1825 yng Nghymru

Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1825 i Gymru a'i phobl

Digwyddiadau golygu

Sarn Badrig

Ionawr Mae'r llong gefnfor trawsatlantig Diamond yn taro Sarn Badrig ger Abermaw ac yn suddo. Arestiwyd tri o bobl leol am ddwyn nwyddau o'r llongddrylliad a chawsant ddirwy o £45.^[1]
- Adeiladu Y Bont Fawr Pontrhydyfen gan John Reynolds
- Thomas Burgess, Esgob Tyddewi yn cael ei benodi yn Esgob Caersallog a John Banks Jenkinson yn cael ei benodi yn olynydd iddo.
- Chwarel llechi Pantdreiniog, Dyffryn Ogwen yn agor
- Chwarel llechi Brondanw Isa, Llafrothen yn cau

Celfyddydau a llenyddiaeth golygu

Llyfrau newydd golygu

John Brickdale Blakeway a Hugh Owen – A History of Shrewsbury
Felicia Hemans – The Forest Sanctuary
John Davies (Brychan) – Y Gog
Peter Bailey Williams – Tragwyddol Orphwysfa'r Saint
William Owen ^[2] :

- Y Drych Bradwriaethol, sef Hanes Brad y Cyllyll Hirion

- Hanes Cyflafan neu Ddinystr y Beirdd Cymreig (traethawd buddugol yn eisteddfod Cymreigyddion Caernarfon, 1824)

Cerddoriaeth golygu

Jedediah Richards – Diddanwch y Pererinion

Celfyddydau gweledol golygu

Genedigaethau golygu

Idris Fychan

15 Ionawr, Eleazar Roberts - cerddor (bu farw 1912) ^[3]
25 Ionawr, Robert Piercy - peiriannydd sifil (bu farw 1894) ^[4]
14 Chwefror, William Valentine Lloyd - clerigwr, ysgrifennydd y Powysland Club, golygydd (bu farw 1896) ^[5]
17 Mawrth, Robert James (Jeduthyn-) cerddor (bu farw 1879) ^[6]
5 Mai, Walter David Jeremy - bargyfreithiwr (bu farw 1893) ^[7]
2 Awst, Thomas Rees - gweinidog (MC) (bu farw 1908) ^[8]
12 Hydref, Thomas Levi - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, golygydd (bu farw 1916) ^[9]
26 Rhagfyr, John Jones (Vulcan) - gweinidog Wesleaidd (bu farw 1889) ^[10]
Dyddiad anhysbys
- John Davies - gweinidog Annibynnol (1904) ^[11]
- Henry Dennis - peiriannydd mwynau, perchennog glofeydd, etc. (bu farw 1906) ^[12]
- John Jones (Idris Fychan) - crydd a thelynor (bu farw 1887) ^[13]
- John Williams - clerigwr ac awdur (bu farw 1904) ^[14]
- Owen Jones - clerigwr a cherddor (bu farw 1900) ^[15]
- William Edward Jones - arlunydd (bu f 1877) ^[16]
- Hubert Lewis - gŵr y gyfraith (bu farw 1884) ^[17]

Marwolaethau golygu

Ebenezer Morris

5 Ionawr, William Griffiths - gweinidog Annibynnol ac athro (g. 1777) ^[18]
12 Chwefror, John Humffreys Parry - Newyddiadurwr a golygydd (g. 1786) ^[19]
16 Chwefror, Robert Pugh - clerigwr Methodistaidd (g. 1749) ^[20]
18 Mawrth, Hugh Maurice - crwynwr, a chopïwr llawysgrifau (g. 1775) ^[21]
16 Ebrill, Hugh Jones o Faesglasau - cyfieithydd ac emynydd (g. 1749) ^[22]
2 Mai, Michael Hughes - diwydiannwr a dyn busnes (g. 1752) ^[23]
9 Mai Henry Davies - gweinidog y Bedyddwyr (g. 1753) ^[24]
22 Mai, John Williams - gweinidog gyda'r Bedyddwyr (g. 1768) ^[25]
9 Mehefin Abraham Rees - gweinidog anghydffurfiol a gwyddoniadurwr (g 1743) ^[26]
10 Awst, Joseph Harris (Gomer) - gweinidog y Bedyddwyr (g. 1773) ^[27]
15 Awst, Ebenezer Morris - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (g. 1769) ^[28]
1 Medi, David Jones - gweinidog yng nghyfundeb yr Iarlles Huntingdon, ieithydd ac awdur (g. 1793) ^[29]
Dyddiad anhysbys
- Rolant Eames - cerddor (g. 1750) ^[30]
- David Philips - gweinidog gyda'r Undodiaid (g. 1751) ^[31]
- James Meyler - gweinidog Annibynnol (g. 1761) ^[32]

