Craig-y-nos

pentref ym Mhowys

Pentref bychan yng nghymuned Tawe Uchaf, Powys, Cymru, yw Craig-y-nos.[1] Saif yn ardal Brycheiniog ar y draffordd A4067 tua 2 filltir i'r gogledd o Abercraf yng Nghwm Tawe Uchaf.

Craig-y-nos
Mathpentref Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirTawe Uchaf Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau51.8247°N 3.6819°W Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AC/auJames Evans (Ceidwadwyr)
AS/auFay Jones (Ceidwadwyr)
Map

Mae afon Tawe yn llifo heibio i'r pentref sy'n gorwedd yn y cwm rhwng bryniau Carreg Goch a Bryn Bugeiliaid, yn y Fforest Fawr. Ar bwys y pentref ceir ogofâu enwog Dan yr Ogof. Ar y mynydd-dir fymryn tu allan i'r pentref ceir llinelliad o feini hirion y Saith Maen sy'n dyddio o Oes yr Efydd.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan James Evans (Ceidwadwyr)[2] ac yn Senedd y DU gan Fay Jones (Ceidwadwyr).[3]

Mae Craig-y-nos yn adnabyddus ym myd cerddoriaeth fel cartref y gantores opera byd-enwog Adelina Patti (1843-1919) "Brenhines y Gân". Yn 1878 prynodd gastell ac ystad Craig-y-nos i gael dianc i'r bryniau rhag y byd ffasiynol. Byddai'n dychwelyd i Graig-y-nos ar ddiwedd pob taith o gwmpas tai opera mawr y byd, yn Ewrop ac America. Cafodd y ffug-gastell ei adeiladau yn 1842 mewn efelychiad o gestyll barwnaidd yr Alban. Daeth yn enwog am ei erddi gwych. Pan ymddeolodd dan bwysau o'r byd opera cyfyngodd ei pherfformiadau i gyngherddau preifat yn y theatr fach a gododd ar dir Craig-y-nos.

Castell Craig-y-nos a Chwm Tawe Uchaf.
Castell Craig-y-nos, cartref y gantores opera Adelina Patti (1843-1919).

Cyfeiriadau golygu

  1. British Place Names; adalwyd 30 Rhagfyr 2021
  2. "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-12-30.
  3. Gwefan Senedd y DU

Dolen allanol golygu