Y Rhiw

Pentref ar arfordir deheuol Llŷn, Gwynedd yw Y Rhiw ( ynganiad)  (weithiau hefyd heb y fannod: Rhiw), a leolir tua tair milltir a hanner i'r dwyrain o Aberdaron. Credir i'r pentref gael ei henw gan Aelrhiw, sant o'r 6g a cheir eglwys yma o'r enw 'Sant Aelrhiw.

Y Rhiw

Math	pentref
Cylchfa amser	UTC±00:00
Daearyddiaeth
Sir	Gwynedd
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.8212°N 4.6327°W
Cod OS	SH227281
Gwleidyddiaeth
AC/au	Dafydd Elis-Thomas (Annibynnol)
AS/au	Liz Saville Roberts (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Mae'n sefyll mewn bwlch rhwng Creigiau Gwineu (242 meter) a Clip y Gylfinir (270 m). Ceir manganîs yng nghreigiau Clip y Gylfinir (Mynydd Rhiw), ac ar un adeg bu chwech mwynglawdd yma: yn 1906 cyflogid 200 o ddynion. Ceir golygfa dros fae Porth Neigwl o gyffiniau'r Rhiw ac yn enwedig o gopa Mynydd Rhiw ei hun.

Hynafiaethau

Rhyw filltir o'r pentref i gyfeiriad Abersoch mae Plas yn Rhiw, sydd yn awr yn eiddo i'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol.

Mae olion hen fryngaer ar Greigiau Gwineu ac yr oedd ffatri bwyeill o'r cyfnod Neolithig ac Oes yr Efydd ar lethrau Clip y Gylfinir.

Pobl o'r Rhiw

Ar ôl ymddeol fel ficer plwyf Aberdaron yn 1978, treuliodd y bardd R. S. Thomas ei flynyddoedd olaf yn Y Rhiw, a cheir ei atgofion am hynny yn ei hunangofiant Neb.

Golygfa ar bentref Y Rhiw gyda Mynydd Rhiw yn y cefndir.

Y groesffordd yng nghanol Y Rhiw

Dolenni allanol

• Safle we Rhiw.com

Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Rhiw

Trefi a phentrefi Gwynedd

Aberangell  · Aberdaron  · Aberdesach  · Aberdyfi  · Abererch  · Abergwyngregyn  · Abergynolwyn  · Aberllefenni  · Abermaw  · Abersoch  · Afon Wen  · Arthog  · Y Bala  · Bangor  · Beddgelert  · Bethania  · Bethel  · Bethesda  · Betws Garmon  · Blaenau Ffestiniog  · Boduan  · Bontddu  · Bontnewydd (Arfon)  · Bontnewydd (Meirionnydd)  · Botwnnog  · Brithdir  · Bronaber  · Bryncir  · Bryncroes  · Bryn-crug  · Brynrefail  · Bwlchtocyn  · Caeathro  · Caernarfon  · Carmel  · Carneddi  · Cefnddwysarn  · Clynnog Fawr  · Corris  · Cricieth  · Croesor  · Crogen  · Cwm-y-glo  · Chwilog  · Deiniolen  · Dinas, Llanwnda  · Dinas, Llŷn  · Dinas Dinlle  · Dinas Mawddwy  · Dolgellau  · Dolbenmaen  · Dolydd  · Dyffryn Ardudwy  · Edern  · Efailnewydd  · Fairbourne  · Y Felinheli  · Y Ffôr  · Y Fron  · Fron-goch  · Ffestiniog  · Ganllwyd  · Garndolbenmaen  · Garreg  · Gellilydan  · Glan-y-wern  · Glasinfryn  · Golan  · Groeslon  · Harlech  · Llanaber  · Llanaelhaearn  · Llanarmon  · Llanbedr  · Llanbedrog  · Llanberis  · Llandanwg  · Llandecwyn  · Llandegwning  · Llandwrog  · Llandygái  · Llanddeiniolen  · Llandderfel  · Llanddwywe  · Llanegryn  · Llanenddwyn  · Llanengan  · Llanelltyd  · Llanfachreth  · Llanfaelrhys  · Llanfaglan  · Llanfair  · Llanfihangel-y-pennant (Abergynolwyn)  · Llanfihangel-y-pennant (Cwm Pennant)  · Llanfihangel-y-traethau  · Llanfor  · Llanfrothen  · Llangelynnin  · Llangïan  · Llangwnadl  · Llwyngwril  · Llangybi  · Llangywer  · Llaniestyn  · Llanllechid  · Llanllyfni  · Llannor  · Llanrug  · Llanuwchllyn  · Llanwnda  · Llanymawddwy  · Llanystumdwy  · Llanycil  · Llithfaen  · Maentwrog  · Mallwyd  · Minffordd  · Minllyn  · Morfa Bychan  · Morfa Nefyn  · Mynydd Llandygái  · Mynytho  · Nantlle  · Nantmor  · Nant Peris  · Nasareth  · Nebo  · Nefyn  · Pant Glas  · Penmorfa  · Pennal  · Penrhos  · Penrhosgarnedd  · Penrhyndeudraeth  · Pen-sarn  · Pentir  · Pentrefelin  · Pentre Gwynfryn  · Pentreuchaf  · Penygroes  · Pistyll  · Pontllyfni  · Porthmadog  · Portmeirion  · Prenteg  · Pwllheli  · Rachub  · Y Rhiw  · Rhiwlas  · Rhos-fawr  · Rhosgadfan  · Rhoshirwaun  · Rhoslan  · Rhoslefain  · Rhostryfan  · Rhos-y-gwaliau  · Rhyd  · Rhyd-Ddu  · Rhydyclafdy  · Rhydymain  · Sarnau  · Sarn Mellteyrn  · Saron  · Sling  · Soar  · Talsarnau  · Tal-y-bont, Abermaw‎  · Tal-y-bont, Bangor  · Talysarn  · Tanygrisiau  · Trawsfynydd  · Treborth  · Trefor  · Tregarth  · Tremadog  · Tudweiliog  · Tywyn  · Waunfawr