1818 yng Nghymru

Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1818 i Gymru a'i phobl

Deiliaid

Tywysog Cymru - Siôr (Siôr IV yn ddiweddarach)
Tywysoges Cymru - Caroline o Brunswick

Digwyddiadau

Ludgate Street (1970)

31 Mawrth – Joseph Tregelles Price a'i bartneriaid yn cymryd prydles newydd ar waith haearn Abaty Castell-nedd.^[1]
Mehefin - Yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig:
- Samuel Homfray yn dod yn AS dros Stafford.
- John Jones, Ystrad yn methu ag ennill Caerfyrddin.^[2]
- Berkeley Thomas Paget, AS Ynys Môn, yn ymddeol o'r Senedd.
- John Edwards yn dod yn AS Sir Forgannwg.
Awst - John Jenkins (Ifor Ceri), person Ceri, a Thomas Burgess, Esgob Tŷ Ddewi, yn cytuno "ail ennyn dawn ac athrylith farddonol y dywysogaeth … trwy gynnal eisteddfodau cylchynol drwy y pedair talaith.’ ".^[3]
Dyddiad anhysbys
- Mae Joseph Harris (Gomer) yn ail-ddechrau'r cyfnodolyn Seren Gomer.^[4]
- Daw John Jones (Jac Glan-y-gors) yn landlord y King's Head yn Ludgate Street, Llundain. Daw ei dafarn yn fan cyfarfod i Gymry Llundain.^[5]

Celfyddydau a llenyddiaeth

Ieuan Glan Geirionydd

Gwobrau

Evan Evans (Ieuan Glan Geirionydd) yn ennill y gadair mewn eisteddfod yn Llanelwy.

Llyfrau newydd

Nicholas Carlisle - A Concise Description of the Endowed Grammar Schools in England and Wales ^[6]
Charles Norris - A Historical Account of Tenby ^[7]

Cerddoriaeth

Owen Williams - Egwyddorion Canu ^[8]

Genedigaethau

Paget yn y Crimea

Dewi Ogwen

William Richards

10 Chwefror, David Lloyd Isaac - clerigwr a llenor (bu f 1876) ^[9]
27 Chwefror, Joseph Jenkins - bardd gwlad (bu f. 1898)
14 Mawrth, James James (Iago ap Iago) - prydydd (bu f 1843) ^[10]
16 Mawrth, George Augustus Frederick Paget - milwr Prydeinig yn ystod Rhyfel y Crimea ac Aelod Seneddol ^[11]
13 Ebrill, Nathaniel Thomas - gweinidog gyda'r Bedyddwyr (bu f 1888) ^[12]
19 Ebrill David Roberts (Dewi Ogwen) – gweinidog gyda'r Annibynwyr (bu f. 1897) ^[13]
9 Mehefin, David Rees - pregethwr "hynod" gyda'r Methodistiaid (bu f. 1904) ^[14]
19 Awst, Owen Davies Tudor - awdur llyfrau ar y gyfraith (bu f 1887) ^[15]
Hydref, William Howells - gweinidog Cymreig gyda'r Methodistiaid (bu f. 1888) ^[16]
12 Tachwedd, Daniel Silvan Evans - geiriadurwr bu f 1903 ^[17]
16 Tachwedd, Evan Lewis - deon Bangor (bu f. 1901) ^[18]
29 Tachwedd, Richard Davies - aelod seneddol (bu f. 1896) ^[19]
18 Rhagfyr, David Davies (Llandinam) - gwleidydd a diwydiannwr (bu f. 1890) ^[20]
29 Rhagfyr, Edward Williams - gweinidog gyda'r Annibynwyr (bu f. 1880) ^[21]
Dyddiad Anhysbys
- Samuel Davies - gweinidog Wesleaidd (bu f. 1891) ^[22]
- Stephen Evans - Cymmrodor (bu f 1905) ^[23]
- John Griffith - clerigwr 1818 (bu f 1885) ^[24]
- John Jones - gweithiwr, serydd, ac ieithydd (bu f 1898) ^[25]
- John Jones (Humilis) - gweinidog Wesleaidd, golygydd, cyfieithydd, ac awdur (bu f. 1869) ^[26]
- John Emlyn Jones (Ioan Emlyn) - gweinidog gyda'r Bedyddwyr, bardd a llenor (bu f. 1873) ^[27]
- Thomas Jones - clerc plwyf a chasglwr alawon (bu f.1898) ^[28]
- William Morgan - gweinidog Annibynnol ac athro (bu f 1884)
- Robert Oliver Rees - fferyllydd, cyhoeddwr llyfrau, a llenor (bu f.1881)
- Richard Roberts (Bardd Treflys) - bardd (bu f 1876) ^[29]
- Charles Easton Spooner - rheolwr Rheilffordd Ffestiniog (bu f.1889) ^[30]
- Ezekiel Thomas - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur; (bu f 1893) ^[31]

