Rhestr Cymry enwog

Dyma restr o Gymry enwog; nid yw'n gyflawn, wrth gwrs, ac mae'n cael ei diweddaru'n rheolaidd.

Arweinwyr

Brenhinoedd a Thywysogion

Am restrau llawn o frenhinoedd a thywysogion gweler yr erthyglau ar deyrnasoedd Brycheiniog, Ceredigion, Deheubarth, Gwent, Gwynedd, Powys a Morgannwg.

• Cadwallon ap Cadfan, (m.633), Brenin Gwynedd
• Cunedda Wledig, (fl.400-450), Brenin Gwynedd
• Dafydd ap Gruffudd, (m.1283), Tywysog Cymru
• Y Dywysoges Gwenllian, (1282 - 1337), Merch Llywelyn Ein Llyw Olaf
• Gruffudd ap Cynan, (c.1035–1137), Brenin Gwynedd
• Harri Tudur, (1457–1509), y brenin Tuduraidd cyntaf
• Hywel Dda, (887-950), Tywysog Deheubarth
• Idwal Iwrch ap Cadwaladr, (c.650-720), Brenin Gwynedd
• Llywelyn Ein Llyw Olaf (c.1225–1282), Tywysog Cymru
• Llywelyn Fawr, (1173–1240), Tywysog Cymru
• Madog ap Gruffudd, (m.1236), Tywysog Powys Fadog
• Maelgwn Gwynedd, (c. 490 - 547), Brenin Gwynedd
• Owain Glyn Dŵr, (1359–1416), Tywysog Cymru
• Owain Gwynedd, (1100–1170), Brenin Gwynedd
• Rhodri Mawr, (c. 820-878), Brenin Gwynedd a Deheubarth
• Yr Arglwydd Rhys, (1132–1197), Tywysog Deheubarth
• Trahaearn ap Caradog, (bu farw 1081), Brenin Gwynedd

Arweinwyr crefyddol

Gweler hefyd Rhestr o seintiau Cymru.

• Howell Harris, (1714–1773), arweinydd y Diwygiad Methodistaidd
• Robert Arthur Hughes (1910-1996), meddyg cenhadol yn Shillong
• John Jones, Talysarn, (1796–1857), pregethwr
• R. Tudur Jones, (1921 - 1998) Hanesydd a diwynydd
• Dewi Sant, (bu farw 601 efallai), arweinydd crefyddol
• William Salesbury, (c.1520–1584?) cyfieithydd Y Testament Newydd i'r Gymraeg
• William Morgan, (1545–1604) cyfieithydd Y Beibl i'r Gymraeg
• Daniel Rowland, (1713–1790), arweinydd y Diwygiad Methodistaidd
• Robin Williams, (1923–2004), pregethwr, cyflwynydd teledu ac awdur
• Rowan Williams, (ganwyd 1950), (Archesgob Caergaint)

Arweinwyr diwydiannol

• David Davies (Llandinam), (1818–1890), diwydiannwr
• Dr Emrys Evans, (1924–2004), bancwr
• Syr Pryce Pryce-Jones, (1834–1920), arloeswr busnes
• Robert Owen, (1771–1858), perchennog ffatrioedd a chymwynaswr gweithwyr
• Charles Stewart Rolls, (1877–1910), gwneuthurwr ceir ac awyrennau
• David Alfred Thomas, (1856–1918) diwydiannwr a gwleidydd

Barnwyr a gwleidyddion

• Aneurin Bevan (1897–1960), gwleidydd
• Dafydd Elis-Thomas (1946– ), gwleidydd
• Gwynfor Evans (1912–2005), aelod seneddol cyntaf Plaid Cymru
• James Griffiths (1890–1975), gwleidydd ac Ysgrifennydd Cyntaf Cymru (1964–1966).
• Michael Heseltine (1933– ), gwleidydd
• Geoffrey Howe (1926– ), gwleidydd
• Geraint Howells (1925–2004), gwleidydd
• George Jeffreys (1648–1689), barnwr crogi
• Roy Jenkins (1977–1980), gwleidydd ac awdur
• Neil Kinnock (1942– ), gwleidydd
• David Lloyd George (1863–1945), gwleidydd
• Rhodri Morgan (1939–2017), gwleidydd
• Dafydd Orwig cenedlaethwr brwd
• Nic Parry (1958– ), barnwr a sylwebydd radio.
• George Thomas (1909–1997), gwleidydd
• Dafydd Wigley (1943– ), gwleidydd
• William Williams (1634–1700), gwleidydd

