Coron yr Eisteddfod Genedlaethol

(Ailgyfeiriad o Y Goron)

Mae Coron yr Eisteddfod Genedlaethol yn un o ddwy brif wobr yr Eisteddfod Genedlaethol am farddoniaeth. Y Gadair yw'r llall. Mae'r seremoni wobrwyo yn digwydd ar ddydd Llun yr Eisteddfod gyda'r Orsedd yn bresennol ar y llwyfan. Dyfernir y goron am bryddest (cerdd hir) neu ddilyniant o gerddi yn y mesurau rhydd neu'r wers rydd.

Coron yr Eisteddfod Genedlaethol
Enghraifft o'r canlynolgwobr Edit this on Wikidata
Rhan oEisteddfod Genedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Gwladwriaethy Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata

Rhestr enillwyr golygu

Blwyddyn Eisteddfod Buddugwr Ffugenw Testun
1861 Aberdâr
1862 Caernarfon
1863 Abertawe
1864 Llandudno
1865 Aberystwyth
1866 Caer
1867 Caerfyrddin
1868 Rhuthun
1869 Treffynnon Richard Mawddwy Jones
1872 Tremadog
1873 Yr Wyddgrug
1874 Bangor
1875 Pwllheli
1876 Wrecsam
1877 Caernarfon
1878 Penbedw
1879 Penbedw
1880 Caernarfon Ellis Roberts (Elis Wyn o Wyrfai) Buddugoliaeth y Groes
1881 Merthyr Tudful Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn) Bywyd
1882 Dinbych Dafydd Rees Williams Y Cadfridog Garfield
1883 Caerdydd Anna Walter Thomas (Morfydd Eryri) Llandaf
1884 Lerpwl John Cadvan Davies (Cadfan) Madog ab Owain Gwynedd
1885 Aberdâr Griffith Tecwyn Parry Hywel Dda
1886 Caernarfon John Cadvan Davies (Cadfan) Cystenyn Fawr
1887 Llundain John Cadvan Davies (Cadfan) John Penry
1888 Wrecsam Howell Elvet Lewis (Elfed) Gruffydd ap Cynan
1889 Aberhonddu Howell Elvet Lewis (Elfed) Llewelyn ein Llyw Olaf
1890 Bangor John John Roberts (Iolo Caernarfon) Ardderchog Lu'r Merthyri
1891 Abertawe David Adams (Hawen) Oliver Cromwell
1892 Y Rhyl John John Roberts (Iolo Caernarfon) Dewi Sant
1893 Pontypridd Ben Davies Cymru Fydd
1894 Caernarfon Ben Davies Arglwydd Tennyson
1895 Llanelli Lewis William Lewis (Llew Llwyfo) Ioan y Disgybl Annwyl
1896 Llandudno atal y wobr Llewelyn Fawr
1897 Casnewydd Thomas Davies (Mafonwy) Arthur y Ford Gron
1898 Blaenau Ffestiniog Richard Roberts (Gwylfa) "Aprite" Charles o'r Bala
1899 Caerdydd Richard Roberts (Gwylfa) Y Diddanydd Arall
1900 Lerpwl John Thomas Job Williams Pantycelyn
1901 Merthyr Tudful John Jenkins (Gwili) Tywysog Tangnefedd
1902 Bangor Robert Roberts (Silyn) Trystan ac Esyllt
1903 Llanelli John Evan Davies (Rhuddwawr) Y Ficer Pritchard
1904 Y Rhyl Richard Machno Humphreys Tom Ellis
1905 Aberpennar Thomas Davies (Mafonwy) Ann Griffiths
1906 Caernarfon Emyr Davies Branwen ferch Llyr
1907 Abertawe John Dyfnallt Owen Y Greal Sanctaidd
1908 Llangollen Emyr Davies Owain Glyndwr
1909 Llundain W. J. Gruffydd Yr Arglwydd Rhys
1910 Bae Colwyn William Crwys Williams (Crwys) Ednyfed Fychan
1911 Caerfyrddin William Crwys Williams (Crwys) Gwerin Cymru
1912 Wrecsam T. H. Parry-Williams Gerallt Gymro