Marwolaethau

10 Mai, John Griffith - gweinidog gyda'r Annibynwyr (g. 1752) ^[32]
15 Gorffennaf, Robert Williams - cyfansoddwr yr emyn-dôn "Llanfair" (g 1782) ^[33]
12 Medi, John Thomas (Eos Gwynedd) - telynor (g. 1742) ^[34]
Dyddiad anhysbys
- Griffith Griffiths - gweinidog Presbyteraidd (g. 1762) ^[35]
- David Rees - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (g. 1751) ^[36]
- William Richards - dadleuydd diwinyddol a gwleidyddol (g. 1749) ^[37]
- John Williams - clerigwr ac athro (g. tua 1745/6) ^[38]

Cyfeiriadau

↑ Laurence Ince (1993). The South Wales Iron Industry, 1750-1885. Ferric. t. 92. ISBN 978-0-9518165-1-6.
↑ The Canada Law Journal. W.C. Chewett & Company. 1869. t. 172.
↑ Jones, D. G., (1953). JENKINS, JOHN (‘Ifor Ceri’; 1770 - 1829), clerigwr a hynafiaethydd. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion (Llundain, Lloegr) (1982). Trafodion. Y gymdeithas. tt. 30ff.
↑ Hughes, D. R., (1953). JONES, JOHN (‘Jac Glanygors’; 1766 - 1821), goganfardd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020
↑ Nicholas Carlisle (1818). Concise Description of the Endowed Gammmar Schools in England and Wales. Baldwin, Crodock and Joy.
↑ Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru. cyngor LlGC. 1970. t. 20.
↑ Griffith, R. D., (1953). WILLIAMS, OWEN (1774 - ar ôl 1827), cerddor. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ "ISAAC, DAVID LLOYD (1818 - 1876), clerigwr a llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.
↑ "JAMES, JAMES ('Iago ap Iago'; 1818 - 1843), prydydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.
↑ http://www.victorianweb.org/history/crimea/paget.html adalwyd 27 Rhagfyr 2014
↑ "THOMAS, NATHANIEL (1818-1888), gweinidog gyda'r Bedyddwyr yn y Tabernacl, Caerdydd, etc.; | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.
↑ Owen, R. G (1953). "ROBERTS, DAVID ('Dewi Ogwen'; 1818 - 1897), gweinidog gyda'r Annibynwyr". Y Bywgraffiadur Cymreig. Cyrchwyd 29 Ionawr 2019.
↑ Owen, J. D., (1953). REES, DAVID (1801 - 1869), gweinidog gyda'r Annibynwyr, a golygydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 29 Ion 2020, o https://bywgraffiadur.cymru/article/c-REES-DAV-1801
↑ "TUDOR, OWEN DAVIES (1818 - 1887), awdur llyfrau ar y gyfraith | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.
↑ "HOWELLS, WILLIAM (1818 - 1888), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac ail brifathro Coleg Trefeca | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.
↑ Hughes, R. E., (1953). EVANS, DANIEL SILVAN (1818 - 1903), geiriadurwr. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 29 Ion 2020, o [1]
↑ "Lewis, Evan (1818–1901), dean of Bangor | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. Cyrchwyd 2020-01-29.
↑ "Davies, Richard (c. 1505–1581), bishop of St David's and biblical translator | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. Cyrchwyd 2020-01-29.
↑ "Davies, David (1818–1890), industrialist and politician | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. Cyrchwyd 2020-01-29.
↑ R. G., (1953). WILLIAMS, EDWARD (1818 - 1880), gweinidog gyda'r Annibynwyr. Y Bywgraffiadur Cymreig^{[dolen farw]} Adferwyd 29 Ion 2020