Cyfeiriadau golygu

↑ Y Dysgedydd Crefyddol Cyf. IV rhif. 2 - Chwefror 1825 tud 63 -Llongdrylliad
↑ "OWEN, WILLIAM (1785 - 1864), hynafiaethydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-05.
↑ "ROBERTS, ELEAZER (1825 - 1912), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "PIERCY, ROBERT (1825 - 1894), peiriannydd sifil | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "LLOYD, WILLIAM VALENTINE (1825 - 1896), clerigwr, ysgrifennydd y Powysland Club, golygydd y Montgomeryshire Collections | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "JAMES, ROBERT ('Jeduthyn'; 1825 - 1879), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "JEREMY, WALTER DAVID (1825 - 1893), bargyfreithiwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "REES, THOMAS (1825 - 1908), gweinidog (MC) | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "LEVI, THOMAS (1825 - 1916), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, golygydd Trysorfa y Plant ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "JONES, JOHN ('Vulcan'; 1825 - 1889), gweinidog Wesleaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "DAVIES, JOHN ('John Davies, Taihirion'; 1825 - 1904), Welsh Independent minister | Dictionary of Welsh Biography". biography.wales. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "DENNIS, HENRY (1825 - 1906), peiriannydd mwynawl, perchennog glofeydd, etc. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-03.
↑ "JONES, JOHN ('Idris Fychan'; 1825 - 1887), crydd a thelynor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-03.
↑ "WILLIAMS, JOHN (1825 - 1904), clerigwr ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-03.
↑ "JONES, OWEN (1825 - 1900), clerigwr a cherddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-03.
↑ "Artist/Maker: William Edward Jones - Aberystwyth University School of Art Museums and Galleries". museum.aber.ac.uk. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "LEWIS, HUBERT (1825 - 1884), gŵr o'r gyfraith | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "GRIFFITHS, WILLIAM (1777 - 1825), gweinidog Annibynnol ac athro | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "PARRY, JOHN HUMFFREYS neu HUMPHREYS (1786-1825), hynafiaethydd. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "PUGH, ROBERT (1749 - 1825), clerigwr Methodistaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "MAURICE, HUGH (1775 - 1825), crwynwr, a chopïydd llawysgrifau | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ Evans, E., (1953). JONES, HUGH (1749 - 1825), ‘Hugh Jones Maesglasau,’ cyfieithydd ac emynydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 4 Maw 2020
↑ "HUGHES, MICHAEL (1752 - 1825), diwydiannwr a dyn busnes | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "DAVIES, HENRY, I (1753-1825), gweinidog gyda'r Bedyddwyr. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "WILLIAMS, JOHN (1768 - 1825), gweinidog gyda'r Bedyddwyr yng Nghymru ac U.D.A.; | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "REES, ABRAHAM (1743 - 1825), gwyddoniadurwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "HARRIS, JOSEPH ('Gomer'; 1773 - 1825), gweinidog y Bedyddwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "MORRIS, EBENEZER (1769 - 1825), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ Roberts, R. F., (1953). JONES, DAVID (1793 - 1825), gweinidog yng nghyfundeb yr Iarlles Huntingdon, ieithydd medrus, ac un o awduron Principia Hebraica, 1817. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 4 Maw 2020
↑ "EAMES, ROLANT (fl. yn rhan olaf y 18fed ganrif), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ "PHILLIPS, DAVID (1751-1825), gweinidog gyda'r Undodiaid | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.
↑ Owen, J. D., (1953). MEYLER, JAMES (1761 - 1825), gweinidog Annibynnol. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 4 Maw 2020

gw • sg • go

Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru

1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899

[1] Y Dysgedydd Crefyddol Cyf. IV rhif. 2 - Chwefror 1825 tud 63 -Llongdrylliad

[2] "OWEN, WILLIAM (1785 - 1864), hynafiaethydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-05.