Arloeswyr, fforwyr a milwyr

• David Tannatt William Edgeworth, (1858–1934), fforiwr a daearegydd
• George Everest, (1790–1866), fforiwr
• Michael D. Jones (1822–1898) arloeswr
• T. E. Lawrence (Lawrence o Arabia), (1888–1935), milwr
• Syr Henry Morgan, (tua 1635–1688), preifatîr
• Bartholomew Roberts (Barti Ddu), mor-leidr
• Henry Morton Stanley, (John Rowlands) (1841–1904), fforiwr
• Simon Weston, (ganwyd 1961), arwr rhyfel

Athrawon a Gwyddonwyr

Athronwyr

• David Adams (1845 - 1923) ganed yn Nhal-y-bont; athro a gweinidog; arloeswr y ddiwynyddiaeth ryddfrydol yng Nghymru.
• Lewis Edwards (1809 - 1887) sgwennodd Athrawiaeth yr Iawn (1860)
• Thomas Charles Edwards Prifathro a Chadair athroniaeth ym Mhrifysgol Aberystwyth a sefydlwyd yn 1872.
• D. Emrys Evans (1891 - 1966) ganed yng Nghlydach; Prifathro Coleg y Brifysgol, Bangor.
• Edward Herbert (1583 - 1648); awdur De Veritate (1623)
• Henry Jones (athronydd) (1852–1922), Athro athroniaeth ym Mhrifysgol Bangor a aeth wedyn yn athro athroniaeth yn Glasgow.
• R. Tudur Jones - diwinydd ac athronydd Cristnogol Uniongred
• J. R. Jones - athronydd Cymreig
• Dewi Zephaniah Phillips (1934–2006), golygydd y cyfnodolyn Philosophical Investigations.
• Richard Price (1723 - 1791) syniadaeth newydd ar "gyfrifoldeb"; cefnogwr brwd o Chwyldro Ffrainc ac America.
• Rush Rhees darlithydd dylanwadol ym Mhrifysgol Abertawe
• Thomas Vaughan (~1410–1483), athronydd
• Thomas Vaughan (1621–1666), athronydd
• David Williams (athronydd) (1738 - 1816), athronydd yr Oleuedigaeth; ganwyd Eglwysilan ger Caerffili.