1913 Y Fenni William Evans (Wil Ifan) Ieuan Gwynedd
1914 Dim Eisteddfod
(Rhyfel)
1915 Bangor T. H. Parry-Williams Y Ddinas
1916 Aberystwyth Atal y wobr
1917 Penbedw William Evans (Wil Ifan) Pwyll Pendefig Dyfed
1918 Castell Nedd D. Emrys Lewis Mynachlog Nedd
1919 Corwen William Crwys Williams (Crwys) Morgan Llwyd o Wynedd
1920 Y Barri James Evans Trannoeth y Drin
1921 Caernarfon Albert Evans-Jones (Cynan) Mab y Bwthyn
1922 Rhydaman Robert Beynon Y Tannau Coll
1923 Yr Wyddgrug Albert Evans-Jones (Cynan) Yr Ynys Unig
1924 Pontypŵl Edward Prosser Rhys Atgof
1925 Pwllheli William Evans (Wil Ifan) Bro fy Mebyd
1926 Abertawe David Emrys James (Dewi Emrys) Casgliad o Farddoniaeth Wreiddiol
1927 Caergybi Caradog Prichard Y Briodas
1928 Treorci Caradog Prichard Penyd
1929 Lerpwl Caradog Prichard Y Gan ni Chanwyd
1930 Llanelli William Jones (Gwilym Myrddin) Ben Bowen
1931 Bangor Albert Evans-Jones (Cynan) Y Dyrfa
1932 Aberafan Thomas Eurig Davies A Ddioddewfws a Orfu
1933 Wrecsam Simon B. Jones Rowd yr Horn
1934 Castell Nedd Thomas Eurig Davies Y Gorwel
1935 Caernarfon Gwilym R. Jones Ynys Enlli
1936 Abergwaun David Jones Yr Anialwch
1937 Machynlleth J. M. Edwards Y Pentref
1938 Caerdydd Edgar H. Thomas Peniel
1939 Dinbych Atal y wobr Terfysgoedd Daear
1940 Eisteddfod ar yr Awyr Atal y wobr
1941 Hen Golwyn J. M. Edwards Periannau
1942 Aberteifi Herman Jones Ebargofiant
1943 Bangor Dafydd Owen Rhosydd Moab
1944 Llandybïe J. M. Edwards Yr Aradr
1945 Rhosllannerchrugog Griffith John Roberts Coed Celyddon
1946 Aberpennar Rhydwen Williams Yr Arloeswr
1947 Bae Colwyn Griffith John Roberts Glyn y Groes
1948 Penybont ar Ogwr Euros Bowen O'r Dwyrain
1949 Dolgellau John Tudor Jones (John Eilian) Meirionydd
1950 Caerffili Euros Bowen Difodiant
1951 Llanrwst T. Glynne Davies Adfeilon
1952 Aberystwyth Atal y wobr Y Creadur
1953 Y Rhyl Dilys Cadwaladr Y Llen
1954 Ystradgynlais E. Llwyd Williams Y Bannau
1955 Pwllheli W. J. Gruffydd (Elerydd) Ffenestri
1956 Aberdâr atal y wobr
1957 Llangefni Dyfnallt Morgan Rhwng Dau
1958 Glyn Ebwy Llewelyn Jones Cymod
1959 Caernarfon Tom Huws Cadwynau
1960 Caerdydd W. J. Gruffydd (Elerydd) Unigedd
1961 Rhosllannerchrugog L. Haydn Lewis Ffoadur
1962 Llanelli D. Emlyn Lewis Y Cwmwl
1963 Llandudno Tom Parri Jones Y Bont
1964 Abertawe Rhydwen Williams Ffynhonnau
1965 Y Drenewydd Tom Parri Jones Y Gwybed
1966 Aberafan Dafydd Jones (Isfoel) Y Clawdd
1967 Y Bala Eluned Phillips Corlannau
1968 Y Barri Haydn Lewis Meini
1969 Y Fflint Dafydd Rowlands I Gwestiynau fy Mab
1970 Rhydaman Bryan Martin Davies Darluniau ar Gynfas
1971 Bangor Bryan Martin Davies "Lleufer" Dilyniant o ddeuddeg o gerddi rhydd
1972 Sir Benfro Dafydd Rowlands "Matholwch" Dadeni
1973 Rhuthun Alan Llwyd Y Dref
1974 Caerfyrddin William R. P. George Tân
1975 Bro Dwyfor Elwyn Roberts "Gwion" Pridd
1976 Aberteifi Alan Llwyd Troeon Bywyd
