Agor y brif ddewislen

Wicipedia β

Llangollen

tref yn Sir Ddinbych lle cynhelir yr Eisteddfod Ryngwladol

Cyfesurynnau: 52°58′12″N 3°10′12″W / 52.970°N 3.170°W / 52.970; -3.170

Mae Llangollen yn dref yn Sir Ddinbych, sy'n enwog am ei phont hynafol a'i hadeiladau deniadol. Saif ar lan Afon Dyfrdwy. Mae priffordd yr A5 yn mynd drwy Langollen. Mae Caerdydd 165 km i ffwrdd o Langollen ac mae Llundain yn 264 km. Y ddinas agosaf ydy Caer, sy'n 31 km i ffwrdd.

Llangollen
Llangollen Bridge - geograph.org.uk - 1001255.jpg
Llangollen is located in Sir Ddinbych
Llangollen

 Llangollen yn: Sir Ddinbych
Poblogaeth 3,412 (2001)
Cyfeirnod grid yr AO SJ215415
Cymuned Llangollen
Sir Sir Ddinbych
Sir seremonïol Clwyd
Gwlad Cymru
Gwladwriaeth sofran Y Deyrnas Unedig
Tref bost LLANGOLLEN
Rhanbarth cod post LL20
Cod deialu 01978
Heddlu Gogledd Cymru
Tân Gogledd Cymru
Ambiwlans Cymru
Senedd yr Undeb Ewropeaidd Cymru
Senedd y DU De Clwyd
Cynulliad Cymru De Clwyd
Rhestr llefydd: y DU • Cymru • Sir Ddinbych

Mae'n enwog am ei safle ar lan Afon Dyfrdwy a'r Eisteddfod Ryngwladol a gynhelir yno'n flynyddol ac sy'n denu cantorion a dawnswyr oddi wrth lawer o wledydd y byd.

Cymerodd yr ysgol uwchradd, sef Ysgol Dinas Brân ei henw o'r castell lleol.

Cynnwys

HanesGolygu

 
Llangollen, 1850

Enwir y dref ar ôl Sant Collen (efallai 6g). Cyrhaeddodd Sant Collen y dref mewn cwrwgl, medd traddodiad. Mae enw'r sant i'w gael mewn lleoedd eraill, fel Sant Collen (yng Nghernyw) a Langolen (tref yn Llydaw).

Yn y rhigwm Saesneg o ddiwedd y 18g, mae Pont Llangollen yn un o Saith Rhyfeddod Cymru. Adeiladwyd y bont enwog dros yr Afon Dyfrdwy ar ddiwedd y 14g neu ddechrau'r 15fed gan John Trefor II, Esgob Llanelwy.

Uwchlaw'r dref mae Plas Newydd, lle bu Merched Llangollen yn byw. Dihangodd Eleanor Butler (1739-1829) a Sarah Ponsonby (1755-1831) o deuluoedd aristocrataidd Seisnig yn Iwerddon ac roedden nhw'n byw yn y tŷ am oddeutu hanner canrif.

Yr hen blwyfGolygu

Yn hen blwyf Llangollen roedd tri thraean:[1]

  • Traean Llangollen: yn cynnwys trefgorddau Bachau, Cysylltau, Llangollen Abad, Llangollen Fawr, Llangollen Fechan, Feifod, Pengwern a Rhisgog.
  • Traean Trefor: yn cynnwys trefgorddau Cilmediw, Dinbren, Eglwysegl, Trefor Isaf a Threfor Uchaf.
  • Traean y Glyn: yn cynnwys trefgorddau Cilcochwyn, Crogeniddon, Crogenwladus, Erwallo, Hafodgynfor, Nantygwryd, Pennant a Thalygarth.

Roedd Llangollen yn yr hen Sir Ddinbych tan 1974, yn Sir Clwyd rhwng 1974 a 1996, ac mae yn y Sir Ddinbych newydd ers 1996.

Pobl o LangollenGolygu

Eisteddfod GenedlaetholGolygu

Cynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol yn Llangollen ym 1908. Am wybodaeth bellach gweler:

CaneuonGolygu

  • Llangollen Market, traddodiadol
  • Ladies of Llangollen, Ian Chesterman
  • Pastai Fawr Llangollen, Arfon Gwilym

OrielGolygu

  • Gwesty'r Chain Bridge, rhwng 1890 a 1900

  • Capel y Bedyddwyr tua 1875.

  • Afon Dyfrdwy yn llifo trwy Langollen

  • Golygfa i'r dref o'r bont

  • Yr afon o'r bont

  • Plas Newydd, cyn-gartref Merched Llangollen

  • Glanfa Llangollen

  • Yr afon wedi'i rhewi a Gorsaf Reilffordd Llangollen ar y dde

  • Eglwys St Collen

  • Rheilffordd Llangollen

  • Un o gerbydau'r rheilffordd fach

  • Castell Dinas Brân

  • Eglwys Sant Collen

  • Abaty Glyn y Groes

  • Colofn Eliseg

  • Dyffryn Llangollen

  • Hen argraff Llangollen

Atyniadau yn y cylchGolygu

 
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Cyfrifiad 2011Golygu

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[2][3][4]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Llangollen (pob oed) (3,658)
  
 100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Llangollen) (697)
  
 19.5%
:Y ganran drwy Gymru
  
 19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Llangollen) (2168)
  
 59.3%
:Y ganran drwy Gymru
  
 73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Llangollen) (681)
  
 40.8%
:Y ganran drwy Gymru
  
 67.1%

CyfeiriadauGolygu

  1. ↑ http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?traean
  2. ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html. Adalwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  3. ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  4. ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.

Gweler hefydGolygu

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Llangollen&oldid=2486312"