Gwyddonwyr

• Emrys George Bowen (1900–1983), daearyddwr
• Capten Syr Samuel Brown RN (1774-1851), creu ceblau cadwynog ar gyfer llongau
• David Brunt (1886–1965), meteorolegydd
• Yr Athro Anthony Campbell (g. 1945, Bangor), biocemeg feddygol ym Mhrifysgol Caerdydd; signalau mewngellog a chemoleuedd a bio-oleuedd
• Donald Watts Davies (1924–2000), ffiseg, cyfrifiadureg 'packet switching'
• John Davies (peiriannydd), (1783 – 1855) o Lanbryn-mair
• Rhisiart Morgan Davies (1903–1958), gwyddonydd ac athro ffiseg
• John S. Davies (cemegydd) (m. 22 Ionawr 2016), ysgrifennydd Cymdeithas Peptid a Phrotein Ewrop
• Richard Owen Davies (1894–1962), gwyddonydd, ac athro cemegau amaethyddol
• John Dee (1527-?), alcemydd, mathemategydd, seryddwr
• Sam Edwards (g. 1 Chwefror 1928); ffiseg, Caergrawnt a Havard; yn wreiddiol o Abertawe
• Griffith Evans (1835–1935), bacteriolegydd
• Syr Chris Evans (g. 1957 Port Talbot), biotechnoleg, genynnau a micro-organeddau
• Dr Lyn Evans (ganed 1945), cyfarwyddwr y prosiect CERN yn Genefa
• Syr William Robert Grove (1811–1896), cemegydd a chyfreithiwr; y gell danwydd
• John Hanbury (1664-1734), dyfeisydd a ailddyluniodd melin tunplat a lacr Pont-y-pwl
• Yr Athro Karen Holford: peiriannydd a ffisegydd siartredig sydd wedi arwain ymchwil i gynllunio ceir e.e. Jaguar, Rover
• Donald Holroyde Hey (1904–1987), cemegydd
• Syr John Houghton (g.1931, Dyserth), awdurdod ar gynhesu byd-eang; cyfarwyddwr y Swyddfa Feteorelegol (1983 - 1991)
• David Edward Hughes (1831–1900), ffisegydd, creu'r microffon; byw yn Kentucky
• Edward David Hughes (1906–1963), gwyddonydd ac Athro cemeg yng Ngholeg Prifysgol Llundain
• Griffith Hughes (1707–1758), naturiaethwr
• R. Elwyn Hughes (1928–30 Tachwedd 2015), Biocemegydd yn arbenigo mewn fitamin C
• John Gwyn Jeffreys (1809–1885), beiolegydd, molwsgiaid
• Thomas James Jenkin (1885–1965), bridiwr planhigion ac Athro Botaneg
• Calvert Jones (1802–1877), ffotograffydd
• Ernest Jones (1879–1958), seico-analydd, cyfaill i Freud
• Dr Tom Parry Jones, (1935-2013), dyfeisydd mesuryddion e.e. yr Alcoholmedr
• Syr Robert Armstrong-Jones (1917–1943), seicolegydd
• Steve Jones (ganed 1944), biolegydd, arbenigwr mewn genynnau
• Kenneth Glyn Jones (1915–1995), seryddwr
• Humphrey Owen Jones (1878–1912), ffisegydd, atomau
• Yr Athro Brian David Josephson (ganwyd 1940, Caerdydd), ffisegydd a enillodd y Wobr Nobel yn 1973; ffenomenau ffiseg tymheredd isel e.e. tra-dargludyddion ac ynyswyr
• Syr Bernard Knight (g.1931, Bro Gŵyr), un o brif batholegwyr fforensig y byd
• Edward Lhuyd (1660–1709), botanegydd, daearegydd, ieithydd
• John Dilwyn Llywelyn (1810–1882), ffotograffydd cynnar
• Syr John Maddox (1925–1009), cemegydd a biolegydd; golygydd y cylchgrawn Nature
• Yr Arglwydd Walter Marshall (ganed 1932, Rhymni), ffisegwr a chyfarwyddwr y Sefydliad Ymchwil Ynni Atomig yn Harwell ac yna'n Gadeirydd y Bwrdd Cynhyrchu Trydan Canolig
• Syr Terry Matthews (g. 1943 Trecelyn), entrepreneur ym maes telegyfathrebu a sylfaenydd Mitel
• William H. Miller (1801–1880, Llanymddyfri), crisialegydd. Cymhwysodd fathemateg at yr astudiaeth o risialau a dyfeisio "Mynegeion Miller".
• Syr Morien Morgan (1912–1978), peiriannydd awyrennau
• Michael Moritz (g. 1955, Caerdydd), ariannu peiriannau chwilio Google a Yahoo!
• Yr Athro Tavi Murray (g. 1965, Mwmbwls), fforiwr pegynol ac awdurdod ar astudiaeth rhewlifoedd a newid yn yr hinsawdd
• Syr Hugh Myddleton (1560-1631), peiriannydd ac eurych; bibellu dŵr i Lundain
• Yr Athro Jean Olwen Thomas (ganwyd 1942), biocemegydd
• Gwilym Owen (1880–1940), gwyddonydd ac athro anianeg ym Mhrifysgol Aberystwyth
• Syr Richard Owen (1804–1892) swolegydd
• Richard Parry-Jones (g. 1951, Bangor), prif swyddog technegol cwmni Ford
• Yr Athro Gwendolen Rees FRS (1906-1994), swolegydd a'r arbenigwraig mwyaf blaenllaw ym maes mwydod parasytic.
• Isaac Roberts (1829–1904), seryddwr
• Richard Roberts (1789-1864, g. Llanymynech), Peiriannydd a dyfeisydd peiriannau nyddu a gwehyddu a gwneud locomotifau.
• Robert Alun Roberts (1894–1969), Athro Llysieueg Coleg y Brifysgol Bangor, a naturiaethwr
• Charles Stewart Rolls (1877–1910), gwneuthurwr ceir ac awyrenau
• Syr Reginald George Stapledon, (1882–1960), gwyddonydd amaethyddol
• Howard Stringer, (g. 1942, Caerdydd), Cadeirydd a phrif swyddog Cwmni Sony
• John Meurig Thomas (1932–2020), cemegydd, catalysis heterogenaidd.
• Alfred Russel Wallace (1823–1913), biolegydd
• John Lloyd Williams (1854-1945), botanegydd ac Athro ym Mhrifysgolion Bangor ac Aberystwyth
• David Mathew Williams, (Ieuan Griffiths) (1900–1970), gwyddonydd, dramodydd ac arolygydd ysgolion
• Evan James Williams (1903–1945), ffisegydd, Pelydr-X a ffiseg gronynnol
• Ernest Thompson Willows (1886–1926), llongau awyr