1977 Wrecsam
(Bwras)
Donald Evans "Traeth Gwyn" Hil
1978 Caerdydd Siôn Eirian "Aman Bach" Cerdd hir yn portreadu llencyndod
1979 Caernarfon Meirion Evans Dilyniant o Gerddi Serch neu Siom
1980 Dyffryn Lliw
Tregwyr
Donald Evans "Grug" Lleisiau
1981 Maldywn
(Machynlleth)
Sion Aled "Gwrtheyrn" Wynebau
1982 Abertawe Eirwyn George Dilyniant o Gerddi
1983 Môn
(Llangefni)
Eluned Phillips Clymau
1984 Llanbedr Pont Steffan John Roderick Rees Llygaid
1985 Y Rhyl John Roderick Rees "Patmos" Glannau
1986 Abergwaun T. James Jones (Jim Parc Nest) Llwch
1987 Porthmadog John Griffith Jones Casgliad o Gerdd
1988 Casnewydd T. James Jones Ffin
1989 Llanrwst Selwyn Iolen Arwyr
1990 Rhymni Iwan Llwyd Gwreichion
1991 Yr Wyddgrug Einir Jones Pelydrau
1992 Aberystwyth Cyril Jones Cyfrannu
1993 Llanelwedd Eirwyn George Llynnoedd
1994 Castell Nedd Gerwyn Williams "Ti-Fi" Dolenni
1995 Abergele Aled Gwyn Melodïau
1996 Bro Dinefwr
(Fairfach)
David John Pritchard "Lada" Olwynion
1997 Meirion
(Y Bala)
Cen Williams "Ffarwel Haf" Branwen
1998 Bro Ogwr
(Pencoed)
Emyr Lewis "Ba" Rhyddid
1999 Môn
(Llanbedrgoch)
Ifor ap Glyn "Rhywun" Golau yn y Gwyll
2000 Llanelli Dylan Iorwerth "CTMRh" Tywod
2001 Dinbych Penri Roberts "Mair" Muriau
2002 Tyddewi Aled Jones Williams "Albert Bored Venison" Awelon
2003 Maldwyn
(Meifod)
Mererid Hopwood "Llasar" Gwreiddau
2004 Casnewydd Jason Walford Davies "Brynach" Egni
2005 Eryri
(Y Faenol)
Christine James "Pwyntil" Llinellau Lliw
2006 Abertawe Eigra Lewis Roberts "Gwyfyn" Fflam
2007 Sir y Fflint
(Yr Wyddgrug)
Tudur Dylan Jones Gwyn "copaon"
2008 Caerdydd
(Pontcanna)
Hywel Meilyr Griffiths "Y Tynnwr Lluniau" Stryd Pleser
2009 Meirion
(Y Bala)
Ceri Wyn Jones "Moelwyn" Yn y Gwaed
2010 Blaenau Gwent
(Glyn Ebwy)
Glenys Mair Glyn Roberts "Barcud Fyth" Newid
2011 Wrecsam
(Y Bers)
Geraint Lloyd Owen "O'r Tir Du" Gwythiennau
2012 Bro Morgannwg
(Y Barri)
Gwyneth Lewis "Y Frân" Ynys
2013 Sir Ddinbych Ifor ap Glyn "Rhywun Arall" Terfysg
2014 Sir Gaerfyrddin
(Llanelli)
Guto Dafydd "Golygfa 10" Tyfu
2015 Maldwyn
(Meifod)
Manon Rhys "Jac" Breuddwyd
2016 Sir Fynwy a'r Cyffiniau
(Y Fenni)
Elinor Gwynn "Carreg Lefn" Llwybrau
2017 Môn
(Bodedern)
Gwion Hallam "elwyn/annie/janet/jiws" Trwy Ddrych
2018 Caerdydd
(Bae Caerdydd)
Catrin Dafydd "Yma" Olion
2019 Sir Conwy
(Llanrwst)
Guto Dafydd "Saer Nef" Cilfachau
2021 AmGen Dyfan Lewis "Mop" Ar Wahân
2022 Ceredigion
(Tregaron)
Esyllt Maelor[1] "Samiwel" Gwres
2023 Llŷn ac Eifionydd
(Boduan)
Rhys Iorwerth[2] "Gregor" Rhyddid

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. "Coron yr Eisteddfod i Esyllt Maelor" Archifwyd 2022-08-02 yn y Peiriant Wayback.; Gwefan yr Eisteddfod Genedlaethol, 1 Awst 2022; adalwyd 2 Awst 2022
  2. "Coron Eisteddfod Genedlaethol Llŷn ac Eifionydd i Rhys Iorwerth". Golwg360. 2023-08-07. Cyrchwyd 2023-08-07.

Dolenni allanol golygu