1867 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1867 i Gymru a'i phobl .
Pont Abermaw | |
Enghraifft o'r canlynol | digwyddiadau mewn blwyddyn neu gyfnod amser penodol |
---|---|
Dyddiad | 1867 |
Rhagflaenwyd gan | 1866 yng Nghymru |
Olynwyd gan | 1868 yng Nghymru |
Gwladwriaeth | Cymru |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Deiliaid
golyguDigwyddiadau
golygu- 3 Mehefin— Agor Rheilffordd Ganolog Ynys Môn i draffig teithwyr yn cysylltu Amlwch â’r rhwydwaith rheilffordd am y tro cyntaf.
- 19 Awst —Pier Victoria yn y Rhyl , a adeiladwyd ar gost o £23,000, yn agor i’r cyhoedd.
- 2 Medi— Rheilffordd Sir Gaernarfon yn agor drwyddi draw, gan gysylltu Caernarfon a Phorthmadog .
- 10 Hydref — Pont Abermaw ar draws aber y Fawddach yn agor i draffig rheilffordd, gan gysylltu Abermaw â’r rhwydwaith rheilffordd am y tro cyntaf.
- 27 Hydref - Llong hwylio, Iarll Caer , yn cael ei dryllio oddi ar Rosneigr , Ynys Môn , gan golli 14 o fywydau.
- 8 Tachwedd - Lladdwyd 178 o lowyr mewn damwain yng Nglofa Ferndale , Rhondda .
- dyddiad anhysbys
- Cynhalwyd y Gyngres Geltaidd yn Sant-Briegc yn Llydaw .
- Cloddio'r carneddau o'r Oes Efydd ar Fryn Llanmadog a chofnodir y darganfyddiadau.
Y Celfyddydau
golyguGwobrau
golygu- Enillwyd cadair yr Eisteddfod Genedlaethol gan Richard Parry (Gwalchmai)
Llyfrau newydd
golygu- Rhoda Broughton – Cometh Up as a Flower[1]
- Jabez Edmund Jenkins – Egin Awen, yn cynnwys awdlau, cywyddaupryddestau, caniadau, englynion, pennillion, &c[2].
- Charles Octavius Swinnerton Morgan - Penhow Castle
- William Thomas (Islwyn) – Caniadau
- Alfred Russel Wallace – The Malay Archipelago
- Charles Wilkins – The History of Merthyr Tydfil
Cerddoriaeth
golyguDavid Roberts (Alawydd) – Llyfr y Psalmau
Genedigaethau
golygu- 10 Mawrth — William Llewelyn Williams, aelod seneddol, cyfreithiwr, ac awdur (m 1922)[3]
- 10 Mawrth — William James Thomas, barwnig, perchen glofeydd a noddwr sefydliadau iechydol (m 1945)[4]
- 2 Mai — Eliseus Williams (Eifion Wyn), bardd (m 1926)[5]
- 12 Mai — Frank Brangwyn, arlunydd (m 1956)[6]
- 15 Mai — Henry Stuart-Jones, ysgolhaig clasurol a geiriadurwr (m 1939)[7]
- 21 Mai — John Thomas Job, Bardd (m 1948)[8]
- 29 Medi — John Richard Williams (J.R. Tryfanwy), bardd (m 1924)[9]
- 4 Hydref — Alice Matilda Langland Williams, awdur a Cheltgarwraig (m 1950)[10]
- 1 Tachwedd — David Gwynfryn Jones, gweinidog (EF) (m 1954)[11]
- 2 Tachwedd — Owen Glynne Jones, mynyddwr ac athro ysgol (m 1899)[12]
- 28 Tachwedd — James Atkin, Barwn Atkin, barnwr (m 1944)[13]
- 23 Tachwedd —Thomas Mordaf Pierce, gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur (m 1919)[14]
- 4 Rhagfyr — Thomas Llechid Jones, offeiriad, llenor, a llyfryddwr (m 1946)[15]
- 13 Rhagfyr —Humphrey Jones,(Bryfdir) bardd ac arweinydd eisteddfodau (m 1947)[16]
- Dyddiad ansicr
- Mia Arnesby Brown, arlunydd (m 1931)[17]
- Owen John Owen, argraffydd, arweinydd a chyhoeddwr (m 1960)[18]
- Owen Madoc Roberts, gweinidog (EF) (m 1948)[19]
Marwolaethau
golygu- 15 Chwefror—Walter Coffin , diwydiannwr, 82 [20]
- 18 Chwefror— Edward Roberts (Iorwerth Glan Aled), bardd, 48 [21]
- 27 April —Benjamin Hall, Barwn 1af Llanofer, gwleidydd 64[22]
- 26 Mai – Thomas Phillips , gwleidydd a dyn busnes, 65/66 [23]
- 4 Awst — William Crawshay II, diwydiannwr, 79[24]
- 9 Medi — John Propert , meddyg, 74 [25]
- 12 Medi —Robert Fulke Greville , tirfeddiannwr a gwleidydd, 67 [26]
- 9 Hydref—John Phillips, gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a phrifathro cyntaf Coleg Normal Bangor[27]
- 16 Tachwedd - Thomas Aubrey gweinidog Wesleaidd [28], 59
- 1 Rhagfyr — William Thomas , Gwarcheidwad brodorion cynhenid Awstralia , 74[29]
- 5 Rhagfyr—Cadwaladr Jones (Yr Hen Olygydd), gweinidog gyda'r Annibynwyr a golygydd Y Dysgedydd (84) [30]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Leavis, Q. D. (1965). Fiction and the Reading Public (arg. 2nd). London: Chatto & Windus.