Mathemategwyr

• Brian Hayward Bowditch g. 1961 geometreg a thopoleg; athro ym Mhrifysgol Warwick.
• Clive W. J. Granger (ganwyd 1934), enillydd gwobr Nobel; economegydd
• Gwilym Meirion Jenkins (1932–1982), mathemategydd
• Yr Athro Syr Vaughan Jones, mathemategydd, ei dad yn dod o Gwm Gwendraeth, Prifysgol Vanderbilt yn Nashville; un o fathemategwyr mwya'r byd yn 2015
• John Viriamu Jones (1856–1901), mathemategydd a ffisegydd, a phrifathro cyntaf Coleg y Brifysgol Caerdydd
• Thomas Jones (1756–1807) Coleg y Drindod, Caergrawnt
• William Jones (mathemategwr) (1675–1749), mathemategydd cyntaf i ddefnyddio'r symbol π (pi)
• John T. Lewis (1932–2004), Abertawe. Cyfrannodd tuag at y mesur cwantwm Bose–Einstein
• William Hallowes Miller (1801–1880, Llanymddyfri), crisialegydd. Cymhwysodd fathemateg at yr astudiaeth o risialau a dyfeisio "Mynegeion Miller".
• Richard Price (1723–1791), ystadegydd ac athronydd
• Robert Recorde (tua 1510–1558), mathemategydd a ddyfeisiodd y symbol (=)
• Elmer Rees (ganwyd 1941), mathemategydd
• Bertrand Russell (1872–1970), athronydd, mathemategydd a traethodwr
• John William Thomas (Arfonwyson) (1805–1840), mathemategydd
• Yr Athro Emeritws Kenneth Walters, mathemategydd; Prifysgol Aberystwyth

Meddygaeth, meddygon a nyrsys

• Leszek Borysiewicz; meddygaeth, is-Ganghellor Prifysgol Caergrawnt, yn enedigol o Gaerdydd
• Betsi Cadwaladr, (1789–1860), nyrs
• Martha Hughes Cannon (1857-1932), ffisegydd a Suffragette amlwg yn U.D.A.
• Joan Curran (1916-1999), ffisegydd o Abertawe
• Robert Geoffrey Edwards (1925 – 2013)[1], arloeswr ym maes IVF
• Evan Jenkin Evans (1882–1944), ffisegydd ac athro prifysgol; spectroscopi
• Syr Horace Evans (1903-1963), ffisegwr brenhinol yn Lloegr
• Robert Arthur Hughes (1910-1996), meddyg cenhadol yn Shillong
• Edward Jones (1834-1900) meddyg ac arweinydd llywodraeth leol
• Ernest Jones, seiciatrydd
• Hugh Owen Thomas (1834–1891), llawfeddyg esgyrn
• Syr Robert Jones (1858–1933), llawfeddyg
• Yr Athro Syr Keith Peters o Borth Talbot, cyn-bennaeth Ysgol Feddygol Prifysgol Caergrawnt, a Llywydd y Gymdeithas Wyddoniaeth Feddygol
• Dr William Price, meddyg ecsentrig
• Syr Ifor Williams (ganwyd 1937), ffisegwr brenhinol Lloegr
• Syr Clement Price Thomas (1893–1973), llawfeddyg y thoracs
• Syr James William Tudor Thomas (1893–1976), llawfeddyg

Dyfeiswyr

• Lewis Boddington (1907–1994), dyfeisydd y bwrdd hedfan onglog ar gyfer awyr-longau
• Edward George Bowen (1911–1991), dyfeisydd y radar awyren cyntaf
• Donald Watts Davies (1924–2000), dyfeisydd y dull 'switsio pecynnau' mewn trosglwyddo data cyfrifiaduron.
• William Davies Evans (1790–1872), dyfeisydd yr agoriad Gambit Evans mewn gwyddbwyll
• Robert Griffiths (1805 - 1883), dyfeisydd y propelar sgriw ar gyfer llongau
• William Grove (1811–1896), dyfeisydd y gell danwydd; barnwr.
• David Edward Hughes (1831–1900), dyfeisydd y meicroffon a'r teledeipiadur
• Syr William Henry Preece (1834–1931), radio
• Sidney Gilchrist Thomas (1850–1885), cynhyrchu dur yn y dull Basig Cymro?
• Philip Vaughan dyfeisiwr peli-feryn (ball bearings)

