Llan-llwch · Llanllwni · Llanmilo · Llannewydd · Llannon · Llanpumsaint · Llansadwrn · Llan-saint · Llansawel · Llansteffan · Llanwinio · Llanwrda · Llan-y-bri · Llanycrwys · Llwyn-croes · Llwynhendy · Llwyn-y-brain (1) · Llwyn-y-brain (2) · Maenordeilo · Maerdy · Maes-y-bont · Marros · Meidrim · Meinciau · Merthyr · Morfa · Myddfai · Mynydd-y-garreg · Nantgaredig · Nant-y-caws · New Inn · Pant-gwyn · Pantyffynnon · Parc-y-rhos · Pedair Heol · Pen-boyr · Pen-bre · Pencader · Pencarreg · Peniel · Penrherber · Penrhiw-goch · Pentrecagal · Pentrecwrt · Pentrefelin · Pentre Gwenlais · Pentre Tŷ-gwyn · Pentywyn · Pen-y-banc · Pen-y-bont (1) · Pen-y-bont (2) · Pen-y-garn · Pen-y-groes · Pinged · Plas · Pont Aber · Pontaman · Pontantwn · Pont-ar-Gothi · Pont-ar-llechau · Pont-ar-sais · Pont Hafod · Pont-henri · Pont-iets · Pont-tyweli · Pontyberem · Porth-y-rhyd · Pum Heol · Pumsaint · Pwll · Pwll-trap · Ram · Rhandir-mwyn · Rhos · Rhosaman · Rhos-goch · Rhos-maen · Rhydargaeau · Rhydcymerau · Rhyd Edwin · Rhydowen · Rhyd-y-wrach · Salem · Sandy · Sarnau · Saron (1) · Saron (2) · Soar · Sylen · Taliaris · Talog · Talyllychau · Tir-y-dail · Trap · Trelech · Trevaughan · Trimsaran · Twynllannan · Tŷ-croes · Y Tymbl · Waunclunda · Waun y Clyn · Ystrad Ffin