1812 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1812 i Gymru a'i phobl
Deiliaid
golygu- Tywysog Cymru - Siôr (Siôr IV yn ddiweddarach)
- Tywysoges Cymru - Caroline o Brunswick
Digwyddiadau
golygu
.jpg)
- 20 Chwefror - Agor Senedd-dy Owain Glyn Dŵr, Machynlleth, fel canolfan gymdeithasol y dref.
- 14 Chwefror - Dinistriwyd rhan o’r Cob, Porthmadog gan storm
- 7 Medi – Llofruddiaeth Mary Jones gan yr Hwnt Mawr ym Minffordd
- Edward Pryce Lloyd, Barwn 1af Mostyn yn cael ei ail ethol fel Aelod Seneddol Bwrdeistrefi FflintAgor Rheilffordd Mynwy
- Agorodd capel Carmel, neu Gapel Penypound rhagflaenydd capel Calfaria, Aberdâr
Celfyddydau a llenyddiaeth
golyguLlyfrau newydd
golygu- John Jones (Pyll) - Blwch Caniadau [1]
- Lewis Hopkin - Y Fêl Gafod
- Benjamin Millingchamp - A Sermon preached at St. Peter's Church, Carmarthen, on Thursday, July 4th, 1811
- Felicia Hemans - The Domestic Affections and Other Poems
- Hugh Jones (Gwyndaf Ieuanc) - Arwyrain Amaethyddiaeth (awdl)
Cerddoriaeth
golygu- W. Burton Hart The Cambrian Trifles: The South Wales Repertory of Polite Country Dances.
- Owen Dafydd - Ballad of the Brynmorgan Explosion
Genedigaethau
golygu- 6 Ionawr - Catherine Glynne, gwraig William Ewart Gladstone (bu f. 1900)
- 15 Ionawr - Rowland Huw Pritchard, awdur yr emyn dôn Hyfrydol (bu farw 1887) [2]
- 3 Chwefror - Robert Ellis (Cynddelw), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, pregethwr, bardd, hynafiaethydd, ac esboniwr (bu farw 1875) [3]
- 25 Chwefror- Isaac Jenkins gweinidog Wesleaidd (bu farw 1877) [4]
- 23 Mawrth - John Parry, gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, ac athro yng Ngholeg y Bala (bu farw 1874) [5]
- 3 Ebrill - Henry Richard, gwleidydd (bu farw 1888) [6]
- 19 Mai - Charlotte Guest cyfieithydd, gwraig busnes a chasglydd (bu farw 1895) [7]
- Edwin Richard Wyndham-Quin, 3ydd Iarll Dunraven a Mount-Earl (bu farw 1871) [8]
- 23 Gorffennaf - David Charles III gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (bu farw 1878) [9]
- 1 Medi - Griffith Edwards (Gutun Padarn), offeiriad, bardd, a hynafiaethydd (bu farw 1893) [10]
- 3 Medi - John Williams (Ioan Madog), bardd Cymraeg (bu farw 1878) [11]
- 5 Tachwedd - James Williams, cenhadwr yn Llydaw dan y Methodistiaid Calfinaidd (bu farw 1893) [12]
- 13 Tachwedd - Thomas Davies, gweinidog Bedyddwyr a phrifathro coleg yr enwad yn Hwlffordd (bu farw 1895) [13]
- 16 Rhagfyr - Owen Thomas gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur (bu farw 1891) [14]
- 19 Rhagfyr - John Mills (Ieuan Glan Alarch), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd a cherddor (bu farw 1873) [15]
- dyddiad anhysbys
- - David Davies (Dai'r Cantwr), un o derfysgwyr "Beca" (bu farw 1874) [16]
- - David Evans (Dewi Haran), arwerthwr, prisiwr, goruchwyliwr tir, a bardd (bu farw 1885) [17]
- - David Jehu, cenhadwr yn Sierra Leone o dan nawdd Cymdeithas Genhadol y Wesleaid (bu farw 1840) [18]
- - Henry Griffiths gweinidog ac athro Annibynnol (bu farw 1891) [19]
- - Joseph E. Davies, gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd yn U.D.A. ac awdur (bu farw 1881) [20]
- - Llewelyn David Howell, gweinidog gyda'r Annibynwyr (bu farw 1864) [21]
- - William Morris, cyhoeddwr llyfrau a chylchgronau Eglwysig ac argraffydd (bu farw 1886) [22]
Marwolaethau
golygu- 15 Ionawr - Theophilus Jones, hanesydd (g. 1759) [23]
- 13 Mawrth - Henry Paget, Iarll 1af Uxbridge, tirfeddiannwr Plas Newydd, Llanfairpwll [24]
- Mai - Thomas Owen, clerigwr a chyfieithydd (g 1749) [25]
- 28 Medi - Samuel Breeze, gweinidog gyda'r Bedyddwyr (g. 1772) [26]
- 11 Hydref - Job David, gweinidog gyda'r Bedyddwyr Neullduol (g. 1746) [27]
- 13 Hydref - William Williams, clerigwr efengylaidd (g. 1747) [28]
- dyddiad anhysbys:
- John Evans, awdur llyfrau ar deithiau yng Nghymru (g. 1768) [29]
- Samuel Levi Phillips, bancer (g 1730) [30]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Morgan, Gerald (1982). Y Dyn A Wnaeth Argraff. Gwasg Carreg Gwalch.
