1837 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1837 i Gymru a'i phobl
Digwyddiadau
golygu.jpg)
- Richard Davies Griffith yn ddechrau ei genhadaeth yn India [1]
- Nun Morgan Harry yn cael ei benodi yn gyd-ysgrifennydd i'r Gymdeithas Heddwch [2]
- Sefydlu cwmni glo Wayne's Merthyr-Aberdare Steam Coal Company gan Matthew Wayne a'i feibion [3]
- Hugh Humphreys yn agor ei wasg ei hun yn Nhan y Bont, Caernarfon [4]
- John Jones, Ystrad, yn cael ei ethol yn Aelod Seneddol Sir Gaerfyrddin [5]
- Agor Coleg y Bala fel athrofa i ddarpar weinidogion Methodistaidd gan Lewis Edwards
Celfyddydau a llenyddiaeth
golyguLlyfrau newydd
golygu
Cymraeg
golygu- William Jones - Y Geiriadur Duwinyddol [6]
- Azariah Shadrach [7] -
- Tlysau Aur
- Blodau y Ffigysbren
- Jedediah Richards - Marwnad Ebenezer Richards [8]
- Walter Davies (Gwallter Mechain) a John Jones (Ioan Tegid) - Gwaith Lewis Glyn Cothi [9]
- Owen Jones (Meudwy Môn) - Y Cerbyd Dirwestol [10]
Saesneg
golygu- Edward Parry - The Poetical Works of Richard Llwyd [11]
- Charles James Apperley (Nimrod) -
- The Chase, the Road and the Turf [12]
- Memoirs of the Life of John Mytton [13]
- Taliesin ab Iolo - The Doom of Colyn Dolphyn [14]
Cerddoriaeth
golygu- Sefydlu Cymdeithas Gantorawl Cerrig-y-drudion o dan arweiniad Hugh Evans [15]
- Hopkin Bevan - Hymnau a Phenillion [16]
- John Parry [17] - Peroriaeth Hyfryd yn cynnwys yr argraffiad cyntaf o Gaersalem emyn dôn boblogaidd Robert Edwards [18]
Genedigaethau
golygu_(ambrotype)_NLW3364105.jpg)
- 20 Ionawr, Hugh Jones - gweinidog Wesleaidd (bu farw 1919) [19]
- 8 Chwefror, Frederick Albert Bosanquet - barnwr yn yr Old Bailey (bu farw 1923) [20]
- 19 Chwefror, John Allan Rolls, Barwn 1af Llangatwg - tirfeddiannwr a gwleidydd (bu farw 1912) [21]
- 14 Mawrth, Thomas Charlton-Meyrick, - milwr, tirfeddiannwr ac Aelod Seneddol Ceidwadol Penfro (bu farw 1921) [22]
- 24 Mawrth, William Williams (ap Caledfryn) - arlunydd (bu farw 1915) [23]
- Ebrill, James Spinther James - un o haneswyr enwad y Bedyddwyr (bu farw 1914) [24]
- John Pritchard (Gaerwenydd) - bardd ac arweinydd eisteddfodol (bu farw 1898) [25]
- 20 Ebrill, John Caerenig Evans - gweinidog yn y Wladfa (bu farw 1913) [26]
- 26 Mai, Henry Hicks - meddyg a daearegwr (bu farw 1899) [27]
- 7 Mehefin, Stephen W. Williams - peiriannydd, pensaer, a hynafiaethydd (bu farw 1899) [28]
- 5 Awst, William Lewis, Barwn 1af Merthyr - Perchennog pyllau glo (bu farw 1914) [29]
- 4 Medi, Evan Daniel - clerigwr ac addysgwr (bu farw 1904) [30]
- 6 Medi, Henry Thomas Edwards - deon Bangor (bu farw 1884) [31]
- 22 Medi, Lewis Probert - gweinidog a phrifathro coleg gyda'r Annibynwyr (bu farw 1908) [32]
- 22 Medi, Thomas Charles Edwards - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, esboniwr a phregethwr, prifathro cyntaf y Coleg Cenedlaethol, Aberystwyth (1872-91), ac ail brifathro Athrofa'r Bala (1891-1900) (bu farw 1900) [33]
- 29 Tachwedd, John Griffiths - arlunydd (bu farw 1918) [34]
- 29 Rhagfyr, Thomas Davies - arbenigwr mewn mwynyddiaeth (bu farw 1892) [35]
- Rhagfyr, Sarah Williams (Sadie), bardd a nofelydd Eingl-Gymreig (bu farw 1868)
- Dyddiad anhysbys
- Tomos Efans (Cyndelyn) - bardd a gweinidog gyda'r Bedyddwyr (bu farw 1908)
