Cwm-twrch

pentref ym Mhowys, Cymru

Pentref yn ardal Brycheiniog, Cymru, yw Cwm-twrch (hefyd Cwmtwrch).[1] Mae ffiniau tair sir yn cyffwrdd yma. Mae'r pentref yn gorwedd yng nghymuned Ystradgynlais, Powys, yn bennaf ond mae rhannau ohono yn gorwedd ym mwrdeistref sirol Castell-nedd Port Talbot a Sir Gaerfyrddin. Mae'n ymrannu yn Gwm-twrch Isaf a Chwm-twrch Uchaf.

Cwm-twrch
Mathpentref Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirYstradgynlais Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau51.777°N 3.789°W Edit this on Wikidata
Cod OSSN757112 Edit this on Wikidata
Map

Gorwedd y pentref yn rhan uchaf Cwm Tawe, tua 15 milltir i'r gogledd o ddinas Abertawe. Llifa Afon Twrch trwyddo ar ôl disgyn o lethrau'r Mynydd Du a'r Fforest Fawr.

Mae rhai yn credu fod ail elfen yr enw, "twrch", yn cyfeirio at y Twrch Trwyth y mae Arthur yn hela trwy dde Cymru yn y chwedl ganoloesol Culhwch ac Olwen. Ond mae "twrch" (baedd gwyllt) yn elfen bur gyffredin mewn enwau lleoedd.

Ceir ffynnon sanctaidd yn y pentref.

Cyfeiriadau golygu