Talysarn
Pentref yn Nyffryn Nantlle, Gwynedd, yw Talysarn (
ynganiad ) heb fod ymhell o Ben-y-groes. Tyfodd y pentref yn gyflym yn ystod y 19g pan oedd nifer o chwareli llechi yn yr ardal, megis Chwarel Dorothea.
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Llanllyfni |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.0522°N 4.2562°W |
| Cod OS | SH488529 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Siân Gwenllian (Plaid Cymru) |
| AS/au | Hywel Williams (Plaid Cymru) |
 | |
Pobl o DalysarnGolygu
- Brodor o Dalysarn oedd y bardd R. Williams Parry a aned yn Rhif 37, Ffordd yr Orsaf. Mae cofeb iddo yn Ffordd yr Orsaf a gynlluniwyd gan R.L. Gapper.
- Annant, chwarelwr, beirniad eisteddfodol a bardd.
- Gwilym R. Jones, bardd, llenor a golygydd Y Faner.
- Idwal Jones, awdur y gyfres radio SOS, Galw Gari Tryfan.
Cysylltir Talysarn hefyd a'r pregethwr enwog o'r 19g, John Jones, Talysarn, er nad oedd ef yn enedigol o'r ardal.
Archaeoleg a mytholegGolygu
Rhwng Penygroes a Thalysarn mae bryngaer Caer Engan. Mae gan yr ardal gysylltiadau a phedwaredd cainc y Mabinogi, chwedl Math fab Mathonwy. Dolbebin gerllaw Talysarn oedd cartre’r forwyn Goewin, a heb fod ymhell mae Baladeulyn, lle darganfu Gwydion ei nai Lleu Llaw Gyffes ar ffurf eryr clwyfedig mewn derwen.
LlyfryddiaethGolygu
- Gwilym R. Jones, "Yn Nhal-y-sarn ers talwm...". Atgofion am Ddyffryn Nantlle. (Llyfrgell Sir Gaernarfon, 1968)
CyfeiriadauGolygu
Dinas
Bangor
Trefi
Abermaw · Y Bala · Bethesda · Blaenau Ffestiniog · Caernarfon · Cricieth · Dolgellau · Harlech · Nefyn · Penrhyndeudraeth · Porthmadog · Pwllheli · Tywyn
Pentrefi
Aberangell · Aberdaron · Aberdesach · Aberdyfi · Abererch · Abergwyngregyn · Abergynolwyn · Aberllefenni · Abersoch · Afon Wen · Arthog · Beddgelert · Bethania · Bethel · Betws Garmon · Boduan · Y Bont-ddu · Bontnewydd (Arfon) · Bontnewydd (Meirionnydd) · Botwnnog · Brithdir · Bronaber · Bryncir · Bryncroes · Bryn-crug · Brynrefail · Bwlchtocyn · Caeathro · Carmel · Carneddi · Cefnddwysarn · Clynnog Fawr · Corris · Croesor · Crogen · Cwm-y-glo · Chwilog · Deiniolen · Dinas, Llanwnda · Dinas, Llŷn · Dinas Dinlle · Dinas Mawddwy · Dolbenmaen · Dolydd ·
-->Dyffryn Ardudwy · Edern · Efailnewydd · Fairbourne · Y Felinheli · Y Ffôr · Y Fron · Fron-goch · Ffestiniog · Ganllwyd · Garndolbenmaen · Garreg · Gellilydan · Glan-y-wern · Glasinfryn · Golan · Groeslon · Llanaber · Llanaelhaearn · Llanarmon · Llanbedr · Llanbedrog · Llanberis · Llandanwg · Llandecwyn · Llandegwning · Llandwrog · Llandygái · Llanddeiniolen · Llandderfel · Llanddwywe · Llanegryn · Llanenddwyn · Llanengan · Llanelltyd · Llanfachreth · Llanfaelrhys · Llanfaglan · Llanfair · Llanfihangel-y-pennant (Abergynolwyn) · Llanfihangel-y-pennant (Cwm Pennant) · Llanfihangel-y-traethau · Llanfor · Llanfrothen · Llangelynnin · Llangïan · Llangwnadl · Llwyngwril · Llangybi · Llangywer · Llaniestyn · Llanllechid · Llanllyfni · Llannor · Llanrug · Llanuwchllyn · Llanwnda · Llanymawddwy · Llanystumdwy · Llanycil · Llithfaen · Maentwrog · Mallwyd · Minffordd · Minllyn · Morfa Bychan · Morfa Nefyn · Mynydd Llandygái · Mynytho · Nantlle · Nantmor · Nant Peris · Nasareth · Nebo · Pant Glas · Penmorfa · Pennal · Penrhos · Penrhosgarnedd · Pen-sarn · Pentir · Pentrefelin · Pentre Gwynfryn · Pentreuchaf · Pen-y-groes · Pistyll · Pontllyfni · Portmeirion · Prenteg · Rachub · Y Rhiw · Rhiwlas · Rhos-fawr · Rhosgadfan · Rhoshirwaun · Rhoslan · Rhoslefain · Rhostryfan · Rhos-y-gwaliau · Rhyd · Rhyd-ddu · Rhyduchaf · Rhydyclafdy · Rhydymain · Sarnau · Sarn Mellteyrn · Saron · Sling · Soar · Talsarnau · Tal-y-bont, Abermaw · Tal-y-bont, Bangor · Tal-y-llyn · Talysarn · Tanygrisiau · Trawsfynydd · Treborth · Trefor · Tre-garth · Tremadog · Tudweiliog · Waunfawr