- ↑ "Egin awen yn cynnwys awdlau, cywyddau, pryddestau, caniadau, englynion, pennillion, &c". hdl.handle.net (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-10-24.
- ↑ WILLIAMS, WILLIAM LLEWELYN (1867 - 1922), aelod seneddol, cyfreithiwr, ac awdur. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ THOMAS, Syr WILLIAM JAMES (1867 - 1945), barwnig, perchen glofeydd a noddwr sefydliadau iechydol. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ WILLIAMS, ELISEUS ('Eifion Wyn '; 1867 - 1926), bardd. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ BRANGWYN, Syr FRANK FRANCOIS GUILLAUME (1867 - 1956), arlunydd. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ JONES, Syr HENRY STUART (1867 - 1939), ysgolhaig clasurol a geiriadurwr. Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ JOB, JOHN THOMAS (1867 - 1938); gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, emynydd, a bardd. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ WILLIAMS, JOHN RICHARD ('J.R. Tryfanwy '; 1867 - 1924), bardd. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ WILLIAMS, ALICE MATILDA LANGLAND (1867-1950), neu Alys Mallt, ond yn fwy adnabyddus fel y Fonesig Mallt Williams awdur a Cheltgarwraig. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ JONES, DAVID GWYNFRYN (1867 - 1954), gweinidog (EF). Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ ONES, OWEN GLYNNE (1867 - 1899), mynyddwr ac athro ysgol. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ ATKIN, JAMES RICHARD, Barwn Atkin, (1867 - 1944) barnwr. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ PIERCE, THOMAS MORDAF (1867? - 1919), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur. Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ JONES, THOMAS LLECHID (1867 - 1946), offeiriad, llenor, a llyfryddwr. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ JONES, HUMPHREY ('Bryfdir '; 1867 - 1947), bardd ac arweinydd eisteddfodau. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ BROWN, MIA ARNESBY (1867 - 1931), paentiwr. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ OWEN, OWEN JOHN (' John Owen y Fenni '; 1867 - 1960), argraffydd a chyhoeddwr, arweinydd corawl ac arweinydd eisteddfodol.
- ↑ ROBERTS, OWEN MADOC (1867 - 1948), gweinidog (EF). Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ COFFIN, WALTER (1784 - 1867), arloesydd glofeydd. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ ROBERTS, EDWARD ('Iorwerth Glan Aled '; 1819 - 1867), bardd a llenor. Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ HALL, BENJAMIN (1802 - 1867), Arglwydd Llanover. Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ PHILLIPS, Syr THOMAS (1801 - 1867), bargyfreithiwr ac awdur. Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ CRAWSHAY (TEULU), Cyfarthfa, Sir Forgannwg. Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ PROPERT, JOHN (1793 - 1867), meddyg, sylfaenydd y Medical Benevolent College, Epsom. Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ GREVILLE, CHARLES FRANCIS (1749-1809), sylfaenydd tref Milford, sir Benfro. Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ PHILLIPS, JOHN (1810 - 1867), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a phrifathro cyntaf Coleg Normal Bangor. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 24 Hyd 2022,
- ↑ Thomas Aubrey - Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ 'Thomas, William (1793–1867)', Australian Dictionary of Biography, National Centre of Biography, Australian National University
- ↑ JONES, CADWALADR (1783 - 1867), gweinidog gyda'r Annibynwyr a golygydd cyntaf Y Dysgedydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 24 Hyd 2022
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899