Athrawon

• Cranogwen, {1839–1916}, ysgolfeistres, bardd, dirwestwraig, golygydd a phregethwraig.
• Owen Morgan Edwards (1858-1920); AEM, hanesydd, llenor, ymgyrchwr dros y Gymraeg
• Idris Foster, (1911–1984); ysgolhaig
• J. Gwyn Griffiths, {1911–2004}, ysgolhaig
• William Johns, (1771–1845); athro Undodaidd, ac awdur
• Griffith Jones 'Llanddowror', (1683–1761); sylfaenydd yr Ysgolion Cylchynol
• Anna Leonowens, (1834– 1914); athrawes yng Ngwlad Tai (Angen cyfeiriadaeth)
• Owain Owain, (1929–1991); arweinydd y frwydr dros addysg ddwyieithog yng Nghymru
• Syr Hugh Owen (addysgwr), (1804-1881); addysgwr o Fôn
• Thomas Parry (ysgolhaig), (1904–1985); pennaeth Llyfrgell Genedlaethol Cymru a phrifathro ar Goleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth
• Watcyn Wyn Watkin Hezekiah Williams, (1844–1903); pregethwr, bardd ac ysgolfeistr

Chwaraewyr

• Joe Calzaghe pencampwr bocsio y byd
• John Charles pêl-droediwr
• Nicole Cooke (ganwyd 1983), seiclwraig
• Ryan Giggs (ganwyd 1973), chwaraewr pêl-droed
• Ray Gravell (ganwyd 1951) chwaraewr rygbi
• Tanni Grey-Thompson (ganwyd 1969), athletwraig cadair olwyn
• Terry Griffiths (ganwyd 1947), chwaraewr snwcer
• Guto Nyth Bran (ganwyd 1700) rhedwr
• John Hartson pêl-droediwr
• Owen Glynne Jones (1867 - 1899) dringwr
• Carwyn James, (1929–1983), Hyfforwr Rygbi.
• Steve Jones Athletwr
• Tom Pryce gyrrwr Fformiwla Un
• Ray Reardon, chwaraewr snwcer
• Ian Rush, chwaraewr pêl-droed
• Geraint Thomas (ganwyd 1986), seiclwr
• Rees Thomas, (1904–2004), chwaraewr rygbi
• Nigel Walker, athletwr a chwaraewr rygbi
• Jimmy Wilde, paffiwr pwysau pryf
• Mark J. Williams, chwaraewr snwcer

Gwladgarwyr

• John Lasarus Williams
• Emyr Llewelyn
• Dafydd Iwan

Pobl Greadigol

Ar y Cyfryngau

• Hywel Gwynfryn cyflwynydd radio
• Vaughan Hughes, newyddiadurwr, cyflwynydd a chynhyrchydd
• Syr Huw Wheldon, darlledwr a rheolwr ar y BBC

Beirdd

Gweler hefyd Rhestr beirdd Cymraeg c.550–1600.

• Aneirin (6g) bardd cynnar
• Brynach, (1873–1923), bardd a llenor
• Cynddelw Brydydd Mawr (fl.1155–1200), bardd canoloesol
• Dafydd ap Gwilym, (fl.1320–1370), bardd canoloesol
• Geraint Bowen, (1915– ), bardd
• David Charles, (1762–1834), un o brif emynwyr Cymru
• Gillian Clarke, bardd
• Grahame Davies, (1964– ), bardd
• W. H. Davies, (1877–1940), bardd
• Ann Griffiths, (1776–1805), emynydd a bardd
• Hedd Wyn Ellis Humphrey Evans, (1887–1917), bardd
• David James Jones (Gwenallt), (1886–1947), athro mewn athroniaeth
• George Herbert, (1593–1633), bardd
• Iolo Goch, bardd canoloesol
• Isaac Daniel Hooson, (1880–1948), bardd
• Evan James, (1809–1878), bardd
• D Gwenallt Jones, (1899–1968), bardd
• Dic Jones, bardd
• Gwyneth Lewis, bardd
• Saunders Lewis, (1893–1985), bardd, dramodydd, gwleidydd
• Lewis Morris, (1701–1765), bardd a hynafiaethydd
• Twm Morys (1961– ), bardd a cherddor
• Goronwy Owen, (1723-69), bardd
• Taliesin (6g), bardd cynnar
• Dylan Thomas, (1914–1953), bardd a dramäydd
• Edward Thomas, (1878–1917), bardd
• Ronald Stuart Thomas, (1913–2000), bardd
• John Tripp, (1927–1986), bardd
• Henry Vaughan, (1621–1695), bardd
• Niclas y Glais, (1878–1971), bardd, pregethwr, gwleidydd
• Harri Webb, (1920–1994), bardd, gweriniaethwr a chenedlaetholwr
• Waldo Williams, (1904–1971), bardd
• William Williams (Pantycelyn), (1717–1791), prif emynydd Cymru

