Iocyn Ddu ab Ithel Grach
Un o Feirdd yr Uchelwyr oedd Iocyn Ddu ab Ithel Grach (bl. ail hanner y 14g).[1]
| Iocyn Ddu ab Ithel Grach | |
|---|---|
| Ganwyd | 14 g  |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | bardd |
| Blodeuodd | 1380 |
Bywgraffiad golygu
Ni wyddom dim gyda sicrwydd am y bardd. Cofnodir gŵr o'r enw Iocyn Ddu mewn arolwg o Arglwyddiaeth Dinbych a wnaed yn 1334, ond ni ellir profi mae'r bardd a olygir er bod yr enw yn bur anghyffredin. Ategir y posiblrwydd hwnnw fodd bynnag gan y ffaith fod yr unig gerdd gan y bardd sydd wedi goroesi yn ymwneud â lleoedd yng ngogledd-ddwyrain Cymru.[1]
Cerdd golygu
Er mai dim ond un gerdd a gedwir o waith Iocyn Ddu, mae hi o ddiddordeb mawr i haneswyr llenyddiaeth Gymraeg. Awdl sy'n disgrifio taith clera ydyw'r gerdd. Mae'n llawn hiwmor ac yn disgrifio profiadau annymunol y clerwr wrth iddo grwydro o dŷ i dŷ yn ceisio nawdd a gorfod byw ar weddillion bywyd pobl eraill, chwydu oherwydd salwedd y bywyd ac ymgreinio am nawdd: mae'n debyg fod tafod y bardd yn ei foch wrth ganu fel hyn ac mae fel adloniant y bwriedwyd y gerdd, er ei bod yn ddisgrifiad cofiadwy o gylch y beirdd crwydrol israddol a elwir yn Glêr.[1]
Llyfryddiaeth golygu
- Barry J. Lewis (gol.), 'Gwaith Iocyn Ddu ab Ithel Grach', yn Gwaith Madog Benfras ac eraill o feirdd y bedwaredd ganrif ar ddeg (Aberystwyth, 2007).
Cyfeiriadau golygu
Bedo Hafesb · Bleddyn Ddu · Cadwaladr Cesail · Casnodyn · Rhisiart Cynwal · Wiliam Cynwal · Dafydd ab Edmwnd · Dafydd Alaw · Dafydd ap Gwilym · Dafydd ap Siencyn · Dafydd Benwyn · Dafydd Ddu o Hiraddug · Dafydd Gorlech · Dafydd Llwyd o Fathafarn · Dafydd Nanmor · Dafydd y Coed · Edward Dafydd · Deio ab Ieuan Du · Lewys Dwnn · Edward Maelor · Edward Sirc · Edward Urien · Einion Offeiriad · Gronw Ddu · Gronw Gyriog · Gruffudd ab Adda ap Dafydd · Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan · Gruffudd ap Dafydd ap Tudur · Gruffudd ap Llywelyn Lwyd · Gruffudd ap Maredudd ap Dafydd · Gruffudd ap Tudur Goch · Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed · Gruffudd Gryg · Gruffudd Hiraethog · Gruffudd Llwyd · Gruffudd Llwyd ap Llywelyn Gaplan · Guto'r Glyn · Gutun Owain · Gwerful Fychan · Gwerful Mechain · Gwilym Ddu o Arfon · Gwilym Tew · Hillyn · Huw Cae Llwyd · Huw Ceiriog · Huw Cornwy · Huw Llŷn · Huw Pennant (I) · Huw Pennant (II) · Hywel ab Einion Lygliw · Hywel ap Mathew · Hywel Cilan · Hywel Ystorm · Ieuan ap Huw Cae Llwyd · Ieuan ap Hywel Swrdwal · Ieuan Brydydd Hir · Ieuan Du'r Bilwg · Ieuan Dyfi · Ieuan Gethin · Ieuan Llwyd ab y Gargam · Ieuan Tew Ieuanc · Iocyn Ddu ab Ithel Grach · Iolo Goch · Iorwerth ab y Cyriog · Iorwerth Beli · Iorwerth Fynglwyd · Ithel Ddu · Lewis ab Edward · Lewys Daron · Lewys Glyn Cothi · Lewys Môn · Lewys Morgannwg · Llywarch Bentwrch · Llywelyn ab y Moel · Llywelyn ap Gwilym Lygliw · Llywelyn Brydydd Hoddnant · Llywelyn Ddu ab y Pastard · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Foelrhon · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Goch · Llywelyn Goch ap Meurig Hen · Llywelyn Goch y Dant · Llywelyn Siôn · Mab Clochyddyn · Madog Benfras · Maredudd ap Rhys · Meurig ab Iorwerth · Morus Dwyfech · Owain Gwynedd · Owain Waed Da · Prydydd Breuan · Tomos Prys · Gruffudd Phylip · Phylip Siôn Phylip · Rhisiart Phylip · Rhys Cain · Rhys Nanmor · Siôn Phylip · Siôn Tudur · Raff ap Robert · Robert ab Ifan · Robin Ddu ap Siencyn · Rhisierdyn · Rhisiart ap Rhys · Rhys ap Dafydd ab Einion · Rhys ap Dafydd Llwyd · Rhys ap Tudur · Rhys Brydydd · Rhys Goch Eryri · Sefnyn · Simwnt Fychan · Siôn ap Hywel ap Llywelyn Fychan · Siôn ap Hywel Gwyn · Siôn Brwynog · Siôn Cent · Siôn Ceri · Sypyn Cyfeiliog · Trahaearn Brydydd Mawr · Tudur Aled · Tudur ap Gwyn Hagr · Tudur Ddall · Wiliam Llŷn · Y Mab Cryg · Y Proll · Yr Ustus Llwyd