[3] "ROBERTS, ELEAZER (1825 - 1912), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[4] "PIERCY, ROBERT (1825 - 1894), peiriannydd sifil | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[5] "LLOYD, WILLIAM VALENTINE (1825 - 1896), clerigwr, ysgrifennydd y Powysland Club, golygydd y Montgomeryshire Collections | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[6] "JAMES, ROBERT ('Jeduthyn'; 1825 - 1879), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[7] "JEREMY, WALTER DAVID (1825 - 1893), bargyfreithiwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[8] "REES, THOMAS (1825 - 1908), gweinidog (MC) | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[9] "LEVI, THOMAS (1825 - 1916), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, golygydd Trysorfa y Plant ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[10] "JONES, JOHN ('Vulcan'; 1825 - 1889), gweinidog Wesleaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[11] "DAVIES, JOHN ('John Davies, Taihirion'; 1825 - 1904), Welsh Independent minister | Dictionary of Welsh Biography". biography.wales. Cyrchwyd 2020-03-04.

[12] "DENNIS, HENRY (1825 - 1906), peiriannydd mwynawl, perchennog glofeydd, etc. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-03.

[13] "JONES, JOHN ('Idris Fychan'; 1825 - 1887), crydd a thelynor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-03.

[14] "WILLIAMS, JOHN (1825 - 1904), clerigwr ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-03.

[15] "JONES, OWEN (1825 - 1900), clerigwr a cherddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-03.

[16] "Artist/Maker: William Edward Jones - Aberystwyth University School of Art Museums and Galleries". museum.aber.ac.uk. Cyrchwyd 2020-03-04.

[17] "LEWIS, HUBERT (1825 - 1884), gŵr o'r gyfraith | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[18] "GRIFFITHS, WILLIAM (1777 - 1825), gweinidog Annibynnol ac athro | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[19] "PARRY, JOHN HUMFFREYS neu HUMPHREYS (1786-1825), hynafiaethydd. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[20] "PUGH, ROBERT (1749 - 1825), clerigwr Methodistaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[21] "MAURICE, HUGH (1775 - 1825), crwynwr, a chopïydd llawysgrifau | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[22] Evans, E., (1953). JONES, HUGH (1749 - 1825), ‘Hugh Jones Maesglasau,’ cyfieithydd ac emynydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 4 Maw 2020

[23] "HUGHES, MICHAEL (1752 - 1825), diwydiannwr a dyn busnes | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[24] "DAVIES, HENRY, I (1753-1825), gweinidog gyda'r Bedyddwyr. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[25] "WILLIAMS, JOHN (1768 - 1825), gweinidog gyda'r Bedyddwyr yng Nghymru ac U.D.A.; | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[26] "REES, ABRAHAM (1743 - 1825), gwyddoniadurwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[27] "HARRIS, JOSEPH ('Gomer'; 1773 - 1825), gweinidog y Bedyddwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[28] "MORRIS, EBENEZER (1769 - 1825), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[29] Roberts, R. F., (1953). JONES, DAVID (1793 - 1825), gweinidog yng nghyfundeb yr Iarlles Huntingdon, ieithydd medrus, ac un o awduron Principia Hebraica, 1817. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 4 Maw 2020

[30] "EAMES, ROLANT (fl. yn rhan olaf y 18fed ganrif), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[31] "PHILLIPS, DAVID (1751-1825), gweinidog gyda'r Undodiaid | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-04.

[32] Owen, J. D., (1953). MEYLER, JAMES (1761 - 1825), gweinidog Annibynnol. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 4 Maw 2020

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]