Llenorion a newyddiadurwyr

Gweler hefyd Rhestr awduron Cymraeg (1600–heddiw).

• Asser, (bu farw 909?), mynach ac awdur
• Rhoda Broughton, (1840–1920), nofelydd
• Roald Dahl, (1916–1990), awdur
• Huw Edwards, Darlledwr
• Theophilus Evans, (1693–1797), awdur
• Dick Francis, (ganwyd 1920), awdur
• Ken Follett, (ganwyd 1949), awdur
• Islwyn Ffowc Elis, (1924–2004), nofelydd
• Gerallt Gymro, (c.1146-c.1223), croniclydd
• Kate Bosse Griffiths (1910–1998), arbenigwraig ar Eifftoleg a llenor Cymraeg
• Robat Gruffudd, nofelydd
• Richard Hughes, (1900–1976), nofelydd
• Dylan Iorwerth, newyddiadurwr a llenor.
• Geraint V. Jones, nofelydd
• Jack Jones, (1884–1970), nofelydd
• Glyn Jones, llenor
• John Gwilym Jones (1904–1988), dramodydd, beirniad llenyddol
• Mary Vaughan Jones (1918–1983), awdur llyfrau plant
• Richard Llewellyn, (1907–1983), nofelydd
• Robin Llywelyn, nofelydd
• Owen Martell, nofelydd
• Owain Owain, (1929–1993) llenor, gwleidydd
• Daniel Owen, (1836–1895), nofelydd
• Thomas Price (Carnhuanawc), (1787–1848) hanesydd, arweinydd cenedlaethol
• Caradog Prichard, (1904–1980), newyddiadurwr, nofelydd a bardd
• D. Ben Rees, cyhoeddwr llyfrau,awdur toreithiog, golygydd a darlledwr.
• John Roberts Williams, (1914–2004), newyddiadwr a darlledwr
• Jean Rhys, (1894–1979), nofelydd
• Howard Spring, (1889–1965), nofelydd
• Hester Thrale, (1740–1821), dyddiadurwr
• Twm o'r Nant, (1739 - 1810), anterliwtiwr
• D. J. Williams, (1885–1970), llenor a chenedlaetholwr
• Emlyn Williams, (1905–1987), dramodydd ac actor
• Raymond Williams, (1921–1988), nofelydd, beirniad, academydd
• Eurig Wyn, ( –2004), awdur

Arlunwyr a chynllunwyr

• Laura Ashley (1925–1986), cynllunydd
• John Gibson (1790–1866), cerflunydd
• Nina Hamnett (1890–1956), arlunydd
• Augustus John (1878–1961), arlunydd
• Gwen John (1876–1939), arlunydd
• David Jones (1895–1974), arlunydd a bardd
• Owen Jones, (1809–1874) pensaer a chynllunydd
• Thomas Jones, Pencerrig (1742–1803), arlunydd
• John Nash (1752–1835), pensaer
• Ceri Richards (1903–1971), arlunydd
• Andrew Vicari (1938–2016), arlunydd
• Kyffin Williams (1918–2006), arlunydd
• Clough Williams-Ellis (1883–1978), pensaer
• Richard Wilson (1713–1783), arlunydd

Cyfansoddwyr

Gweler hefyd Rhestr cyfansoddwyr Cymreig.

