1836 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1836 i Gymru a'i phobl
.jpg)
Digwyddiadau
golygu- Agor Rheilffordd Ffestiniog, y rheilffordd cledrau cul gyntaf yn y byd.[1]
- Mae 21 o ddynion yn cael eu lladd mewn damwain lofaol yn Plas-yr-Argoed, yr Wyddgrug, Sir y Fflint.
- Mae Deddf Seneddol yn cael ei phasio, sy'n caniatáu adeiladu Rheilffordd Cwm Taf.[1]
- Mae Crawshay Bailey yn prynu ystâd Aberaman gan deulu Anthony Bacon mewn ocsiwn.
- Humphrey Gwalchmai yn lansio'r cyfnodolyn Yr Athraw.
- Mae Urdd Ddyngarol y Gwir Iforiaid yn cael ei sefydlu yn Wrecsam gan Thomas Robert Jones, hi yw Cymdeithas gyfeillgar gyntaf Cymru.
Celfyddydau a llenyddiaeth
golygu
Llyfrau newydd
golygu- Thomas Price (Carnhuanawc) - Hanes Cymru a Chenedl y Cymry o'r Cynoesoedd hyd at Farwolaeth Llywelyn ap Gruffydd, cyf. 1
- Rice Rees - An Essay on the Welsh Saints
- Thomas Roscoe - Wanderings and Excursions in North Wales
- Samuel Prideaux Tregelles - Passages in the Old Testament connected with the Revelation
- John Williams (Ab Ithel) - Eglwys Loegr yn Anymddibynol ar Eglwys Rhufain
- John Hughes, Pontrobert [2] - Dwy bregeth ar farwolaeth Crist a'i dybenion : a bregethwyd yn Nghymdeithasfa y Trefnyddion Calvinaidd yn Manchester, Mehefin 10 a 11, 1835
Cerddoriaeth
golygu- John David Edwards - Original Sacred Music
Genedigaethau
golygu_NLW3361826.jpg)
- 14 Ionawr, Richard Foulkes Edwards (Risiart Ddu o Wynedd) - bardd (bu farw 1870)
- 30 Ionawr, Lewis Jones - arloeswr a llenor (bu farw 1904)
- 7 Chwefror, Jonah Evans - athro ysgol baratoi, a gweinidog Annibynnol (bu farw 1896)
- 4 Mawrth, David Rowlands (Dewi Môn) - clegiwr ac awdur (bu farw 1907)
- 15 Mawrth, Griffith Jones (Glan Menai) - ysgolfeistr ac awdur (bu farw 1906)
- 1 Ebrill, John Owen - gweinidog a balladwr (bu farw 1915)
- 6 Ebrill, John Lewis - bardd a cherddor (bu farw 1892)
- 5 Gorffennaf, Evan Herber Evans - gweinidog Annibynnol a phrifathro coleg diwinyddol (bu farw 1896)
- 28 Medi, Hugh Jerman - arlunydd a cherddor (bu farw 1895)
- Hydref, Robert Llugwy Owen - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, athro, ac awdur (bu farw 1906)
- Hydref, Benjamin Thomas (Myfyr Emlyn) - gweinidog gyda'r Bedyddwyr, bardd, darlithydd, ac awdur (bu farw 1893)
- 06 Hydref, Allen Raine - nofelydd (bu farw 1908)
- 20 Hydref, Daniel Owen - nofelydd (bu farw 1895)
- 27 Hydref, Evan Jones - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, newyddiadurwr a gwleidydd (bu farw 1915)
- 9 Tachwedd, Arthur Humphreys-Owen - Aelod Seneddol (bu farw 1905)
- 9 Tachwedd, Isaac Foulkes - perchennog newyddiadur a chyhoeddwr (bu farw 1904)
- 18 Rhagfyr, Evan Roberts - gwerthwr a chasglwr horolegol (bu farw 1918)
- Dyddiad anhysbys
- John Griffith Davies - bardd a chyfieithydd (bu farw 1861)
- William Evans (Alaw Afan) - cerddor (bu farw 1906) [3]
- Jenkin Howell - argraffydd, llenor, a cherddor (bu farw 1902)
- William James - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (bu farw 1908)
- David Jones - cerddor (1836 -1878?) (bu farw 1878)
- John Jones (Myrddin Fardd) - llenor, hynafiaethydd, a chasglwr hen lythyrau a llawysgrifau (bu farw 1921)
- Owen Morgan (Morien) - awdur llyfrau am dderwyddiaeth (bu farw 1921)
Marwolaethau
golygu
- 22 Tachwedd, Peter Bailey Williams - cyfieithydd (g. 1763) [4]
- 2 Awst, Robert Roberts - almanaciwr ac argraffydd (g. 1777) [5]
- 11 Awst William Williams (Gwilym Twrog) - bardd (g. 1768) [6]
- 6 Tachwedd, Simon Lloyd - clerigwr Methodistaidd (g. 1756) [7]
- 26 Tachwedd, Edward Matthews - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur (g. 1813) [8]
- 27 Rhagfyr, Edward Jones - bardd, amaethwr, ac athro ysgol (g.1761) [9]
- Dyddiad anhysbys
- Robert Roberts - almanaciwr ac argraffydd (g. 1777) [10]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ 1.0 1.1 Grant, Donald J.,. Directory of the railway companies of Great Britain. Kibworth Beauchamp, Leicestershire. ISBN 978-1-78589-353-7. OCLC 946006746.CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ↑ "HUGHES, JOHN (1775 - 1854), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, awdur, ac emynydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-07-26.
- ↑ "EVANS, WILLIAM ('Alaw Afan'; 1836 - 1900), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-25.
- ↑ "WILLIAMS, PETER BAILEY (1763 - 1836), cherigwr a llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-25.
- ↑ "ROBERTS, ROBERT (1777 - 1836), almanaciwr ac argraffydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-25.
- ↑ "WILLIAMS, WILLIAM ('Gwilym Twrog'; 1768 - 1836), bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-25.
- ↑ Simon Lloyd - Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ "MATTHEWS, EDWARD (1813 - 1892), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-25.
- ↑ "JONES, EDWARD (1761 - 1836), Maesyplwm, bardd, amaethwr, ac athro ysgol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-25.
- ↑ "ROBERTS, ROBERT (1777 - 1836), almanaciwr ac argraffydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-25.
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899