Craig-y-nos
Pentref bychan yng nghymuned Tawe Uchaf, Powys, Cymru, yw Craig-y-nos.[1] Saif yn ardal Brycheiniog ar y draffordd A4067 tua 2 filltir i'r gogledd o Abercraf yng Nghwm Tawe Uchaf.
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Powys |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.906218°N 3.60427°W |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | James Evans (Ceidwadwyr) |
| AS/au | Fay Jones (Ceidwadwyr) |
 | |
Mae afon Tawe yn llifo heibio i'r pentref sy'n gorwedd yn y cwm rhwng bryniau Carreg Goch a Bryn Bugeiliaid, yn y Fforest Fawr. Ar bwys y pentref ceir ogofâu enwog Dan yr Ogof. Ar y mynydd-dir fymryn tu allan i'r pentref ceir llinelliad o feini hirion y Saith Maen sy'n dyddio o Oes yr Efydd.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan James Evans (Ceidwadwyr)[2] ac yn Senedd y DU gan Fay Jones (Ceidwadwyr).[3]
Mae Craig-y-nos yn adnabyddus ym myd cerddoriaeth fel cartref y gantores opera byd-enwog Adelina Patti (1843-1919) "Brenhines y Gân". Yn 1878 prynodd gastell ac ystad Craig-y-nos i gael dianc i'r bryniau rhag y byd ffasiynol. Byddai'n dychwelyd i Graig-y-nos ar ddiwedd pob taith o gwmpas tai opera mawr y byd, yn Ewrop ac America. Cafodd y ffug-gastell ei adeiladau yn 1842 mewn efelychiad o gestyll barwnaidd yr Alban. Daeth yn enwog am ei erddi gwych. Pan ymddeolodd dan bwysau o'r byd opera cyfyngodd ei pherfformiadau i gyngherddau preifat yn y theatr fach a gododd ar dir Craig-y-nos.
CyfeiriadauGolygu
- ↑ British Place Names; adalwyd 30 Rhagfyr 2021
- ↑ "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-12-30.
- ↑ Gwefan Senedd y DU
Dolen allanolGolygu
Trefi
Aberhonddu ·
Crucywel ·
Y Drenewydd ·
Y Gelli Gandryll ·
Llanandras ·
Llandrindod ·
Llanfair-ym-Muallt ·
Llanfyllin ·
Llanidloes ·
Llanwrtyd ·
Machynlleth ·
Rhaeadr Gwy ·
Talgarth ·
Y Trallwng ·
Tref-y-clawdd ·
Trefaldwyn ·
Ystradgynlais
Pentrefi
Abaty Cwm-hir · Aberbrân · Abercegir · Abercraf · Aberedw · Abergwesyn · Abergwydol · Aberhafesb · Aberhosan · Aberllynfi · Aber-miwl · Aberriw · Abertridwr · Aberysgir · Adfa · Arddlin · Bachelldref · Y Batel · Betws Cedewain · Beulah · Bochrwyd · Bontdolgadfan · Y Bontnewydd-ar-Wy · Bronllys · Bugeildy · Bwlch · Caersŵs · Capel Isaf · Capel Uchaf · Capel-y-ffin · Carno · Casgob · Castell Caereinion · Castell-paen · Cathedin · Cegidfa · Cemaes · Ceri · Cilmeri · Y Clas-ar-Wy · Clatter · Cleirwy · Cnwclas · Coedybrenin · Coelbren · Comins-coch · Crai · Craig-y-nos · Crugion · Cwmdu · Cwm-twrch · Darowen · Defynnog · Derwen-las · Dolanog · Dolfor · Dylife · Einsiob · Erwd · Esgairgeiliog · Felindre, Maldwyn · Felin-fach · Y Foel · Ffordun · Gaer · Garth · Glangrwyne · Glan-miwl · Glantwymyn · Glasgwm · Y Groes · Gwenddwr · Heol Senni · Isatyn · Kinnerton · Libanus · Llan · Llanafan Fawr · Llananno · Llanarmon Mynydd Mawr · Llanbadarn Fynydd · Llanbadarn Garreg · Llanbister · Llanbryn-mair · Llandinam · Llandrinio · Llandyfaelog Tre'r-graig · Llandysilio · Llandysul · Llan-ddew · Llanddewi yn Hwytyn · Llanddewi Ystradenni · Llanelwedd · Llanerfyl · Llanfair Caereinion · Llanfair Llythynwg · Llanfechain · Llanfihangel Nant Brân · Llanfihangel Nant Melan · Llanfihangel Rhydieithon · Llanfihangel Tal-y-llyn · Llanfihangel-yng-Ngwynfa · Llanfrynach · Llangadfan · Llangadwaladr · Llangamarch · Llangasty Tal-y-llyn · Llangatwg · Llangedwyn · Llan-gors · Llangurig · Llangynidr · Llangynllo · Llangynog · Llangynyw · Llanhamlach · Llanigon · Llanllugan · Llanllwchaearn · Llanllŷr · Llanrhaeadr-ym-Mochnant · Llansanffraid Cwmdeuddwr · Llansanffraid-ym-Mechain · Llansantffraed (Aberhonddu) · Llansantffraed-yn-Elfael · Llansilin · Llanwddyn · Llanwnnog · Llanwrin · Llanwrthwl · Llanwyddelan · Llanymynech · Llanywern · Llawr-y-glyn · Llechfaen · Llowes · Llys-wen · Llywel · Llwydiarth · Manafon · Meifod · Merthyr Cynog · Mochdre · Nant Glas · Nantmel · Pandy · Pencelli · Pencraig · Penegoes · Pengefnffordd · Pennant Melangell · Pentrefelin · Penybont · Pen-y-bont-fawr · Pilalau · Pipton · Pont-faen · Pontneddfechan · Pontrobert · Pontsenni · Pwllgloyw · Saint Harmon · Sarn · Sarnau, Brycheiniog · Sarnau, Maldwyn · Sgethrog · Snead · Sycharth · Talachddu · Talerddig · Tal-y-bont · Tal-y-bont ar Wysg · Tirabad · Trallong · Trecastell · Trefeca · Trefeglwys · Tregynon · Trelystan · Tre'r-llai · Tretŵr · Tre-wern · Walton · Yr Ystog