- Rees Arthur Rees (Rhys Dyfed) - bardd (bu farw 1866) [36]
- Thomas Lewis - athro gyda'r Annibynwyr (1837-1892) (bu farw 1892) [37]
- G. G. T. Treherne - hynafiaethydd (bu farw 1923) [38]
- Edward Laws - hanesydd Sir Benfro (bu farw 1913) [39]
- John Jones - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a llenor (bu farw 1906) [40]
Marwolaethau
golygu
- 19 Chwefror, Thomas Burgess - Esgob Tyddewi a Chaersallog (g. 1756) [41]
- 20 Chwefror, Peter Williams - offeiriad ac awdur (g. 1756) [42]
- 9 Mawrth, Ebenezer Richard - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (g. 1781) [43]
- 16 Ebrill, Daniel Davies, Felin-foel - gweinidog (g. 1756) [44]
- 20 Ebrill, Arthur Evans - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (g. 1755) [45]
- 4 Mai, David Peter - prifathro Athrofa Caerfyrddin (g. 1765) [46]
- 20 Awst, Edward Harri - bardd a gwehydd (g. tua 1752) [47]
- 26 Awst, Edward Jones, Bathafarn - un o sefydlwyr y Wesleaid yng Nghymru (g. 1778) [48]
- 28 Medi, John Jones - bargyfreithiwr, cyfieithydd, a hanesydd (g. 1772) [49]
- 21 Hydref, Syr Benjamin Heath Malkin- barnwr yn Kolkata (g. 1797) [50]
- 10 Tachwedd, William Owen, Glansevern - bargyfreithiwr (g. 1758) [51]
- 20 Tachwedd, John Edward Madocks - Aelod Seneddol Dinbych (g. 1786) [52]
- 2 Rhagfyr, Thomas Richards - clerigwr (g. 1754) [53]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "GRIFFITH, RICHARD DAVIES (1813 - 1856), cenhadwr ac ieithydd gyda'r Methodistiaid Wesleaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "HARRY, NUN MORGAN (1800 - 1842), gweinidog gyda'r Annibynwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "WAYNE (TEULU), Sir Forgannwg | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "HUMPHREYS, HUGH (1817 - 1896), argraffydd a chyhoeddwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "JONES, JOHN (1777 - 1842), Ystrad, gwleidydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "JONES, WILLIAM (1784 - 1847), gweinidog gyda'r Annibynwyr, a diwinydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "SHADRACH, AZARIAH (1774 - 1844), ysgolfeistr, gweinidog gyda'r Annibynwyr, awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "RICHARDS, JEDEDIAH (1784? - 1838), emynydd, a llyfrwerthwr teithiol, cymeriad hynod | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ Lewis Glyn Cothi (1837). The poetical works of Lewis Glyn Cothi: a celebrated bard ... . Gwaith / Lewis Glyn Cothi. Oxford: Cymmrodorion.
- ↑ "JONES, OWEN ('Meudwy Môn,; 1806 - 1889), gweinidog a llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ Parry, Edward (1837). The poetical works of Richard Llwyd, the Bard of Snowdon. Llundain: Whittaker.
- ↑ Apperley, Charles James (1850). The chace, the turf, and the road. Llundain: J. Murray.
- ↑ Apperley, Charles James (1871). The life of John Mytton, Esq., of Halston, Shropshire : M.P. for Shrewsbury, High Sheriff for the counties of Salop and Merioneth, and Major of the North Shropshire Yeoman Cavalry : with his hunting, racing, shooting, driving, and extravagant exploits. London ; New York : G. Routledge and Sons.
- ↑ Taliesin Williams, Taliesin ab Iolo (1837). The Doom of Colyn Dolphyn: A Poem, with Notes Illustrative of Various Traditions of Glamorganshire. Llundain: Longman, Rees, Orme and co.
