Glan-y-fferi
Pentref yn Sir Gaerfyrddin yw Glan-y-fferi neu Glanyfferi (Saesneg: Ferryside).
.jpg) | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Llanismel |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.77°N 4.37°W |
| Cod OS | SN366103 |
 | |
| Statws treftadaeth | Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Manylion | |
Saif y pentref ar lan dwyreiniol Afon Tywi, tua 14 km i'r de o dref Caerfyrddin. Saif Llansteffan yn union gyferbyn a Glan-y-fferi ar y lan orllewinol, a'r fferi i Lansteffan a roddodd ei enw i'r pentref. Defnyddiwyd y fferi yma gan Gerallt Gymro ar ei daith o amgylch Cymru yn 1188.
Tyfodd y pentref yn ystod y 19g pan gafodd gysylltiad rheilffordd ar yr hyn sy'n awr yn Reilffordd Gorllewin Cymru, y llinell rhwng Caerfyrddin ac Abertawe. Ceir yma swyddfa'r post, gwesty, caffi a thafarn.
Ar un adeg roedd hel cocos yn ddiwydiant pwysig iawn yma; roedd Glan-y-fferi yn un o ganolfannau pwysicaf diwydiant cocos Bae Caerfyrddin. Erbyn hyn, dim ond yn ysbeidiol yr agorir y gwelyau cocos. Pan agorir hwynt, daw cannoedd o gasglwyr cocos o bellter i gymeryd mantais ar hyn. Yn 1993 bu ymladd rhwng aelodau gangiau hel cocos o Benrhyn Gŵyr, Lerpwl a Glasgow ar y traethau.
Bu'r cadfridog Syr Thomas Picton, a laddwyd ym Mrwydr Waterloo, yn byw yn y pentref, ym Mhlas Iscoed. Bellach mae'r Plas yn adfeilion.
Ar 30 Mawrth 2005, Glan-y-fferi a Llansteffan oedd yr ardaloedd cyntaf yn y DU i golli eu signal teledu analog. Pleidleisiodd y trigolion dros symud i signal digidol ar ôl cymryd rhan mewn arbrawf.
Trefi
Caerfyrddin · Castellnewydd Emlyn · Cydweli · Hendy-gwyn · Llandeilo · Llanelli · Llanybydder · Llanymddyfri · Porth Tywyn · Rhydaman · Sanclêr · Talacharn
Pentrefi
Aberarad · Aberbowlan · Abercrychan · Abergorlech · Abergwili · Aber-nant · Alltwalis · Babel · Bace · Bancycapel · Bancyfelin · Y Betws · Bethlehem · Blaengweche · Blaenos · Blaen-waun · Blaen-y-coed · Brechfa · Broadway · Bronwydd · Bron-y-gaer · Bryn · Brynaman · Bryn Iwan · Bwlch-clawdd · Bwlchnewydd · Bynea · Caeo · Capel Dewi · Capel Gwyn · Capel Hendre · Capel Isaac · Capel Iwan · Capel Seion · Carmel · Carwe · Cefn-bryn-brain · Cefneithin · Cefn-y-pant · Cenarth · Cilgwyn · Cilsan · Cil-y-cwm · Croesyceiliog · Cross Hands · Crug-y-bar · Crwbin · Cwm-ann · Cwm-bach (1) · Cwm-bach (2) · Cwm-du · Cwmduad · Cwmfelin-boeth · Cwmfelinmynach · Cwmgwili · Cwmhiraeth · Cwmifor · Cwmisfael · Cwmllyfri · Cwm-miles · Cwm-morgan · Cwm-pen-graig · Cwrt-henri · Cwrt-y-cadno · Cynghordy · Cynheidre · Cynwyl Elfed · Derwen-fawr · Derwydd · Dinas · Dolgran · Dre-fach · Dre-fach Felindre · Dryslwyn · Dyffryn Ceidrych · Efail-wen · Esgair · Felin-foel · Felin-gwm · Felin-wen · Foelgastell · Ffair-fach · Ffaldybrenin · Ffarmers · Fforest · Ffynnon · Garnant · Garthynty · Gelli-aur · Gelli-wen · Glanaman · Glan Duar · Glan-y-fferi · Gorllwyn · Gors-las · Gwernogle · Gwyddgrug · Gwynfe · Hebron · Yr Hendy · Henllan · Henllan Amgoed · Hermon · Horeb · Login · Llanarthne · Llanboidy · Llan-dawg · Llandeilo Abercywyn · Llandre (1) · Llandre (2) · Llandybïe · Llandyfaelog · Llandyry · Llanddarog · Llanddeusant · Llanddowror · Llanedi · Llanegwad · Llanfair-ar-y-bryn · Llanfallteg · Llanfihangel Aberbythych · Llanfihangel Abercywyn · Llanfihangel-ar-Arth · Llanfihangel-uwch-Gwili · Llanfynydd · Llangadog · Llan-gain · Llangathen · Llangeler · Llangennech · Llanglydwen · Llangyndeyrn · Llangynin · Llangynnwr · Llangynog · Llanishmel · Llanllawddog · Llan-llwch · Llanllwni · Llanmilo · Llannewydd · Llannon · Llanpumsaint · Llansadwrn · Llan-saint · Llansawel · Llansteffan · Llanwinio · Llanwrda · Llan-y-bri · Llanycrwys · Llwyn-croes · Llwynhendy · Llwyn-y-brain (1) · Llwyn-y-brain (2) · Maenordeilo · Maerdy · Maes-y-bont · Marros · Meidrim · Meinciau · Merthyr · Morfa · Myddfai · Mynydd-y-garreg · Nantgaredig · Nant-y-caws · New Inn · Pant-gwyn · Pantyffynnon · Parc-y-rhos · Pedair Heol · Pen-boyr · Pen-bre · Pencader · Pencarreg · Peniel · Penrherber · Penrhiw-goch · Pentrecagal · Pentrecwrt · Pentrefelin · Pentre Gwenlais · Pentre Tŷ-gwyn · Pentywyn · Pen-y-banc · Pen-y-bont (1) · Pen-y-bont (2) · Pen-y-garn · Pen-y-groes · Pinged · Plas · Pont Aber · Pontaman · Pontantwn · Pont-ar-Gothi · Pont-ar-llechau · Pont-ar-sais · Pont Hafod · Pont-henri · Pont-iets · Pont-tyweli · Pontyberem · Porth-y-rhyd · Pum Heol · Pumsaint · Pwll · Pwll-trap · Ram · Rhandir-mwyn · Rhos · Rhosaman · Rhos-goch · Rhos-maen · Rhydargaeau · Rhydcymerau · Rhyd Edwin · Rhydowen · Rhyd-y-wrach · Salem · Sandy · Sarnau · Saron (1) · Saron (2) · Soar · Sylen · Taliaris · Talog · Talyllychau · Tir-y-dail · Trap · Trefechan · Trelech · Trimsaran · Twynllannan · Tŷ-croes · Y Tymbl · Waunclunda · Waun y Clyn · Ystrad Ffin