↑ Samuel Davies - Y Bywgraffiadur Cymreig
↑ Morgan, W. T., (1953). EVANS, STEPHEN (1818 - 1905), Cymmrodor. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ Price, W. W., (1953). GRIFFITH, JOHN (1818? - 1885), clerigwr. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ Y Bywgraffiadur Ar-Lein
↑ Looker, R., (1953). JONES, JOHN (‘Humilis’; 1818 - 1869), gweinidog Wesleaidd, golygydd, cyfieithydd, ac awdur. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020,
↑ Jenkins, R. T., (1953). JONES, JOHN (EMLYN) (‘Ioan Emlyn’; 1818 - 1873), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, bardd a llenor. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ Davies, W. Ll., (1953). JONES, THOMAS (1818 - 1898), clerc plwyf. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ Davies, W. Ll., (1953). ROBERTS, RICHARD (‘Bardd Treflys’; 1818 - 1876). Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ Tudalen Charles Easton Spooner, Festipedia
↑ Roberts, G. M., (1953). THOMAS, EZEKIEL (1818 - 1893), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur;. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ "GRIFFITH, JOHN (1752 - 1818), gweinidog gyda'r Annibynwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-30.
↑ "WILLIAMS, ROBERT (1782 - 1818), cyfansoddwr yr emyn-dôn 'Llanfair' | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-30.
↑ Owen, R. (., (1953). THOMAS, JOHN (‘Eos Gwynedd’; 1742 - 1818), bardd. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ "GRIFFITHS, GRIFFITH (1762 - 1818), gweinidog Presbyteraidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-30.
↑ Roberts, G. M., (1953). REES, DAVID (1751 - 1818), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ Jenkins, R. T., (1953). RICHARDS, WILLIAM (1749 - 1818), dadleuydd diwinyddol a gwleidyddol. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020
↑ Ellis, T. I., (1953). WILLIAMS, JOHN (1745/6 - 1818), clerigwr ac athro. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

gw • sg • go

Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru

1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899

[1] Laurence Ince (1993). The South Wales Iron Industry, 1750-1885. Ferric. t. 92. ISBN 978-0-9518165-1-6.

[2] The Canada Law Journal. W.C. Chewett & Company. 1869. t. 172.

[3] Jones, D. G., (1953). JENKINS, JOHN (‘Ifor Ceri’; 1770 - 1829), clerigwr a hynafiaethydd. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[4] Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion (Llundain, Lloegr) (1982). Trafodion. Y gymdeithas. tt. 30ff.

[5] Hughes, D. R., (1953). JONES, JOHN (‘Jac Glanygors’; 1766 - 1821), goganfardd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 30 Ion 2020

[6] Nicholas Carlisle (1818). Concise Description of the Endowed Gammmar Schools in England and Wales. Baldwin, Crodock and Joy.

[7] Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru. cyngor LlGC. 1970. t. 20.

[8] Griffith, R. D., (1953). WILLIAMS, OWEN (1774 - ar ôl 1827), cerddor. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[9] "ISAAC, DAVID LLOYD (1818 - 1876), clerigwr a llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.

