1853 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn sôn am arwyddocâd arbennig y flwyddyn 1853 i Gymru a'i phobl.
DeiliaidGolygu
- Tywysog Cymru - Albert Edward
- Tywysoges Cymru - yn wag
DigwyddiadauGolygu
- 23 Ionawr - Mae chwe aelod o griw bad achub y Rhyl yn cael eu boddi pan fydd cwch yn troi drosodd.[1]
- 11 Tachwedd - Rhoddir cymeradwyaeth i agor llinell Rheilffordd Dyffryn-nedd o Gelli Tarw i Merthyr Tudful, a ohiriwyd ar sail diogelwch.[2]
- dyddiad anhysbys
- Mae David Williams (Alaw Goch) yn agor pwll glo newydd yng Nghwmdâr.
- Mae John Williams (Ab Ithel) yn ffraeo gyda'i ffrind a'i gyd-olygydd Harry Longueville Jones, ac yn ymddiswyddo fel golygydd Archaeologia Cambrensis.
- Cyhoeddir dau gyfieithiad o Uncle Tom's Cabin : Caban F'Ewyrth Twm gan Hugh Williams (Cadfan) a (fersiwn gryno) Crynodeb o Gaban 'Newyrth Tom gan Thomas Levi neu William Williams o dan yr enw pen (Y Lefiad).[3]
- Penodwyd William Roberts (Nefydd) yn asiant De Cymru ar gyfer Cymdeithas Ysgolion Brutanaidd a Thramor.
- Daw Hugh Owen yn Brif Glerc Comisiwn Cyfraith y Tlodion.[4]
- Mae Robert Fulke Greville yr ieuengaf yn dychwelyd i'w ystâd deuluol yn Aberdaugleddau.
Celfyddydau a llenyddiaethGolygu
GwobrauGolygu
- William Thomas (Islwyn) yn ennill ei wobr eisteddfod fawr gyntaf yng Nghefn-Coed-y-Cymer.
Llyfrau newyddGolygu
- B. B. Woodward - The History of Wales[5]
- W. Downing Evans — The Gwyddonwyson Wreath
- John Mills (Ieuan Glan Alarch) — British Jews
- Richard Williams Morgan — Raymonde de Monthault, The Lord Marcher
- Thomas Rowland — Welsh Grammar
- William Spurrell — English-Welsh Dictionary
- Isaac Williams — Sermons on the Epistles and Gospels for the Sundays and Holy Days
- Benjamin Thomas Williams — Desirableness of a University for Wales
CerddoriaethGolygu
- Mae Robert James (Jeduthyn) yn priodi chwaer ei gyd-gerddor Joseph Parry.
Celfyddydau gweledolGolygu
- John Evan Thomas - John, Ardalydd Bute - cerflun o'r Ardalydd yn cael ei gastio mewn efydd a'i osod yng Nghaerdydd
GenedigaethauGolygu
- 9 Mawrth — Edward Thomas (Cochfarf), gwleidydd lleol, ceidwad y cledd (fu farw 1912)
- 20 Awst - Charles Lewis, chwaraewr rygbi (fu farw 1923)
- 26 Medi - Godfrey Darbishire, Chwaraewr rygbi rhyngwladol dros Gymru (fu farw 1889)
- 27 medi — William Pari Huws, gweinidog a bardd (fu farw 1936)
MarwolaethauGolygu
- 24 Ebrill - Thomas Prothero, perchennog glo, 73
- 27 Ionawr - John Iltyd Nicholl, AS a barnwr, 55
CyfeiriadauGolygu
- ↑ British Association for the Advancement of Science. Meeting (1858). Report of the Annual Meeting. Office of the British Association. t. 323.
- ↑ Reports from Commissioners, Vol. XXXVIII, Railways, Woods and Forests, Local Acts. 1854. t. 68.
- ↑ yn debyg o fod gan Thomas Levi: gweler Journal of the Welsh Bibliographical Society, Cyf. 2, Rhif. 3 Rhagfyr 1918, tud. 115.
- ↑ Bwletin Y Bwrdd Gwybodau Celtaidd. Gwasg Prifysgol Cymru. 1966. t. 166.
- ↑ Manylion y llyfr yng Nghatalog yr Hathi Trust
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899