1821 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1821 i Gymru a'i phobl
Deiliaid
golygu- Tywysog Cymru - gwag
- Tywysoges Cymru - gwag
Digwyddiadau
golygu- Ers dechrau'r flwyddyn bu ymgais gan y brenin Siôr IV i ddiddymu ei briodas ac amddifadu ei wraig o'r teitl Brenhines.[1] Wrth iddo ymweld â Chaerfyrddin fel rhan o daith dathlu ei goroni bu terfysgoedd ymysg trigolion y dref mewn cefnogaeth i'r Frenhines.
- 27 Gorffennaf - Syr Thomas Phillipps yn cael ei godi'n farwnig.
- Tachwedd - Rhifyn cyntaf Y Dysgedydd yn ymddangos.
- Mae'r goleuadau stryd nwy cyntaf yng Nghymru yn cael eu gosod yn Abertawe.
- Mae William Madocks yn cael Deddf Seneddol sy'n caniatáu iddo adeiladu porthladd, a elwir yn ddiweddarach Porthmadog
Celfyddydau a llenyddiaeth
golyguLlyfrau newydd
golygu- John Elias – Golygiad Ysgrythurol ar Gyfiawnhad Pechadur[2]
- Evan Evans (Ieuan Glan Geirionydd) – Pedwar Cyflwr Dyn
- David Richards (Dafydd Ionawr) – Cywydd y Dilyw
- John Hughes, Pontrobert - Trefn eglwysig Ynysoedd Môr y Dehau: yn gynnwysedig mewn llythyr a anfonwyd gan y Parchedig John Davies, cenhadwr yn yr ynysoedd hynny, at John Hughes, Pont Robert, Sir Drefaldwyn
Cerddoriaeth
golygu- Joseph Harris (Gomer) – Casgliad o Hymnau
- John Hughes, Pontrobert - Hymnau i'w canu yn yr Ysgolion Sabbothol
Genedigaethau
golygu- 3 Chwefror, John Thomas - gweinidog gyda'r Annibynwyr, gwleidydd, a hanesydd; ( bu f. 1892) [3]
- 21 Ebrill, Thomas Stephens (Casnodyn, Gwrnerth, Caradawg) - hynafiaethydd, beirniad llenyddol (bu f. 1875) [4]
- 25 Ebrill, Joseph Richard Cobb - hynafiaethydd (bu f. 1897) [5]
- 1 Mai, William Latham Bevan - offeiriad (bu f. 1908) [6]
- 24 Mehefin, Benjamin Williams - clerigwr ac awdur (bu f. 1891) [7]
- 6 Gorffennaf, Henry Hussey Vivian - diwydiannwr ac arbenigwr mewn gweithio meteloedd a mwynau (bu f. 1894) [8]
- 16 Gorffennaf, John Jones (Mathetes) - gweinidog Bedyddwyr a llenor 1821-07-16 1878-11-18 Cilrhedyn [9]
- Tachwedd John Jenkins - golygydd a chyfieithydd (bu f. 1896) [10]
- 14 Tachwedd, John Owen (Owen Alaw) - bardd a cherddor (bu f 1883) [11]
- 6 Rhagfyr, John Griffith (Y Gohebydd) - newyddiadurwr (bu f 1877) [12]
- 6 Rhagfyr, William Thomas Edwards - meddyg a phrif ysgogwr sefydlu Ysgol Feddygol Caerdydd (bu f. 1915) [13]
- Dyddiad anhysbys
- John Idris Davies (Ioan Idris) - bardd (bu f.1889) [14]
- John Prichard - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a hanesydd Methodistiaeth Môn (bu f 1889) [15]
- Thomas Williams (Clwydfro) - bardd (bu f. 1855) [16]
Marwolaethau
golygu- 20 Ionawr, Daniel Jones clerigwr Methodistaidd (1757) [17]
- 3 Chwefror, Benjamin Evans - gweinidog Annibynnol (g 1740) [18]
- 16 Chwefror, Hugh Davies - botanegwr ac yn offeiriad Eglwys Lloegr. (g. 1739) [19]
- 2 Mawrth, Benjamin Efans, Trewen - gweinidog Annibynnol (g. 1740) [18]
- 11 Mawrth, John Williams (Ioan Rhagfyr) - cerddor (g. 1740) [20]
- 27 Ebrill, David Parry - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (g 1760) [21]
- 2 Mai, Hester Thrale - awdures (g. 1741) [22]
- 21 Mai, John Jones (Jac Glan-y-gors) Awdur pamffledau gwleidyddol a bardd dychanol (g. 1766) [23]
- 13 Gorffennaf, Watkin Lewes, arglwydd faer Llundain (g. 1740) [24]
- 12 Hydref, William Jones - clerigwr efengylaidd (g. 1755) [25]
- 24 Hydref, David Evans - gweinidog Bedyddwyr (g. 1744) [26]
- Tachwedd, Richard Fenton - bardd ac awdur (g. 1746) [27]
- 4 Rhagfyr, John Davies gweinidog yr Annibynwyr (g. 1737) [28]
- 24 Rhagfyr, John Davies - offeiriad Methodistaidd (g tua 1750) [29]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "Caroline [Princess Caroline of Brunswick-Wolfenbüttel] (1768–1821), queen of the United Kingdom of Great Britain and Ireland, consort | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-4722. Cyrchwyd 2020-01-31.
- ↑ Meic Stephens (1986). Cydymaith i lenyddiaeth Cymru. Gwasg Prifysgol Cymru. t. 187. ISBN 978-0-7083-0915-5.
- ↑ John Thomas - gweinidog gyda'r Annibynwyr, gwleidydd, a hanesydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Thomas Stephens,- hynafiaethydd, beirniad llenyddol. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Joseph Richard Cobb hynafiaethydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ William Latham Bevan offeiriad. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Benjamin Williams - clerigwr ac awdur. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Henry Hussey Vivian - diwydiannwr ac arbenigwr mewn gweithio meteloedd a mwynau. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Jones (Mathetes) gweinidog Bedyddwyr a llenor. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Jenkins - golygydd a chyfieithydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Owen John Owen (Owen Alaw) - bardd a cherddor. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Griffith - newyddiadurwr. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ William Thomas Edwards - meddyg a phrif ysgogwr sefydlu Ysgol Feddygol Caerdydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Idris Davies (Ioan Idris) - bardd Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Prichard gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a hanesydd Methodistiaeth Môn. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Thomas Williams (Clwydfro) – bardd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Daniel Jones clerigwr Methodistaidd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ 18.0 18.1 Benjamin Evans, gweinidog Annibynnol. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Hugh Davies offeiriad, ac awdur. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Williams, (Ioan Rhagfyr) cerddor. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ David Parry, gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Hester Thrale, awdures. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Jones (Jac Glan-y-gors) Awdur pamffledau gwleidyddol a bardd dychanol. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Watkin Lewes, arglwydd faer Llundain. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ William Jones, clerigwr efengylaidd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ David Evans - gweinidog. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ Richard Fenton, bardd ac awdur. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Davies gweinidog yr Annibynwyr. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
- ↑ John Davies, offeiriad Methodistaidd Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899