Llanrhuddlad

cymuned a hen blwyf yn Ynys Môn
(Ailgyfeiriad o Llanrhyddlad)

Pentref a phlwyf eglwysig yng nghymuned Cylch-y-Garn yng ngogledd Môn yw Llanrhuddlad[1] ("Cymorth – Sain" ynganiad ) (Llanrhyddlad ar y map OS). Saif ar y briffordd A5025 rhwng Cemaes, tua 4 milltir a hanner i'r gogledd-ddwyrain, a Llanfaethlu, tua 2 filltir i'r de-orllewin.

Llanrhuddlad
Mathpentref Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirYnys Môn Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau53.3733°N 4.5088°W Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AS/au CymruRhun ap Iorwerth (Plaid Cymru)
AS/au y DULlinos Medi (Plaid Cymru)
Map
Llanrhuddlad o'r A5025.

Enwir yr eglwys a'r plwyf ar ôl y Santes Rhuddlad. Y cwbl a wyddys amdani yw ei bod yn ferch i frenin Leinster, dros y môr yn Iwerddon, yn ôl yr hynafiaethydd Henry Rowlands yn ei gyfrol Mona Antiqua Restaurata (1723). Ceir englyn ar garreg fedd ym mynwent yr eglwys:

O’r pridd wy' ŵr pruddaf, – pridd wyf
I’r pridd oer y syrthiaf;
Prudd feddwl mai pridd fyddaf,
O’r pridd yr wy' i’r pridd yr âf.[2]

Mae lôn yn arwain i fae Borth Swtan ar yr arfordir, trwy bentref Rhydwyn, tua 2 filltir i'r gorllewin.

Adeiladau a chofadeiladau

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. "Enwau Lleoedd Safonol Cymru" Archifwyd 2023-03-30 yn y Peiriant Wayback, Comisiynydd y Gymraeg; adalwyd 15 Tachwedd 2024
  2. Cofnodwyd gan Dafydd Timothy ar X; adalwyd 14 Chefror 2024.