- ↑ "EVANS, HUGH (1790 - 1853), milfeddyg a cherddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "BEVAN, HOPKIN (1765 - 1839), pregethwr gyda'r Methodistiaid | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "PARRY, JOHN (1775 - 1846), Caerlleon, gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, llenor a golygydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "EDWARDS, ROBERT (1796 - 1862), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "JONES, HUGH (1837 - 1919), gweinidog Wesleaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-20.
- ↑ "BOSANQUET (TEULU). | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "Llangattock, 1st Baron, (John Allan Rolls) (19 Feb. 1837–23 Sept. 1912)". WHO'S WHO & WHO WAS WHO. doi:10.1093/ww/9780199540884.013.u188258. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "Charlton-Meyrick, Col Sir Thomas, (14 March 1837–31 July 1921), JP, DL". WHO'S WHO & WHO WAS WHO. doi:10.1093/ww/9780199540884.013.u194611. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "WILLIAMS, WILLIAM ('Ap Caledfryn'; 1837 - 1915), arlunydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "JAMES, JAMES (SPINTHER) (1837 - 1914), un o haneswyr enwad y Bedyddwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ R. Môn Williams, Enwogion Môn 1850-1912 (Caernarfon, 1913).
- ↑ "Olynydd i'w Dad - Y Drafod". Papurau LlGC. 1914-10-02. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "HICKS, HENRY (1837 - 1899), meddyg a daearegwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "WILLIAMS, STEPHEN WILLIAM (1837 - 1899), peiriannydd, pensaer, a hynafiaethydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "LEWIS, Syr WILLIAM THOMAS (1837 - 1914), yr ARGLWYDD MERTHYR o SENGHENYDD 1af, perchennog glofeydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "DANIEL, EVAN (1837 - 1904), clerigwr ac addysgwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "EDWARDS, HENRY THOMAS (1837 - 1884), deon Bangor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "PROBERT, LEWIS (1837 - 1908), gweinidog a phrifathro coleg gyda'r Annibynwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "EDWARDS, THOMAS CHARLES (1837 - 1900), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, esboniwr a phregethwr, prifathro cyntaf y Coleg Cenedlaethol, Aberystwyth (1872-91), ac ail brifathro Athrofa'r Bala (1891-1900) | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "GRIFFITHS, JOHN (1837 - 1918), arlunydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "DAVIES, THOMAS (1837 - 1892), arbenigwr mewn mwnofyddiaeth | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "REES, REES ARTHUR ('Rhys Dyfed'; 1837 - 1866), bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "LEWIS, THOMAS (1837 - 1892), athro gyda'r Annibynwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "TREHERNE (gynt THOMAS), GEORGE GILBERT TREHERNE (1837 - 1923), hynafiaethydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "LAWS, EDWARD (1837 - 1913), hanesydd sir Benfro | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "JONES, JOHN (1837 - 1906), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "BURGESS, THOMAS (1756 - 1837), esgob | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "WILLIAMS, PETER (1756 - 1837), clerigwr ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "RICHARD, EBENEZER (1781 - 1837), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "DAVIES, DANIEL (1756 - 1837), Felinfoel | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "EVANS, ARTHUR (1755 - 1837), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "PETER, DAVID (1765 - 1837), gweinidog Annibynnol a phrifathro Coleg Caerfyrddin | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "HARRI, EDWARD (1752? - 1837) bardd a gwehydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ Yr Eurgrawn Wesleaidd Cyfrol CI, Rhif 12, Rhagfyr 1909 Y PARCH. EDWARD JONES, BATHAFARN adalwyd 26 Awst 2019
- ↑ "JONES, JOHN (1772 - 1837), bargyfreithiwr, cyfieithydd, a hanesydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "Sir Benjamin Heath Malkin (1797-1837) - Find A..." www.findagrave.com. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ "OWEN (TEULU), o Gefn-hafodau a Glangynwydd yn Llangurig, ac wedyn o Glansevern yn Aberriw. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
- ↑ Williams, William Retlaw, The parliamentary history of the principality of Wales, from the earliesr times to the present day, 1541-1895 adalwyd 19 Mai 2020
- ↑ "RICHARDS, THOMAS (1754-1837), clerigwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-05-19.
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899