• Walford Davies, (1869–1944), Meistr Cerdd y Brenin
• Evan Thomas Davis
• Alun Hoddinott (1929–2008)
• Karl Jenkins (ganed 1944)
• Daniel Jones (1912 - 1993)
• William Mathias, (1934–1994)
• John Parry (Bardd Alaw)
• Joseph Parry, (1841 - 1903)
• Grace Williams
• David Wynne

Perfformwyr

Actorion

Gweler hefyd Rhestr actorion Cymreig.

• Richard Burton, (1925–1984), actor
• Timothy Dalton, (1946– ), actor
• Ioan Gruffudd, (ganwyd 1973), actor
• Anthony Hopkins, (ganwyd 1937), actor
• Rhys Ifans, (ganwyd 1968), actor
• Glynis Johns, (ganwyd 1923), actores
• Celyn Jones (ganwyd 1979), actor
• Catherine Zeta-Jones (ganwyd 1969), actores
• Desmond Llewelyn, (1914–1999), actor
• Ray Milland, (1907–1986), actor
• Siân Phillips, (ganwyd 1934), actores
• Jonathan Pryce, (1947– ), actor
• Matthew Rhys (1974– ), actor
• Rachel Roberts, (1927–1980), actores
• Michael Sheen, actor
• Sarah Siddons, (1755–1831), actores
• Myfanwy Talog, (1945–1995), actores
• Tom Ward actor

Cerddorion a chantorion

Opera a chlasurol

• Stuart Burrows (ganwyd 1933)
• Charlotte Church (ganwyd 1986), cantores
• Zoe Creswell (1910-1992)
• Arthur Davies (ganwyd 1950)
• Ben Davies (1858-1943)
• Ryland Davies (ganwyd 1943)
• Tudor Davies (1892-1958)
• Osian Ellis telynor
• Syr Geraint Evans (1922–1992), cantor
• Rebecca Evans (ganwyd 1964)
• Helen Field (ganwyd 1951)
• Catrin Finch (ganwyd 1980), telynores
• Eiddwen Harrhy (ganwyd 1949)
• Alun Hoddinott (ganwyd 1929), cyfansoddwr
• Gwynne Howell (ganwyd 1938)
• Anne Howell (ganwyd 1941)
• David Hughes (1863-1921)
• Karl Jenkins (ganwyd 1944)
• Katherine Jenkins (ganwyd 1980)
• Aled Jones (ganwyd 1970)
• Della Jones (ganwyd 1948)
• Gwyneth Jones ganwyd 1936
• Parry Jones (1891-1963)
• Natasha Marsh (ganwyd 1976)
• Rhys Meirion
• Dennis O'Neill (ganwyd 1948)
• Joseph Parry (1841-1903)
• Adelina Patti (1843-1919)
• Paul Potts (ganwyd 1971)
• Margaret Price (ganwyd 1941)
• Rhydian Roberts (ganwyd 1983)
• Robert Tear (ganwyd 1939)
• Bryn Terfel (ganwyd 1963) bariton
• Elin Manahan Thomas (soprano)
• Helen Watts (ganwyd 1928)

Arall

• Shirley Bassey, (ganwyd 1937), cantores
• John Cale, (ganwyd 1942), cerddor
• Dafydd Iwan
• Siân James
• Caryl Parry Jones, (ganwyd 1958), cantores a chyfansoddwraig
• Dill Jones, (1923–1984), pianydd Jazz
• Heather Jones
• Kelly Jones
• Tom Jones, (ganwyd 1940), canwr
• Cerys Matthews cantores
• Rhys Mwyn
• Meic Stevens
• Bonnie Tyler, (ganwyd 1953), cantores
• Geraint Griffiths, (ganwyd 1949), cerddor
• Aimee Duffy, cantores

Comedïwyr a difyrrwyr

• Max Boyce difyrrwr
• Tommy Cooper (1922–1984), comedïwr a swynwr
• Rhod Gilbert (1922– )
• Terry Jones (ganwyd 1942), comedïwr, awdur, cyflwynydd teledu
• Ivor Novello (1893–1951), difyrrwr
• Harry Secombe (1921–2001), difyrrwr

Pobl a aned yng Nghymru ond sydd ddim yn cael eu hystyried yn Gymry

(a hynny gan y rhan fwyaf o bobl a'r cyfryngau torfol.)

• Y brenin Edward II o Loegr (1284–1327)
• Y brenin Harri V o Loegr (1387–1422)
• Christian Bale (ganwyd 1974), actor
• Ian Hislop (ganwyd 1960), newyddiadurwr a phersonoliaeth teledu