- ↑ "PRICHARD, ROWLAND HUW (1811 - 1887), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-08.
- ↑ "ELLIS, ROBERT ('Cynddelw', 1812 - 1875), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, pregethwr, bardd, hynafiaethydd, ac esboniwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "JENKINS, ISAAC (1812 - 1877), gweinidog Wesleaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "PARRY, JOHN (1812 - 1874), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, ac athro yng Ngholeg y Bala | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "RICHARD, HENRY (1812 - 1888), gwleidyddwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "Schreiber [née Bertie; other married name Guest], Lady Charlotte Elizabeth (1812–1895), translator, businesswoman, and collector | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-24832. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "Quin, Edwin Richard Windham Wyndham-, third earl of Dunraven and Mount Earl (1812–1871), landowner and archaeologist | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-22959. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "CHARLES, DAVID III (1812-1878), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "EDWARDS, GRIFFITH (' Gutyn Padarn'; 1812 - 1893), offeiriad, bardd, a hynafiaethydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "WILLIAMS, JOHN ('Ioan Madog'; 1812 - 1878), gof a bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "WILLIAMS, JAMES (1812 - 1893), cenhadwr yn Llydaw dan y Methodistiaid Calfinaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "DAVIES, THOMAS (1812 - 1895), gweinidog Bedyddwyr a phrifathro coleg yr enwad yn Hwlffordd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "DAVIES, THOMAS (1812 - 1895), gweinidog Bedyddwyr a phrifathro coleg yr enwad yn Hwlffordd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "MILLS, JOHN ('Ieuan Glan Alarch'; 1812 - 1873); gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd a cherddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "DAVIES, DAVID ('Dai'r Cantwr'; 1812? - 1874), un o derfysgwyr 'Beca' | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "EVANS, DAVID ('Dewi Haran'; 1812 - 1885, arwerthydd, prisydd, goruchwyliwr tir, a bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "JEHU, DAVID (1812 - 1840), cenhadwr yn Sierra Leone o dan nawdd Cymdeithas Genhadol y Wesleaid | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "GRIFFITHS, HENRY (1812 - 1891), gweinidog ac athro Annibynnol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "DAVIES, JOSEPH E. (1812 - 1881), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd yn U.D.A. ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "HOWELL, LLEWELYN DAVID (1812 - 1864), gweinidog gyda'r Annibynwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "MORRIS, WILLIAM (circa 1816? - 1886), cyhoeddwr llyfrau a chylchgronau Eglwysig ac argraffydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
- ↑ "JONES, THEOPHILUS (1759 - 1812), hanesydd sir Frycheiniog | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-12.
- ↑ "PAGET (TEULU), Plas Newydd, Llanedwen, Môn. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-12.
- ↑ "OWEN, THOMAS (1748 - 1812), clerigwr a chyfieithydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-12.
- ↑ "BREEZE, SAMUEL (1772 - 1812), gweinidog gyda'r Bedyddwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-12.
- ↑ "DAVID, JOB (1746 - 1812), gweinidog gyda'r Bedyddwyr Cyffredinol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-12.
- ↑ "WILLIAMS, WILLIAM (1747 - 1812), clerigwr efengylaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-12.
- ↑ "EVANS, JOHN (1768 - c. 1812), awdur llyfrau ar deithiau yng Nghymru | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-12.
- ↑ "PHILLIPS, SAMUEL LEVI, neu SAMUEL LEVI (c. 1730 - 1812), bancer a gemydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-09-11.
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899