[10] "JAMES, JAMES ('Iago ap Iago'; 1818 - 1843), prydydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.

[11] ttp://www.victorianweb.org/history/crimea/paget.html adalwyd 27 Rhagfyr 2014

[12] "THOMAS, NATHANIEL (1818-1888), gweinidog gyda'r Bedyddwyr yn y Tabernacl, Caerdydd, etc.; | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.

[13] Owen, R. G (1953). "ROBERTS, DAVID ('Dewi Ogwen'; 1818 - 1897), gweinidog gyda'r Annibynwyr". Y Bywgraffiadur Cymreig. Cyrchwyd 29 Ionawr 2019.

[14] Owen, J. D., (1953). REES, DAVID (1801 - 1869), gweinidog gyda'r Annibynwyr, a golygydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 29 Ion 2020, o https://bywgraffiadur.cymru/article/c-REES-DAV-1801

[15] "TUDOR, OWEN DAVIES (1818 - 1887), awdur llyfrau ar y gyfraith | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.

[16] "HOWELLS, WILLIAM (1818 - 1888), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac ail brifathro Coleg Trefeca | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-29.

[17] Hughes, R. E., (1953). EVANS, DANIEL SILVAN (1818 - 1903), geiriadurwr. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 29 Ion 2020, o [1]

[18] "Lewis, Evan (1818–1901), dean of Bangor | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. Cyrchwyd 2020-01-29.

[19] "Davies, Richard (c. 1505–1581), bishop of St David's and biblical translator | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. Cyrchwyd 2020-01-29.

[20] "Davies, David (1818–1890), industrialist and politician | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. Cyrchwyd 2020-01-29.

[21] R. G., (1953). WILLIAMS, EDWARD (1818 - 1880), gweinidog gyda'r Annibynwyr. Y Bywgraffiadur Cymreig^{[dolen farw]} Adferwyd 29 Ion 2020

[22] Samuel Davies - Y Bywgraffiadur Cymreig

[23] Morgan, W. T., (1953). EVANS, STEPHEN (1818 - 1905), Cymmrodor. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[24] Price, W. W., (1953). GRIFFITH, JOHN (1818? - 1885), clerigwr. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[Y_Bywgraffiadur_Ar-Lein-25] Y Bywgraffiadur Ar-Lein

[26] Looker, R., (1953). JONES, JOHN (‘Humilis’; 1818 - 1869), gweinidog Wesleaidd, golygydd, cyfieithydd, ac awdur. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020,

[27] Jenkins, R. T., (1953). JONES, JOHN (EMLYN) (‘Ioan Emlyn’; 1818 - 1873), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, bardd a llenor. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[28] Davies, W. Ll., (1953). JONES, THOMAS (1818 - 1898), clerc plwyf. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[29] Davies, W. Ll., (1953). ROBERTS, RICHARD (‘Bardd Treflys’; 1818 - 1876). Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[30] Tudalen Charles Easton Spooner, Festipedia

[31] Roberts, G. M., (1953). THOMAS, EZEKIEL (1818 - 1893), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur;. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[32] "GRIFFITH, JOHN (1752 - 1818), gweinidog gyda'r Annibynwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-30.

[33] "WILLIAMS, ROBERT (1782 - 1818), cyfansoddwr yr emyn-dôn 'Llanfair' | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-30.

[34] Owen, R. (., (1953). THOMAS, JOHN (‘Eos Gwynedd’; 1742 - 1818), bardd. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[35] "GRIFFITHS, GRIFFITH (1762 - 1818), gweinidog Presbyteraidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-01-30.

[36] Roberts, G. M., (1953). REES, DAVID (1751 - 1818), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[37] Jenkins, R. T., (1953). RICHARDS, WILLIAM (1749 - 1818), dadleuydd diwinyddol a gwleidyddol. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[38] Ellis, T. I., (1953). WILLIAMS, JOHN (1745/6 - 1818), clerigwr ac athro. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 30 Ion 2020

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]